Kinh tế tư nhân cần gì để bật dậy?

Kỳ vọng tháo những điểm nghẽn

Tọa đàm diễn ra trong bối cảnh hàng loạt nghị quyết lớn của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ về phát triển khu vực kinh tế tư nhân vừa được ban hành. Nổi bật là Nghị quyết 68 – lần đầu tiên xác định rõ khu vực kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Quang cảnh buổi tọa đàm

Theo ông Nguyễn Xuân Thành, Giảng viên cao cấp Trường Đại học Fulbright Việt Nam, điểm chung ở hầu hết các nền kinh tế đạt mức tăng trưởng cao trên thế giới là vai trò chủ lực của khu vực doanh nghiệp tư nhân trong nước. Các doanh nghiệp này cần được nhà nước dẫn dắt, hỗ trợ hội nhập kinh tế, kết nối với chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, nhưng yếu tố then chốt vẫn là sự phát triển của khu vực tư nhân bản địa.

Tuy nhiên, nếu nhìn vào khu vực doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam hiện nay, có thể thấy nhiều dấu hiệu đáng lo ngại. Trong 3 - 4 năm gần đây, tăng trưởng của khu vực này không chỉ chững lại mà còn thấp hơn cả khu vực doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Theo ông Thành, điểm nghẽn hiện nay nằm ở khâu thực thi. Bên cạnh chính sách thì việc tạo cơ chế tiếp cận nguồn lực công bằng và hiệu quả cho doanh nghiệp là vấn đề quan trọng, trong đó có đất đai và vốn đầu tư.

Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành được kỳ vọng tháo gỡ được những điểm nghẽn này.

Về phía doanh nghiệp, bà Nguyễn Thanh Hương, Giám đốc Đầu tư Công ty cổ phần Đầu tư Nam Long cho biết khi khi Nghị quyết 68 được ban hành, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân như được tiếp thêm năng lượng và niềm tin. Đây là bước tiến đáng kể để các doanh nghiệp tự tin hơn khi làm việc với các đối tác quốc tế.

Đại diện Nam Long cho biết, là một doanh nghiệp bất động sản, họ cần hỗ trợ không chỉ cơ chế chính sách mà còn cần hỗ trợ về vốn. Nhưng khi bước ra nước ngoài để gọi vốn, đối với nhà đầu tư nước ngoài họ cần sự rõ ràng về pháp lý và cam kết và tiến độ khi nào dự án có sổ đỏ, khi nào khởi công, khi nào mở bán.

Bà Hương thừa nhận suốt 3 - 4 năm qua, việc tạm dừng nhiều dự án bất động sản khiến dòng vốn từ nhà đầu tư nước ngoài chưa thể đổ vào như kỳ vọng. Trong khi đó, nhiều đối tác nước ngoài vẫn rất quan tâm đến thị trường Việt Nam và sẵn sàng đầu tư dài hạn.

Doanh nghiệp mong cơ chế sẽ sớm được cụ thể hóa ở cấp thực thi

Đại diện Nam Long cho rằng, doanh nghiệp rất mong chính sách sẽ sớm được cụ thể hóa. Khi các nguồn lực được khơi thông, việc tham gia vào các dự án lớn như phát triển đô thị gắn với giao thông (TOD) sẽ trở nên khả thi hơn. Nam Long và các đối tác đã sẵn sàng tham gia những dự án lớn hơn.

Tổng giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu T&T Vina Group, ông Nguyễn Đình Tùng, nêu thực trạng mà doanh nghiệp trong ngành nông nghiệp đang gặp phải là "quản không được thì cấm" khiến nhiều sáng kiến và nhu cầu đầu tư bị bó hẹp.

“Nghị quyết đã có, tinh thần cũng rất tiến bộ, nhưng nếu không đi sâu vào đời sống thì doanh nghiệp và người dân sẽ không ‘hấp thụ’ được. Tôi mong cơ chế sẽ sớm được cụ thể hóa ở cấp thực thi”, ông Tùng nói.

Ông Nguyễn Xuân Thành đề xuất cần hỗ trợ bằng nguồn thực lực từ Nhà nước. Chẳng hạn về đất đai, ông đề xuất tái khai thác các quỹ đất công chưa sử dụng, hỗ trợ doanh nghiệp thuê đất tại các khu công nghiệp và vườn ươm công nghệ, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ, công nghệ cao, startup sáng tạo.

Về vốn đầu tư, cần đa dạng hóa kênh tín dụng, khơi thông thị trường trái phiếu doanh nghiệp và sửa đổi luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo hướng đơn giản hóa thủ tục, mở rộng đối tượng hỗ trợ.

“Chính sách không thể chỉ là khẩu hiệu. Hỗ trợ phải đến từ nguồn lực thực, tránh lặp lại cơ chế xin – cho và tuyệt đối không nên tạo thêm bộ máy giám sát rườm rà”, ông Thành thẳng thắn nói.