Hụt hơi vì... vàng

Trong nghị quyết trên, việc quản lý vàng được gói gọn trong một đoạn văn. Trích nguyên văn là "Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các địa phương kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng; trong quí II/2011 trình Chính phủ ban hành Nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do; ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới". Trong đó, câu "tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do" được người dân và doanh nghiệp quan tâm nhiều nhất.

Từ việc hiểu rằng thị trường vàng miếng sẽ bị thu hẹp, "xóa bỏ", người dân chỉ có thể mua bán vàng với các đầu mối lớn, người dân lo ngại, đứng ngoài "dòm chừng" không dám mua vàng miếng vào, vì lo ngại vàng hết được trọng dụng. Sau đó đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đứng ra giải thích trong một hội nghị là xóa bỏ không phải là cấm. Đồng thời các doanh nghiệp vàng chỉ được mua vàng vào và bán cho NHNN, không được sản xuất hay bán vàng cho dân.

Thêm một phen người dân đắn đo, lượng vàng miếng bán ra tại các cửa hàng vàng và doanh nghiệp sụt giảm liên tục, có nơi giảm đến 50% so với trước khi có nghị quyết trên. Cho đến tuần trước, người dân các thành phố lớn kéo nhau đi mua vàng nhẫn để dành, vì lo mua vàng miếng không bán được thì nguy. Lượng vàng nhẫn bán ra của một số công ty tăng tương ứng với con số sụt giảm của vàng miếng.

Doanh nghiệp cũng thấy "dở khóc, dở cười" vì bao nhiêu chi phí đầu tư máy móc, công nghệ, nhà xưởng nếu không dùng làm vàng miếng nữa thì coi như "đi tong". Nhiều doanh nghiệp cho biết sẽ chuyển sang chủ yếu làm và bán nữ trang, có doanh nghiệp còn cho rằng sẽ lấn sân sang... bất động sản, thời trang để tìm doanh thu bù đắp.

Đùng một cái, vào thứ Sáu tuần rồi (ngày 18/6), một trong những tờ báo lớn dẫn lời ông Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia, nói rằng Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã kết luận trong một buổi trao đổi với hội đồng này là người dân được quyền sở hữu, mua bán vàng miếng với một số đầu mối do NHNN cấp phép.

Người dân và doanh nghiệp nghe thông tin này tưởng đã được "cởi trói", thì ngay ngày hôm sau, một tờ báo điện tử khác lại trích lời từ NHNN cho biết vẫn thừa nhận quyền sở hữu vàng miếng của tổ chức, cá nhân nhưng không cho phép lưu thông trên thị trường tự do. Người nắm giữ vàng miếng chỉ được bán cho một số đầu mối mà NHNN chỉ định và không được phép mua lại.

Vậy là trong từ cuối tuần rồi cho đến nay, nhiều người dân lại tiếp tục đi mua vàng nhẫn vì chẳng biết rồi đề xuất nào sẽ trở thành hiện thực. "Tình hình này cứ mua vàng nhẫn cho chắc ăn", một người đến mua vàng tại một tiệm gần chợ Bến Thành, TP.HCM cho biết. Ở Hà Nội, tình hình xếp hàng tại các cửa hàng để mua vàng nhẫn lại tiếp tục diễn ra...

Còn doanh nghiệp, đến giờ phút này phần lớn các công ty vàng tên tuổi như SJC, Bảo Tín Minh Châu, Phú Nhuận, Sacombank - SBJ đều cho biết họ không còn cách nào khác là chuẩn bị cho mình nhiều kế hoạch, để nếu có diễn ra kịch bản nào thì cũng đã có cách chuyển hướng.

Vậy là khi chưa ai có trong tay tờ nghị định của Chính phủ về quản lý vàng, và hẳn nhiên cũng chưa thể có thông tư hướng dẫn thực hiện, thì những thông tin "nhỏ giọt" từ phía các cơ quan quản lý, tư vấn chính sách đang khiến cuộc sống người dân và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bị ảnh hưởng.

Việc đưa những nội dung về quản lý thị trường vàng vào Nghị quyết 11 để thực hiện là việc làm đúng, nhưng nếu vậy, các hội thảo bàn về việc này nên tổ chức từ trước. Những thông tin đến với người dân cũng nên là thông tin chính thức, chỉ một cơ quan phát ngôn để tránh gây hoang mang, lo lắng dẫn đến thực hiện các hành động chưa cần thiết như ngưng mua vàng miếng, chuyển sang mua vàng nhẫn khi loại vàng này tại các tiệm vàng thường không đủ tuổi, không đủ trọng lượng, tính thanh khoản kém hơn... như vậy mới giúp doanh nghiệp yên tâm hơn để chú trọng vào sản xuất, kinh doanh, thay vì phải chạy theo xu hướng ngắn hạn của thị trường, hay vừa làm vàng vừa "dò đá qua sông" mà không biết khi nào tới được bờ, và bờ bên kia có thật sự xanh tươi?