Lập sàn giao dịch vàng: Có nên không?

Hiện nay, chưa có con số thống kê chính xác về lượng vàng đang có trong dân. Ảnh: Nguồn internet

Hiện nay, chưa có con số thống kê chính xác về lượng vàng đang có trong dân. Theo số liệu của Hội đồng Vàng thế giới (đã có văn phòng đại diện tại Việt Nam), thì lượng vàng Việt Nam đang nắm giữ khoảng trên 1.071 tấn. Với số liệu này, Việt Nam nằm trong Top 5 quốc gia có lượng vàng tích trữ lớn nhất thế giới. Còn theo số liệu của một công ty về khai khoáng và xuất nhập khẩu vàng, có trụ sở tại Anh, con số trên ít nhất là 460 tấn. Với số liệu này, Việt Nam xếp trong Top 10 quốc gia về tích trữ vàng.

Trên thực tế, tâm lý tích trữ vàng của người dân là rất lớn, một lượng tiền lớn đang đổ vào vàng thay vì chảy vào sản xuất và kinh doanh. Do đó, tình trạng đầu cơ sẽ rất lớn, các nhà kinh doanh vàng có thể gây ra lũng đoạn thị trường vàng, tạo ra khoản thiếu hụt giả tạo để tăng giá bán. Hoặc họ có thể tạo ra những xung đột tâm lý, làm cho người dân đổ xô đi bán hoặc đi mua vàng, gây thiệt hại lớn. Đặc biệt, nó làm cho người dân bất an về kinh tế vĩ mô, về chính sách tài chính tiền tệ.

Vì vậy, đầu tháng 12 vừa qua, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia. Theo đề xuất này, các cá nhân, doanh nghiệp có nhu cầu mua bán vàng sẽ đăng ký lưu ký và đặt các lệnh mua bán thông qua hệ thống giao dịch tại sở giao dịch.

Sở giao dịch vàng sẽ hoạt động như Sở giao dịch chứng khoán ở TP.HCM và Hà Nội. Nhà đầu tư sẽ mua bán vàng dưới dạng chứng chỉ vàng do Ngân hàng Nhà nước cấp cho các công ty kinh doanh vàng có dự trữ vàng thật tại Ngân hàng Nhà nước.

Ngân hàng Nhà nước sẽ thành lập công ty theo dõi, điều hành các hoạt động của Sở giao dịch vàng và xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật.

Sở giao dịch chỉ là nơi cung cấp địa điểm, dịch vụ cho hoạt động thanh toán và giao nhận vàng, không tham gia giao dịch. Các thành viên tham gia thị trường gồm hai loại tự doanh và môi giới.

Theo đó, Sở sẽ xây dựng hệ thống và quy định về giao dịch, hệ thống thanh toán cũng như các vấn đề về lưu trữ, vận chuyển và đảm bảo chất lượng vàng. Các vấn đề về quản lý rủi ro, đảm bảo minh bạch trên thị trường cũng sẽ được quy định rõ ràng.

Theo BIDV, đề xuất thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia của ngân hàng này bắt nguồn từ mục tiêu muốn giải quyết vấn đề của thị trường vàng Việt Nam một cách tổng thể, từ giao dịch, thanh toán, lưu trữ, vận chuyển, kiểm định chất lượng…

Thông qua sàn này, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước có thể quản lý thị trường vàng tốt hơn. Khi cần bình ổn giá, Ngân hàng Nhà nước sẽ tác động vào sàn giao dịch để tiến hành các biện pháp quản lý khác như thu thuế, hay tăng, giảm phí giao dịch. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước có thể giám sát được các giao dịch vàng với khối lượng lớn, nắm được nguồn vốn vào ra thị trường vàng.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cần ít nhất 3 - 5 năm mới có thể thành lập được Sở giao dịch vàng quốc gia. Bởi việc thành lập Sở giao dịch vàng cần có sự thống nhất và vào cuộc của các bộ ngành để từng bước thực hiện. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ, cẩn trọng trong việc thực hiện vì mức độ ảnh hưởng của thị trường vàng đến toàn bộ nền kinh tế là rất lớn.