Lời cảnh báo từ CPI tháng 9

Tuy nhiên, nếu xem xét kỹ diễn biến của kinh tế trong nước và thế giới, thì việc CPI đột ngột tăng cao cũng không phải là điều quá bất ngờ. Việc CPI tháng 9 "leo" lên mức 1,31% chính là hệ quả tất yếu của các yếu tố đã từng được cảnh báo sẽ ảnh hưởng tới lạm phát, như điều chỉnh giá xăng dầu, tăng giá nguyên vật liệu đầu vào, nhập khẩu lạm phát… Những yếu tố này, lẽ ra đã tác động tới CPI ngay từ giữa năm nay, nếu không có các biện pháp quyết liệt nhằm kiềm chế lạm phát của Chính phủ.

Bên cạnh đó, không thể không nhắc tới sự cộng hưởng của giá vàng tăng cao và quyết định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều chỉnh tỷ giá VND/USD. Sự biến động về giá của hai "mặt hàng" đặc biệt này đã gây hiệu ứng tăng giá tới nhiều mặt hàng khác, đặc biệt là với sản phẩm phải nhập khẩu, cũng như những mặt hàng phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu.

Tất yếu, khi phân tích về CPI tháng 9, cũng cần phải quan tâm tới sự tăng giá đột biến của nhóm hàng giáo dục, với mức tăng 12,02%. Nguyên nhân là do tháng 9 là mùa khai giảng, nhu cầu của nhóm mặt hàng giáo dục tăng cao. Sang tháng 10, yếu tố này có thể không còn, nên có thể kỳ vọng CPI hạ nhiệt.

Nếu tạm bỏ qua tháng 10, thì ẩn số lạm phát của năm 2010 sẽ tiếp tục nằm ở hai tháng 11-12/2010, khi mà các yếu tố tác động tới giá cả vẫn đang tiềm ẩn và theo thông lệ vào những tháng cuối năm, CPI thường tăng cao, do nhu cầu sản xuất và tiêu dùng lớn. Đó là chưa kể, giá vàng nhiều khả năng tiếp tục biến động mạnh, tỷ giá hối đoái diễn biến mạnh khi nhu cầu ngoại tệ tăng cao vào cuối năm…

Có lẽ, cũng cần phải nhắc lại rằng, sau mấy tháng CPI tăng thấp, đặc biệt trong tháng 7 (chỉ 0,06%), nhiều ý kiến cho rằng, khả năng tái lạm phát cao trong năm nay là khó xảy ra. Song diễn biến của riêng CPI tháng 9 đã khiến những băn khoăn, lo ngại quay trở lại. Và điều đó thêm một lần nữa cho thấy, không bao giờ được thôi cẩn trọng với lạm phát.