'Không có chuyện đại gia mua được nhà thu nhập thấp'

Chiều 22/9, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Quốc Tuấn và ông Đoàn Châu Phong, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Vinaconex đã trực tiếp trả lời 88 trong số gần 2.000 câu hỏi của độc giả.

- Xin chào Thứ trưởng, ông cho biết hiện có bao nhiêu dự án nhà thu nhập thấp cả nước được khởi công?

- Ông Nguyễn Trần Nam: Quyết định số 67 của Thủ tướng ban hành ngày 24/4/2009 về một số cơ chế chính sách ưu đãi để xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp ở đô thị tới nay mới được hơn một năm. Tuy nhiên, đây là chính sách được sự hưởng ứng của xã hội nói chung, đặc biệt là chính quyền địa phương, doanh nghiệp ngành xây dựng cũng như sự cổ vũ nhiệt tình của giới truyền thông. Vì thế trong thời gian ngắn đã có khoảng 190 dự án với tổng số vốn trên 28.000 tỷ đồng được đăng ký với quy mô xây dựng khoảng 170.000 căn hộ tương ứng với khoảng 7 triệu m2 sàn, đáp ứng cho 700.000 người có thu nhập thấp.

Riêng tại Hà Nội, các dự án được khởi công có quy mô khoảng 25.000 căn hộ, trong đó dự án của Vinaconex đã bắt đầu nhận đơn bán hàng. Tại TP HCM, các dự án được khởi công với tổng quy mô khoảng 10.000 căn hộ và sẽ được bán trong cuối năm 2010 và năm 2011.

Theo tổng điều tra dân số vừa qua, có khoảng 500.000 hộ gia đình đang có tổng diện tích bình quân khoảng 5-6 m2 một người. Số dự án nói trên còn khoảng cách xa so với nhu cầu. Nhưng trong hơn một năm từ khi có quyết định của Thủ tướng, chúng ta ra được số dự án như vậy là điều đáng mừng, chứng tỏ chính sách đã bắt đầu đi vào cuộc sống. Và chúng ta phải hiểu, với điều kiện ở Việt Nam hiện nay, việc giải quyết nhà cho người thu nhập thấp phải mất nhiều thời gian, hàng chục năm.

- Căn hộ cho người thu nhập thấp giá 600 triệu đồng sẽ được bán như thế nào (thuê mua, thuê hay trả một lần). Nếu thuê mua thì 600 triệu đồng đã tính lãi suất, chi phí quản lý, vận hành, chi phí bảo trì chưa? Nếu chưa thì được tính như thế nào? (Nguyễn Trúc, 35 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong, Phó tổng giám đốc Vinaconex: Dự án CTI Ngô Thì Nhậm, quận Hà Đông (Hà Nội) thực hiện theo phương thức bán cho người thu nhập thấp với giá 8,8 triệu mỗi m2 (chưa VAT) đã tính đầy đủ chi phí cấu thành như xây dựng, lãi vay ngân hàng, lợi nhuận định mức theo quy định, chi phí bảo trì... Nhưng giá bán này chưa bao gồm các chi phí quản lý vận hành khi đưa vào sử dụng như các dự án thông thường khác. Hình thức thu tiền nhiều lần theo tiến độ xây dựng (dự kiến là 3 lần).

- Trong khi đi làm thủ tục mua nhà thu nhập thấp, tôi thấy phường chưa biết hết các thủ tục xác nhận cho người dân. Ngược lại, chúng tôi phải giải thích, trình bày rất nhiều với cán bộ thụ lý, tổ trưởng dân phố. Vậy trách nhiệm này thuộc về cơ quan nào? (Nguyễn Khánh Ngọc, 35 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó giám đốc Sở Xây dựng: Xác nhận về nhân khẩu và thực trạng nhà ở của hộ gia đình, cá nhân khi đăng ký mua, thuê mua nhà ở thu nhập thấp thuộc trách nhiệm của công an phường và chính quyền địa phương theo phụ lục số 01A về mẫu xác nhận theo quyết định 34-2001 của UBND thành phố. Cần xác nhận 2 vấn đề, tình trạng nhà ở hiện nay là chưa có nhà thuộc sở hữu hoặc có nhà nhưng diện tích bình quân dưới 5 m2.

Việc xác nhận này đã được quy định tại điều 19 của quyết định 34. Theo đó, các tổ chức, cá nhân có hành vi gian dối về đối tượng, điều kiện để được mua, thuê và thuê mua nhà ở có thu nhập thấp thì ngoài việc bị xử lý theo quy định còn buộc phải trả lại nhà đã mua, thuê.

Đối với người lợi dụng chức vụ quyền hạn làm trái các quy định liên quan đến việc xác nhận đối tượng cũng như việc bán, cho thuê, thuê mua và quản lý sử dụng nhà ở xã hội, nhà thu nhập thấp thì tùy theo mức độ sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Người vi phạm nếu gây thiệt hại về vật chất sẽ phải bồi thường.

- Với công nhân và những người có thu nhập từ 1 đến 5 triệu đồng một tháng thì có thể mua được nhà cho người thu nhập thấp không? (Biên Hoàng, 33 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Công nhân lao động thuộc các thành phần kinh tế là đối tượng được mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Việc xác định mức thu nhập cụ thể để được giải quyết nhà ở xã hội do từng địa phương quy định trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc quy định tại Thông tư số 16/2010/TT-BXD ngày 1/9/2010 của Bộ Xây dựng, cụ thể là đối tượng không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam.

- Cháu ở Phú Xuyên, Hà Nội, mức lương 5.200.000 mỗi tháng. Hiện tại vợ cháu thất nghiệp. Cháu đang rất cần mua nhà vì vợ chồng sắp có em bé. Vậy với hoàn cảnh như trên thì cháu có đủ điều kiện để mua nhà dành cho người thu nhập thấp? (Đồng Văn Tự, 31 tuổi, HN)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Đầu tiên phải xem xét với mức lương này và với gia cảnh có phải đóng thuế thu nhập hay không. Nếu không có nghĩa bạn đang là đối tượng thu nhập thấp. Thứ hai, hộ khẩu tại Phú Xuyên hiện nay chưa xét để giải quyết mua nhà thu nhập thấp tại Hà Nội. Những người thu nhập thấp thuộc khu vực đô thị (nằm trên địa bàn phường, chứ không phải xã của thành phố Hà Nội) mới thuộc diện được xét.

- Em không tìm thấy quy định của UBND thành phố Hà Nội được cho là mức thu nhập thấp. Vậy thu nhập bao nhiêu là thu nhập thấp? (Vân Anh, 35 tuổi, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Hiện nay Hà Nội chưa quy định về mức thu nhập bình quân hàng năm. Tuy vậy theo thông tư 16 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thi hành nghị định 71 Chính phủ thì những đối tượng nào không phải nộp thuế thu nhập thì được coi như là đối tượng thu nhập thấp. Do vậy bạn thử áp dụng cho mình xem có đúng đối tượng không.

- Nhà ở xã hội và nhà ở thu nhập thấp giống và khác nhau thế nào? (Hồ Bảo Nghĩa, 39 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Hiện nay, theo Luật nhà ở và nghị định 71 hướng dẫn Luật nhà ở, nhà ở xã hội là loại hình nhà ở được đầu tư bằng ngân sách nhà nước, là tài sản của nhà nước và chỉ dùng với mục đích cho thuê. Còn nhà ở thu nhập thấp, cho người sống ở đô thị, là loại hình nhà được đầu tư bằng nguồn vốn thương mại của các doanh nghiệp cùng với một số ưu đãi, khuyến khích của nhà nước. Vì thế, nhà ở thu nhập thấp là loại hình nhà ở thương mại có sự điều tiết của nhà nước về diện tích, giá cả, điều kiện và đối tượng được mua bán. Cụ thể hơn, nhà ở thu nhập thấp có diện tích tối đa 70 m2, được miễn tiền sử dụng đất, được miễn giảm một số sắc thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp, được tăng mật độ sử dụng đất và bị khống chế bởi đối tượng mua và tỷ lệ lợi nhuận 10%.

Điểm giống nhau là đều dành cho các thành phần khó khăn về nhà ở trong xã hội mà không có điều kiện tự cải thiện. Tuy nhiên, ở giai đoạn hiện nay, khi mà nguồn lực về vốn ngân sách nhà nước còn hạn chế, hình thức nhà ở thu nhập thấp sẽ là hướng chủ đạo trong 10-20 năm tới.

- Là một trong những doanh nghiệp tiên phong phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp, theo Vinaconex, giá nhà dành cho người thu nhập thấp tại Hà Nội bao nhiêu thì hợp lý? Vinaconex có kế hoạch triển nhà giá thấp thế nào? (Việt Phong, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Giá thành căn hộ nhà thu nhấp thấp phụ thuộc vào vị trí xây dựng (điều kiện địa chất), quy mô công trình (các công năng tiện ích), công nghệ xây dựng, cấp độ hoàn thiện, thời điểm xây dựng... Do vậy, giá bán căn hộ nhà ở thu nhập thấp ở các dự án sẽ khác nhau.

Vinaconex là doanh nghiệp có thế mạnh về ứng dụng công nghệ và vật liệu mới. Đây là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp tham gia vào thị trường nhà ở thu nhập thấp, đáp ứng được các yêu cầu của Chính phủ. Vinaconex đã và sẽ triển khai các dự án nhà thu nhập thấp trên cả 3 miền Bắc - Trung - Nam. Tại Hà Nội, chúng tôi đang chuẩn bị đầu tư dự án đô thị nhà ở cho người thu nhập thấp với quy mô 18,5 ha tại Bắc An Khánh. Đây là dự án có quy mô lớn nhất cho người thu nhập thấp hiện nay. Đô thị này sẽ giải quyết được chỗ ở cho khoảng 25.000 người.

- Là sinh viên mới ra trường, không có hộ khẩu ở Hà Nội, em muốn mua nhà thu nhập thấp thì hồ sơ của em có được chấp nhận hay không và cần những thủ tục, giấy tờ gì? Việc công khai bán nhà cho người thu nhập thấp được thông báo ở đâu? (Tiến Dũng, 23 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Thông tin về các dự án nhà cho người thu nhập thấp được công bố trên website Sở Xây dựng Hà Nội www.soxaydung.hanoi.gov.vn. Điều kiện về trình tự, thủ tục, mẫu đơn và xác nhận đều được đăng tải trên website này. Trong đó có Quyết định 34 của UBND Hà Nội về bán, cho thuê, cho thuê mua và quản lý sử dụng nhà ở cho người thu nhập thấp. Với trường hợp của bạn thì hồ sơ không đủ điều kiện.

- Xin hỏi đại diện Vinaconex lần đầu tiên thì bao nhiêu điểm mới được bốc thăm mua nhà. Nếu tôi không đủ điểm lần đầu có được chuyển tiếp sang lần thứ hai không? (Hoàng Văn Nam, 30 tuổi, Hoàn Kiếm, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Hiện nay Vinaconex tiếp nhận hồ sơ dự án CT1 Ngô Thì Nhậm, tổng hợp báo cáo thành phố. Căn cứ vào nhu cầu của khách hàng, số lượng căn hộ có thể cung ứng ra thị trường, thành phố sẽ quyết định mức điểm được bốc thăm và bảo lưu quyền bốc thăm đối với khách hàng. Thành phố sẽ có hướng dẫn cụ thể. Theo hồ sơ hiện có, các hồ sơ đạt 90 điểm trở lên sẽ được đưa vào danh sách xem xét để bốc thăm.

Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Vinaconex Đoàn Châu Phong.

- Tôi xin hỏi mẫu kê khai về nhà ở cho người có thu nhập thấp thì có thể down load từ trên mạng được không hay phải ra Sở xây dựng HN mua mẫu có sẵn? (Lệ Hằng, 34 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Sở Xây dựng không bán mẫu đơn. Bạn hoàn toàn có thể download trên website của Sở.

- Thứ trưởng có khẳng định nhà ở cho người thu nhập thấp có tương đương về chất lượng, dịch vụ như nhà ở thuộc khu đô thị tầm trung như Định Công, Linh Đàm hay một số khu đô thị mới đang xây dựng? (Việt Anh, 38 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Đây là vấn đề mà người dân cũng như Chính phủ hết sức quan tâm vì trên thực tế, có một số công trình xây dựng, thậm chí xây theo hình thức thương mại cũng không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng đến môi trường, thậm chí là tính mạng, tài sản của nhân dân. Trong thông tư số 10 và số 36 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện Quyết định số 67 của Thủ tướng đã nhấn mạnh đến việc kiểm soát chất lượng của các công trình xây dựng nhà thu nhập thấp. Theo đó, ngoài việc phải đáp ứng các quy chuẩn, tiêu chuẩn chung của công trình xây dựng, còn được kiểm tra chất lượng kép bằng việc phải có giấy chứng nhận đạt yêu cầu đưa vào sử dụng của một công ty kiểm định độc lập. Mặt khác, Bộ Xây dựng cũng như chính quyền các tỉnh thành đã lựa chọn doanh nghiệp lớn có thương hiệu và uy tín, kinh nghiệm trong công tác xây dựng để giao các dự án ở giai đoạn đầu.

Vì thế, tôi có thể khẳng định, chất lượng cũng như dịch vụ của các dự án nhà thu nhập thấp sẽ được đảm bảo và tương đương với nhà ở thuộc khu đô thị tầm trung như Định Công, Linh Đàm. Hơn nữa, việc sử dụng quỹ đất 20% tại các dự án khu đô thị có quy mô 10 ha trở lên sẽ đảm bảo cho nhà ở thu nhập thấp cũng được hưởng tiện ích của các hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội như các dự án đô thị thương mại.

- Đội ngũ cán bộ công chức nhà nước trẻ, trụ cột tương lai của đất nước, hầu hết phải thuê nhà. Mức lương chỉ khoảng 3 triệu đồng, trừ tiền thuê nhà, con cái ăn học... số còn lại không thể mua được nhà. Thứ trưởng có tham mưu, đề xuất gì để giúp công chức trẻ có thể có được nhà ở? (Trương Ngọc Vinh, 27 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Việc tạo lập nhà ở không chỉ thông qua hình thức mua và sở hữu nhà ở mà còn thông qua các hình thức khác như thuê nhà hoặc thuê mua nhà ở. Đối với những hộ gia đình trẻ, có thâm niên công tác ngắn thì có thể được giải quyết thông qua hình thức thuê nhà ở xã hội do nhà nước đầu tư hoặc các doanh nghiệp đầu tư. Theo các quy định hiện hành đã có cơ chế chính sách cho cán bộ công chức được thuê nhà ở xã hội, bạn có thể liên hệ với Sở Xây dựng HN để biết thủ tục cụ thể.

- Khi làm giấy xác nhận thực trạng về nhà ở để đăng ký mua, thuê, thuê mua nhà ở thu nhập thấp, tôi đã được Tổ trưởng dân phố xác nhận các vấn đề: chưa có nhà ở, tạm trú dài hạn. Tuy nhiên phường không xác nhận cho trường hợp tạm trú dài hạn. Kính mong các đồng chí có ý kiến hướng dẫn giúp tôi. (Trần Văn Nam, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Việc xác nhận phải thực hiện theo đúng mẫu đơn (phụ lục số 01A kèm theo quyết định 34/2010 của UBND Hà Nội). Theo đó thì UBND phường phải xác nhận tình trạng nhà ở như sau: chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ; có nhà ở nhưng diện tích bình quân dưới 5 m2/người. Vì vậy nếu UBND phường không xác nhận thì bạn có quyền yêu cầu UBND phường làm đúng theo quyết định 34.

- Cháu được biết sắp tới sẽ hoàn thiện một số công trình mới ở Gia Lâm, Hà Đông, Long Biên, Từ Liêm. Nhưng để biết được chính xác bao giờ các công trình đó hoàn thiện và nhận hồ sơ thì cháu phải tìm kiếm thông tin ở đâu? (Phúc, 20 tuổi, Hà Nội).

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Bạn nên thường xuyên truy cập vào website của Sở Xây dựng Hà Nội vì tất cả thông tin dạng này đều được cập nhật, thông báo liên tục.

- Tôi muốn hỏi làm thế nào nhà nước đảm bảo tính minh bạch và công bằng khi xét tuyển hồ sơ? (Cun Cun, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Các hành vi vi phạm hành chính theo quy định của quyết định 34/2010 của UBND thành phố ban hành ngày 16/8/20010 được xử lý theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính, pháp luật về xây dựng, về nhà ở.

Các tổ chức, cá nhân có hành vi gian dối về đối tượng, điều kiện để được mua, thuê và thuê mua nhà ở có thu nhập thấp thì ngoài việc bị xử lý theo quy định còn buộc phải trả lại nhà đã mua, thuê.

Đối với người lợi dụng chức vụ quyền hạn làm trái các quy định liên quan đến việc xác nhận đối tượng cũng như việc bán, cho thuê, thuê mua và quản lý sử dụng nhà ở xã hội, nhà thu nhập thấp thì tùy theo mức độ sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Người vi phạm nếu gây thiệt hại về vật chất sẽ phải bồi thường.

Các chủ đầu tư dự án nhà ở thu nhập thấp thực hiện việc bán, cho thuê, thuê, mua nhà ở thu nhập thấp không đúng theo quy định tại quyết định này thì ngoài việc bị xử phạt theo quy định về hành chính trong quản lý và phát triển nhà ở còn bị buộc phải hoàn trả các khoản chi phí được ưu đãi, bị thu hồi dự án, không được thực hiện các dự án kinh doanh bất động sản trong thời gian 2 năm kể từ ngày dự án bị thu hồi hoặc bị thu hồi đăng ký kinh doanh.

Đồng thời theo chỉ đạo của UBND thành phố, sắp tới Sở Xây dựng sẽ cùng các ngành đi kiểm tra cụ thể các dự án thu nhập thấp trên địa bàn Hà Nội. Trước mắt là dự án ở Ngô Thì Nhậm (Hà Đông, Hà Nội) của Vinaconex. Tôi cũng rất mong bạn cũng như những người thân của mình có thể phát hiện ra sai phạm và cho chúng tôi biết (nếu có) để có biện pháp xử lý thích hợp. Những đề xuất này bạn có thể gửi về trang web của Sở Xây dựng.

Phó giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Quốc Tuấn.

- Khi nào thì có kết quả xét duyệt hồ sơ và có thông tin công khai không? Đối với những người được mua nhà thì bao giờ họ có quyết định mua nhà chính thức?Phương thức trả tiền thế nào? (Dinh, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Chúng tôi sẽ công khai kết quả xét duyệt hồ sơ sau khi có quyết định của thành phố. Việc công khai sẽ được thực hiện nhiều bước để thuận tiện cho việc theo dõi của khách hàng. Mặt khác, đây là dự án đầu tiên bán cho người thu nhập thấp nên chúng tôi sẽ triển khai một cách thận trọng đảm bảo hạn chế tối đa sơ xuất. Những người được quyền mua căn hộ sẽ bốc thăm lần nữa để xác định vị trí căn hộ. Về thương thức trả tiền, chúng tôi đã trả lời ở các câu hỏi trước. Mong bạn vui lòng đọc lại.

- Tôi vừa là con liệt sĩ, vừa là quân nhân chuyên nghiệp thì có thuộc diện ưu tiên mua nhà thu nhập thấp không? (Linh, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Đề nghị ban nghiên cứu Điều 6 Quyết định 34 của UBND Hà Nội để xác định rõ các tiêu chí ưu tiên khi chấm điểm.

- Nhà giá thấp bán cho đúng đối tượng, nhưng ngay sau đó đối tượng này lại bán lại cho người khác để ăn chênh lệch. Có cách nào để ngăn chặn được tình trạng này? (Hoàng Anh, 33 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Theo quy định, người được mua nhà ở thu nhập thấp không được giao dịch cho người khác dưới mọi hình thức trong vòng 10 năm. Nếu bị phát hiện thì đối tượng mua nhà sẽ không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và cơ quan chức năng thu hồi nhà ở đó để giải quyết cho hộ khác. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng sẽ thực hiện hậu kiểm hoặc thông qua cộng đồng để phát hiện và có chế tài xử lý đối với các trường hợp cố tình lợi dụng chính sách để kiểm lời và trục lợi.

- Với mức lương dưới 4 triệu mà sống trong nội đô, riêng tiền thuê nhà và tiền ăn cho một người còn không thoải mái, lấy đâu ra tiền để mua nhà? Phải chăng có có sự lách luật ở đây. (Anh Tran, 25 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Việt Nam là nước nghèo, đang trong quá trình phát triển, do vậy thu nhập nói chung của người dân đang ở mức rất thấp so với thế giới. Tuy nhiên, chúng ta lại đang đi theo con đường kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, giá cả nhiều mặt hàng, không riêng gì nhà ở vẫn theo giá chung của thế giới, ở mức cao. Do vậy, một bộ phận không nhỏ người dân trong xã hội không có cơ hội để tự thu xếp và cải thiện điều kiện ở của mình và gia đình. Chính vì thế, Đảng và Chính phủ đã ban hành những chính sách để hỗ trợ người dân có khó khăn về công ăn việc làm, y tế và giáo dục và gần đây chúng ta bắt đầu có chính sách hỗ trợ người dân ở nông thôn, thành thị về cải thiện nhà ở.

Về cơ bản, chính sách nhà của chúng ta theo cơ chế thương mại, đối với người có khó khăn, nhà nước hỗ trợ tối đa về nguồn lực mà nhà nước có thể có. Ví dụ miễn tiền thuê đất, miễn giảm thuế, cho vay ưu đãi, cho tăng mật độ xây dựng... Còn đối với người dân, cũng phải có ý thức tự lo cuộc sống cho mình, trong đó có vấn đề nhà ở, phải học tập, phấn đấu vươn lên để lao động, tăng thu nhập, có tích lũy cho bản thân và gia đình. Trong trường hợp không đủ tiền để mua nhà, quyết định 67 có quy định hình thức trả chậm trong 10 năm hoặc chuyển sang hình thức thuê nhà để ở.

Hiện nay, ở các đô thị của ta, số hộ thuê nhà ở mới chiếm khoảng 15%, trong khi đó con số này ở trên thế giới trung bình là 50%. Vì vậy, chúng ta cũng phải dần dần thay đổi xu hướng mỗi hộ gia đình phải sở hữu ít nhất một nhà ở sang xu thế các hộ gia đình không có điều kiện sở hữu nhà có thể đi thuê nhà ở. Sắp tới, Chính phủ sẽ ban hành chính sách để khuyến khích các doanh nghiệp cũng như người dân theo hướng xây nhà để cho thuê và đi thuê nhà để ở.

- Đi nộp đăng ký mua nhà, tôi thấy có rất nhiều người giàu. Tôi không hiểu tại sao họ cũng xin xác nhận được mức lương chưa đến 3 triệu đồng/tháng. Có nhiều nguy cơ những người này lại được mua nhà thu nhập thấp. Vậy, chủ đầu tư căn cứ vào đâu để biết xác nhận lương của người đó là đúng, là thực sự? (Nguyễn Thanh Thủy, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Chủ đầu tư là người trực tiếp được thành phố giao nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ của khách hàng, căn cứ vào hồ sơ có sự xác nhận của các cấp có thẩm quyền như thủ trưởng đơn vị (với người đang làm việc tại một tổ chức nhất định) hoặc cấp chính quyền địa phương tại nơi cư trú (đối với những người lao động tự do hoặc hết tuổi lao đông). Trường hợp khách hàng và người xác nhận có sự gian dối, họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật mà xử lý cao nhất là truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 19 quyết định 34 của thành phố đã nêu).

- Thực tế có người đã có nhà ở tại một nơi khác thì làm sao UBND xã, phường biết được. Vậy phải làm sao xác định chính xác người đó chưa có nhà để đảm bảo nhà ở được bán đến chính tay người có nhu cầu thực sự? (Đặng Kim Huệ, 31 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Đầu tiên những cá nhân kê khai làm đơn xin mua nhà mà gian dối về điều kiện để được mua thì sẽ bị xử lý. Sau khi chủ đầu tư xét duyệt và trình danh sách lên Sở Xây dựng để hậu kiểm theo đúng quy định 34 thì trong vòng một tháng, danh sách này sẽ được đăng công khai để mọi người dân có thể phát hiện ra sai phạm, đồng thời sẽ có đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra về hộ tịch, về nhu cầu thật...

- Cho tôi hỏi là nếu hai vợ chồng tôi đã ra ở riêng và chưa có nhà hiện vẫn phải đi thuê, nhưng bố mẹ của hai bên đã có nhà ở tại Hà Nội thì chúng tôi có được xét mua nhà ở xã hội không (nếu các điều kiện còn lại đều đạt)? (Minh Phương, 30 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Bạn vẫn có thể được xét vì vợ chồng bạn là một hộ gia đình độc lâp.

- Nhà ở cho người thu nhập thấp có đi đôi với chất lượng thấp không? Những khu nhà ở này có được hưởng các dịch vụ và cơ sở hạ tầng cơ bản như những khu chung cư khác không? (Hoàng Việt, 31 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Câu hỏi của bạn rất thú vị và được nhiều người quan tâm. Điều này chúng tôi cũng đã nhiều lần trao đổi trên thông tin đại chúng. Nhà ở thu nhập thấp được xây dựng theo tiêu chí giá thấp nhưng chất lượng không thấp. Yếu tố quyết định giá thấp là do các dự án nhà ở thu nhập thấp được hưởng một số ưu đãi của Chính phủ. Những khu nhà ở thu nhập thấp được hưởng lợi từ hạ tầng cơ sở và xã hội chung giống như các khu chung cư khác.

- Theo doanh nghiệp, những ưu đãi từ phía nhà nước hiện đã đủ hấp dẫn để doanh nghiệp tham gia vào chương trình này chưa? (Trọng Hùng, 31 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Tôi cho rằng các ưu đãi của nhà nước đã là một chủ trương lớn tháo gỡ những khó khăn để thúc đẩy thị trường nhà ở thu nhập thấp phát triển, đáp ứng chỗ ở cho đông đảo người dân.

- Thông tư 36 đã quy định rõ việc mua nhà ở xã hội chỉ dành cho khu vực đô thị, nhưng giờ không được thành phố hướng dẫn cụ thể, việc xử lý đối với hồ sơ của đối tượng ở các xã như thế nào? (Nguyễn Văn Long, 41 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Theo thông tư 36 Bộ Xây dựng cũng như quyết định 34 của UBND Hà Nội, việc xét duyệt mua nhà xã hội chỉ dành cho các khu vực đô thị do vậy khu vực do xã xác nhận thì chưa giải quyết. Những hồ sơ này chủ đầu tư phải có trách nhiệm trả lại cho người nộp. Trong tương lai, khi nhu cầu của khu vực đô thị được giảm xuống, sẽ mở rộng các đối tượng của các xã.

- Những tòa nhà tạm gọi là VIP được xây dựng với số vốn khổng lồ mà còn có nhiều khiếm khuyết về kỹ thuật thì thử hỏi những ngôi nhà cho người thu nhập thấp liệu có đảm bảo cho người ta yên tâm để duy trì sự sống? (Ta Phuong, 31 tuổi, HN)

- Ông Đoàn Châu Phong: Rất cảm ơn câu hỏi của bạn. Tôi hoàn toàn chia sẻ với nỗi băn khoăn của bạn. Mời bạn trực tiếp đến thăm các căn hộ mẫu dành cho người thu nhập thấp Vianconex đã hoàn thiện tại dự án CT1 Ngô Thị Nhậm để bạn có thể tự trả lời câu hỏi của mình.

- Xin cho biết quỹ đất dành để xây nhà thu nhập thấp là bao nhiêu? Hà Nội và TP HCM hiện nay rất ít doanh nghiệp xây nhà thu nhập thấp. Theo ông, vướng mắc ở đây là gì? (Thanh Hưng, 40 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Theo nghị quyết số 18/NQ-CP năm 2009 của Chính phủ và quyết định 67/2009/QĐ-TTg năm 2009 của Thủ tướng thì chính quyền địa phương phải chỉ đạo các chủ đầu tư dự án nhà ở và khu đô thị mới dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp. Việc đăng ký xây dựng nhà thu nhập thấp hoàn toàn tự nguyện theo khả năng và điều kiện của từng doanh nghiệp. Để khuyến khích doanh nghiệp tham gia, nhà nước đã có cơ chế chính sách, ưu đãi như miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, miền giảm các loại thuế có liên quan, được vay vốn ưu đãi và được hưởng lợi nhuận định mức.

Cho đến nay đã có 189 dự án do các địa phương đăng ký với tổng số vốn đầu tư 28.550 tỷ đồng, với quy mô xây dựng là hơn 7 triệu m2 sàn. Trong đó, đã có 37 dự án được khởi công. Hiện có 927 căn hộ hoàn thành phần xây dựng tại Hà Nội và TP HCM.

Ông Nguyễn Trần Nam là người nhận được nhiều câu hỏi nhất.

- Thứ trưởng nghĩ sao về dư luận vẫn có hiện tượng đầu cơ ở các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp? Bộ đã có biện pháp cụ thể nào để xử lý? (Đinh Xuân Đỉnh, 29 tuổi, Hoà Bình)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Việc dư luận lo ngại về hiện tượng đầu cơ ở các dự án nhà ở thu nhập thấp là có cơ sở vì hiện nay nhu cầu mua nhà ở thu nhập thấp rất cao và số dự án ban đầu còn rất ít. Tuy nhiên, trong quyết định 67 cũng như các văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng và chính quyền các địa phương cũng quy định chặt chẽ quy trình thủ tục và điều kiện đối với đối tượng được mua loại hình nhà ở này. Trong thực tế, cũng có thể lọt lưới một số trường hợp không đúng đối tượng và điều kiện. Bộ Xây dựng và chính quyền các địa phương sẽ tổ chức hậu kiểm và nếu phát hiện thấy sai sót, hoặc lợi dụng thì sẽ xử lý theo chế tài được quy định như: thu hồi lại giấy chứng nhận sở hữu nhà hoặc thu hồi lại quyền sử dụng nhà.

Đối với doanh nghiệp bán sai đối tượng, có thể bị cấm triển khai các dự án nhà ở và đô thị trong vòng 2 năm hoặc bị thu hồi giấy phép kinh doanh. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Chúng tôi hết sức hoan nghênh và khuyến khích người dân, báo chí giám sát và phát hiện những sai phạm trong quá trình thực hiện chính sách này và sẽ xử lý nghiêm minh trường hợp sai phạm nếu có thông tin cụ thể.

- Tôi xin hỏi những người xét duyệt hồ sơ sẽ phải chấp hành quy định gì trong quá trình tiếp nhận hồ sơ? Các quy định về điều kiện, thủ tục phải rõ ràng, và ai cũng phải hiểu được, thế thì tại sao vẫn có người làm sai hồ sơ? Hay là việc đưa các quy định có sự mập mờ để gây khó dễ cho người dân? (Việt Anh, 38 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Xét duyệt hồ sơ là trách nhiệm của chủ đầu tư. Khi người ta kê khai theo đúng quy định của thông tư 34 thì chủ đầu tư có trách nhiệm tiếp nhận đơn. Việc kê khai hồ sơ sai là do anh chưa nghiên cứu kỹ quyết định 34 và những phụ lục kèm theo. Theo tôi, với những quy định như của thông tư thì không có gì mập mờ. Rất mong bạn có thể góp ý cho chúng tôi về những gì mà người dân có thể dễ dàng hơn trong việc thực hiện kê khai. Xin cảm ơn bạn.

- Xin Thứ trưởng cho biết khi nào nhà ở cho người thu nhập thấp (khoảng 600 triệu tới 700 triệu) sẽ có nhiều trên thị trường, để không còn cảnh cầu quá cung? (Trần Huy, 27 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Các cơ chế chính sách về nhà ở xã hội mới được ban hành trong hơn một năm lại đây. Hiện nay đã có nhiều doanh nghiệp đăng ký tham gia. Tuy nhiên, nhu cầu về nhà ở tại khu vực đô thị là rất lớn, cho nên việc giải quyết nhà ở không thể ngay trong giai đoạn ngắn. Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nắm bắt tình hình để đề xuất với Chính phủ có chính sách phù hợp nhằm khuyến khích tăng nguồn cung cho người thu nhập thấp, đáp ứng nhu cầu như bạn đã đề cập.

- Hiện nay thị trường căn hộ tại Hà Nội giá rất cao, vượt ra ngoài khả năng chi trả của nhiều người trong khi nguồn cung từ các dự án nhà thu nhập thấp lại rất hạn chế... Ngoài chương trình nhà ở xã hội cần làm gì để người thu nhập thấp nói chung có cơ hội được tiếp cận với ngôi nhà? (Dinh Anh Tuan, 29 tuổi)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Thực tế hiện nay, so với thu nhập của người dân nói chung, giá bất động sản nói chung và giá nhà ở nói riêng ở Hà Nội rất cao, vượt quá khả năng chi trả của người dân. Chính vì thế, Thủ tướng đã có quyết định 67 về các chính sách hỗ trợ, khuyến khích xây nhà ở cho người có thu nhập thấp ở đô thị. Đây là việc làm đòi hỏi sự cố gắng, nỗ lực lớn của các cấp chính quyền, của các doanh nghiệp và phải triển khai lâu dài, bền bỉ trong nhiều chục năm.

Trước hết, đối tượng được ưu tiên là các gia đình chính sách và công nhân viên chức nhà nước. Bên cạnh đó, những người lao động ở khu vực doanh nghiệp tư nhân hoặc thậm chí là lao động tự do cũng thuộc đối tượng được hưởng chính sách này. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể giải quyết được vấn đề rất lớn đòi hỏi quỹ đất và lượng tiền khổng lồ như trên trong thời gian rất ngắn mà phải có các bước đi tuần tự, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của đất nước.

Mong muốn của Đảng và Chính phủ là làm sao cho mọi tầng lớp nhân dân đều được hưởng thụ những thành quả của công cuộc đổi mới và phát triển đất nước, giảm khoảng cách giàu nghèo, đặc biệt là nhu cầu về nhà ở. Với các chính sách cụ thể và đúng đắn, với sự ủng hộ của các doanh nghiệp và người dân, chắc chắn chúng ta sẽ từng bước thực hiện được mong muốn tốt đẹp trên.

- Tôi là người ngoại tỉnh hiện công tác tại Hà Nội, xin các ông cho biết có ưu đãi nào dành cho người ngoại tỉnh đang công tác tại Hà Nội được mua nhà dành cho người có thu nhập thấp không? (Bùi Duy Trường, 34 tuổi, Lý Thường Kiệt, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Hiện nay chưa có ưu đãi nào cho người ngoại tỉnh có nhu cầu mua nhà dành cho người có thu nhập thấp nếu anh không đáp ứng đủ các tiêu chí của quyết định 34. Anh có thể tham khảo theo điều 4, 5, 6 chương 2 của quyết định 34.

- Tại sao nhà nước không tổ chức đấu thầu xây dựng các chung cư cho nguời thu nhập thấp để có giá thành thấp nhất mà lại giao cho các công ty xây dựng làm chủ đầu tư tự đưa ra giá? (Nguyễn Hùng, 60 tuổi, Trung Hòa Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Phương pháp xác định giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở thu nhập thấp thì đã được quy định tại thông tư số 15/2009/TT-BXD, trong đó chủ đầu tư được tính đúng, tính đủ các khoản chi phí cần thiết. Giá bán này do UBND cấp tỉnh thẩm định và phê duyệt. Việc nhà đầu tư nào tham gia dự án cũng phải đảm bảo nguyên tắc nêu trên.

- Xuất phát nào để Vinaconex tiên phong triển khai các dự án nhà thu nhập thấp, trong khi dự án này được coi là mang lại ít lợi nhuận? Phải chăng doanh nghiệp đã nhìn ra lợi nhuận? (Nguyễn Hoàng Mai, 43 tuổi, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Cảm ơn bạn vì đây là câu hỏi rất thú vị. Mong bạn hiểu rằng Vinaconex được mọi người biết đến là một doanh nghiệp nhà nước lớn trong ngành xây dựng. Vinaconex đã hoàn thành nhiều dự án lớn cấp quốc gia và đã tiên phong đi đầu trong nhiều lĩnh vực.

Đối với dự án nhà thu nhập thấp Vinaconex xác định đây là chương trình lớn nhằm đảm bảo an sinh xã hội đang được Chính phủ quan tâm. Tham gia vào chương trình này, doanh nghiệp được hưởng lợi nhuận định mức theo quy định, cùng với nhiều giá trị vô hình khác không thể tính được bằng tiền bạc. Đó mới là điều mà các doanh nghiệp cần hướng đến.

- Cá nhân có được phép tham gia đầu tư xây dựng nhà thu nhập thấp không? Nếu có họ cần phải đảm bảo các tiêu chí gì? (Viet Anh, 35 tuổi, Thanh Xuân)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Quyết định 67 của Thủ tướng khuyến khích các thành phần kinh tế trong đó có cá nhân được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở thu nhập thấp. Điều kiện cần thiết là họ phải được sự chấp thuận chủ trương đầu tư của chính quyền địa phương, có quỹ đất sạch hoặc được giao đất phù hợp với quy hoạch, có nguồn lực về tài chính và có dự án được phê duyệt. Đồng thời, phải tuân theo đúng các trình tự, thủ tục về việc triển khai các dự án nhà ở thu nhập thấp được hướng dẫn tại thông tư số 10/2009 và bán cho đúng đối tượng có đủ điều kiện được hướng dẫn tại thông tư số 36/2009.

- Tôi được biết một số người đi đăng ký mua nhà đã có đất hoặc nhà ở (nhà ở rộng hơn so với quyết định 34) nhưng khi ra chính quyền (phường nơi cư trú) vẫn chứng nhận là hộ đó chưa có nhà, trường hợp này xử lý thế nào? Và kiểm tra hồ sơ của họ như thế nào cho chính xác? (Phan Tiến Khá, 38 tuổi, Hà Đông, HN)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Tại điều 19 quyết định 34 đã quy định rõ chế tài xử lý. Nếu ai có hành vi gian dối và bị phát hiện ngoài việc xử phạt hành chính còn bị buộc phải trả lại nhà. Người lợi dụng chức vụ, quyền hạn để xác nhận sai đối tượng thì tùy mức độ vi phạm để xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định, chủ đầu tư là đơn vị chịu trách nhiệm kiểm tra hồ sơ. Sau đó chuyển đến Sở Xây dựng để đăng tải trên website của Sở trong vòng 15 ngày. Trong thời gian này bất kỳ một gian dối nào được phát hiện về kê khai, xác nhận, xét duyệt thì tùy theo mức độ sẽ xử phạt theo điều 19 quyết định 34.

- Có dư luận nhà thu nhập thấp không thoát khỏi tay nhà giàu. Liệu bao nhiêu công chức, viên chức nhà nước có hy vọng mua được nhà lần này? (Nguyễn Thị Mai, 30 tuổi, quận Hà Đông, HN)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Cán bộ, công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước là đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội với thang điểm cao so với các đối tượng khác. Nguồn cung về nhà ở xã hội do nhà nước đầu tư hoặc các thành phần kinh tế tham gia đầu tư. Quy định về thủ tục giải quyết nhà ở xã hội đã nêu rõ các điều kiện và chế tài xử lý các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, số lượng cán bộ, công chức được mua hoặc thuê nhà còn phụ thuộc nguồn cung về nhà ở của từng địa phương.

- Sắp tới Vinaconex Xuân Mai có bán khu nhà xã hội tại phường Kiến Hưng, quận Hà Đông. Gia đình tôi dự định nộp hồ sơ vậy khi đó tôi có thể mua hồ sơ tại đâu? (Đỗ Thị Hằng, 39 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Bạn có thể mua hồ sơ tại trụ sở Công ty Vinaconex Xuân Mai - chi nhánh Hà Đông. Chúng tôi sẽ công bố chi tiết trên thông tin đại chúng và website của công ty tại thời điểm bán hàng.

- Nếu căn cứ vào chữ “Đô thị” mà áp dụng là quận nội thành thì hiện nay có rất nhiều khu đô thị thuộc các huyện ngoại thành như đô thị Bắc An Khánh huyện Hoài Đức chẳng hạn. Mong ông Tuấn giải thích kỹ để chúng tôi hiểu rõ hơn. (Nguyễn Hoài Nam, 33 tuổi, HN)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Hiện nay việc xác nhận về hộ khẩu và thực trạng nhà ở của các hộ gia đình, cá nhân là thuộc chính quyền cấp phường. Do vậy nếu nơi bạn ở do chính quyền cấp phường xác nhận (không phải cấp xã) thì bạn được xác nhận theo quy định.

- Xin hỏi sắp tới ở Hà Nội có dự án nhà ở thu nhập thấp nào sắp nhận hồ hơ mua hay không? (Triệu Văn Sỹ, 32 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Hiện nay có các dự án đã khởi công gồm: khu đô thị mới Sài Đồng (quận Long Biên) có hơn 800 căn hộ, Đặng Xá (Gia Lâm) 1.000 căn, Đại Mỗ (Từ Liêm) 124 căn, Kiến Hưng (Hà Đông) 1.512 căn. Sắp tới sẽ tiếp tục thực hiện các dự án tại Mê Linh, Đại Thịnh 2 do tập đoàn HUD là chủ đầu tư, khởi công trong quý 4 với khoảng 4.000 căn hộ và Bắc An Khánh (Hoài Đức) với khoảng 10.000 căn hộ. Chúng tôi phấn đấu theo chương trình phát triển nhà ở của thành phố Hà Nội, đối với nhà thu nhập thấp đến năm 2015 sẽ có khoảng hơn 15.000 căn hộ được đưa vào sử dụng và đến tay người thu nhập thấp.

- Xin hỏi Thứ trưởng, nếu người thu nhập thấp mua xong rồi lại bán đi thì sẽ xử lý ra sao? (Thành Trung, 22 tuổi, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Trong quyết định 67 cũng như thông tư số 36 đã quy định, những người được mua nhà ở thu nhập thấp chỉ được quyền sang nhượng ra thị trường sau 10 năm kể từ ngày được mua nhà ở thu nhập thấp. Trong thời gian 10 năm, nếu như có nhu cầu sang nhượng thì chỉ được phép bán lại cho nhà nước, doanh nghiệp đầu tư nhà thu nhập thấp hoặc cho các đối tượng được mua nhà thu nhập thấp với mức giá tương đương với giá nhà ở thu nhập thấp tại thời điểm bán. Các trường hợp thực hiện không đúng quy định trên sẽ không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, bị thu hồi lại nhà ở thu nhập thấp và bị xử phạt hành chính theo nghị định 23 của Chính phủ. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Tôi không hiểu một người có thu nhập thấp (không phải nộp thuế) thì lấy đâu ra 600-800 triệu đồng để mua nhà nhỉ? (Nguyễn Công Bình, 35 tuổi, Ba Đình, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Nếu bạn đủ điều kiện theo quyết định 45 ngày 13/9/2010 của UBND Hà Nội thì bạn có thể chọn hình thức thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội.

- Có cơ hội nào cho những người lao động ngoại tỉnh và không có hộ khẩu Hà Nội không? Nếu có thì quy định về thủ tục tìm hiểu tại đâu? (Đặng Minh Tuấn, 29 tuổi, Hà Giang)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Việc giải quyết nhà ở xã hội có thể thông qua nhiều hình thức bán hoặc cho thuê, thuê mua. Trường hợp người ngoại tỉnh về Hà Nội làm việc mà chưa có hộ khẩu, nhưng có tạm trú dài hạn thì thuộc diện được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Bạn có thể liên hệ với Sở Xây dựng để biết thông tin dự án cũng như các thủ tục giải quyết mua hoặc thuê nhà ở xã hội.

- Chắc tôi không đủ điều kiện để có thể sở hữu được một căn hộ thu nhập thấp, vậy Thứ trưởng có nghĩ đến những căn hộ dành cho người thu nhập vừa không? (Lê Thảo, 26 tuổi, 71 Nguyễn Chí Thanh, HN)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Hiện nay có một thực tế là thậm chí những người có thu nhập trung bình và khá cũng khó mua được nhà ở thương mại. Nguyên nhân chính là nguồn cung còn hạn chế và có chênh lệch lớn so với nhu cầu của người dân. Trên cơ sở nguồn lực của xã hội, chúng ta sẽ tập trung trước hết vào đối tượng có thu nhập thấp và có khó khăn về nhà ở, cụ thể là chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng mức trung bình dưới 5 m2/người.

Theo thống kê, hiện nay ở khu vực đô thị có khoảng 500.000 hộ gia đình đang ở mức khó khăn về nhà ở như trên. Trong tương lai, khi kinh tế đất nước phát triển, thu nhập của người dân cũng được tăng lên, chúng ta sẽ có điều kiện để mở rộng đối tượng được hưởng các chính sách hỗ trợ về nhà ở đối với người có thu nhập vừa.

- Nếu tôi có nhiều tiền và tôi nhờ người thân đứng tên mua nhà nhưng rồi tôi bán lại, kinh doanh, cho thuê thì sao? Nếu mua nhà thu nhập thấp thì có đảm bảo các quyền lợi như an ninh, vệ sinh, phòng cháy, điện, nước...? (Nguyễn Minh Tân, 25 tuổi, 413 Phan Huy Ích, Gò Vấp, TP HCM)

- Ông Đoàn Châu Phong: Để xác định người đủ điều kiện mua nhà thu nhập thấp thì phải thực hiện các thủ tục theo quy định chung của thành phố. Nếu người khác đứng tên, thì rủi ro sẽ thuộc về bạn. Người mua nhà thu nhập thấp đều có quyền lợi về an ninh vệ sinh, phòng cháy chữa cháy, điện nước theo tiêu chuẩn hiện hành. Bạn không thể mua nhà thu nhập thấp rồi bán ngay được. Vì theo quy định của Bộ Xây dựng, nhà thu nhập thấp sau 10 năm mới được sang nhượng. Ngoài ra, người mua không được cho thuê, thế chấp hoặc bán trong trường hợp chưa trả hết tiền.

Ông Đoàn Châu Phong rất hứng thú với những câu hỏi khó của độc giả.

- Nhà thu nhập thấp có giá cao nhất trên một m2 là bao nhiêu? (Trần Viết Chương, 30 tuổi, TP HCM)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Nhà ở thu nhập thấp không có khung giá cụ thể mà được xác định đối với từng dự án tùy thuộc vào vị trí và điều kiện để thực hiện dự án theo nguyên tắc do nhà nước quy định. Trong giá bán, chủ đầu tư chỉ được tính các khoản chi phí hợp lý phải bỏ ra mà không được tính khoản do nhà nước ưu đãi. Ngoài ra, chủ đầu tư chỉ được tính 10% lợi nhuận định mức trong giá bán, giá cho thuê nhà đối với dự án do mình làm chủ đầu tư.

- Nhu cầu nhà ở thu nhập thấp ở Hà Nội rất cao, vậy trong vài năm tới liệu các hộ gia đình có thu nhập thấp đều được mua nhà giá thấp không? (Phung Văn Kiên, 32 tuổi, Cô Nhuế, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Hiện, người dân có thể chọn theo các phương án thuê, thuê mua, mua tùy theo khả năng tài chính. Tuy vậy, đối với nhà ở thu nhập thấp thì vẫn chưa có chủ đầu tư nào đăng ký mô hình nhà cho thuê hoặc thuê mua. Nếu bạn đủ điều kiện theo quyết định 45 của UBND Hà Nội thì bạn có quyền đăng ký thuê nhà ở xã hội tại khu Việt Hưng (Long Biên). Chủ trương của thành phố Hà Nội là kêu gọi các chủ đầu tư, các thành phần kinh tế tham gia đóng góp vào chương trình phát triển nhà ở xã hội và nhà ở thu nhập thấp trên địa bàn. Tôi cũng rất hy vọng sẽ có nhiều doanh nghiệp tham gia vào chương trình này để góp phần tạo điều kiện sống tốt nhất cho người đân đô thị.

- Singapore có quy hoạch và chính sách nhà ở cho người dân rất tốt. Trước khi chủ trương này được thực hiện Việt Nam có học được chút ít kinh nghiệm nào từ họ không? (Vu Thu Trang, 28 tuổi, Singapore)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Singapore là một nước có chính sách về nhà ở xã hội được triển khai rất tốt. Trong quá trình thiết kế các chính sách về nhà ở cho các đối tượng xã hội ở nông thôn và đô thị Việt Nam, chúng ta đã khảo sát và học tập một số những kinh nghiệm tốt từ Singapore. Ví dụ việc quy hoạch đô thị có dành quỹ đất cho nhà ở xã hội và nhà ở thu nhập thấp; việc thành lập quỹ tiết kiệm nhà ở.

Tuy nhiên, do đặc thù là một nước nhỏ, với hơn 4 triệu dân và một cấp chính quyền, đồng thời có mức thu nhập bình quân trên 25.000 USD/người/năm nên Singapore cũng có những thuận lợi mang tính đặc thù trong việc thực thi các chính sách về nhà ở cho các đối tượng xã hội. Việt Nam sẽ phải căn cứ vào điều kiện kinh tế và xã hội trong các giai đoạn phát triển khác nhau để đề ra những chính sách hỗ trợ về nhà ở nói riêng và các chính sách về an sinh xã hội nói chung phù hợp.

- Hiện giờ, lương của tôi là 6 triệu đồng, không cao cũng không thấp, và làm cho công ty tư nhân đã được 3 năm. Vậy tôi đã đủ điều kiện mua nhà cho người thu nhập thấp chưa, mua của dự án nào và thủ tục như thế nào? (Nguyen Minh Hien, 28 tuổi, Tiền Giang)

- Ông Đoàn Châu Phong: Rất thông cảm với bạn. Nếu bạn đang độc thân thì mức lương của bạn không thuộc đối tượng thu nhập thấp. Nếu bạn đã có gia đình thì tổng thu nhập sẽ được chia cho tất cả số thành viên trong gia đình. Nếu mức thu nhập này nhỏ hơn mức thu nhập chịu thuế cá nhân (hiện nay là 4 triệu đồng mỗi tháng trên một đầu người). Từ đó xác định định đối tượng thuộc người thu nhập thấp.

- Mua nhà ở dành cho người thu nhập thấp thì có được miễn hoặc giảm các vấn đề về thuế hay không? (Trần Anh Tuấn, 36 tuổi, HN)

- Ông Nguyễn Quốc Tuấn: Giá bán nhà thu nhập thấp đã được ưu đãi của nhà nước về đất, thuế và vay ưu đãi. Do vậy, giá bán này đã bao hàm những ưu đãi của nhà nước cho người thu nhập thấp rồi.

- Sao Vinaconex không đề xuất xây dựng những căn hộ có quy mô nhỏ 20-30 m2 cho các hộ độc thân. Vì đây cũng là đối tượng có thu nhập thấp (Tran Anh Tuan, 30 tuổi, Đống Đa, Hà Nội)

- Ông Đoàn Châu Phong: Theo quy định của Luật Nhà ở, nhà ở xã hội chỉ được phép xây có diện tích tối thiểu là 30 m2. Do vậy mong bạn chia sẻ cùng chúng tôi thông tin này.

- Tại sao không quy định nhà ở xã hội không được bán để hạn chế tuyệt đối nạn đầu cơ? Việc quy định nhà ở sau 10 năm sẽ được bán vẫn không tránh khỏi tiêu cực vì nhu cầu ở còn cao, người có nhu cầu thật chỉ cần giấy viết tay mà không cần sổ đỏ. (Nguyễn Xuân Hương, 39 tuổi, 33 Lê Thánh Tông, Hà Nội)

- Ông Nguyễn Trần Nam: Như ở trên chúng ta đã phân tích, nhà ở xã hội được đầu tư bằng ngân sách nhà nước, là tài sản của nhà nước, chỉ dùng để cho thuê, tuyệt đối không được bán. Còn nhà ở thu nhập thấp, được xây dựng bằng nguồn vốn thương mại của doanh nghiệp, có sự hỗ trợ của nhà nước bằng một số ưu đãi. Tuy nhiên, các hộ có thu nhập thấp cùng với sự phát triển của đất nước sẽ có sự cải thiện về thu nhập của gia đình mình và khi có nhu cầu chính đáng về cải thiện nhà ở thì phải được quyền bán sau thời hạn 10 năm như đã được qu