Đường nghìn tỷ, phố vẫn “nhà quê”

Kiến trúc không giống ai

Mất hàng nghìn tỷ đồng xây dựng nhưng 2 bên tuyến phố đường vành đai 1, Kim Liên - Ô Chợ Dừa vẫn xấu xí

Nói về bộ mặt kiến trúc ở những tuyến phố mới của Hà Nội, KTS Nguyễn Đình Toàn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng tỏ ra chán nản: “Hệ lụy của những lần mở rộng đường nội thành là những căn nhà siêu mỏng và tình trạng nhếch nhác, kiến trúc không giống ai của các căn nhà mặt phố”.

Ông Nguyễn Đình Toàn đưa ra hàng loạt ví dụ là những căn nhà siêu mỏng, màu sắc hỗn loạn, trên phố Đào Tấn, Văn Cao, một số nhà trên đường Nguyễn Trãi, Kim Liên - Ô Chợ Dừa... để minh họa. Ông nói: “Đường chưa làm xong thì hai bên đã mọc lên chờ sẵn vài chục ngôi nhà lôm côm các kiểu cao thấp, lớn bé, siêu hẹp, siêu mỏng... Kết quả là chi tiền tỷ để có một con phố nhà quê”.

Tuy thành phố đã có quy định rõ ràng về việc không cho phép xây dựng nhà trên những thửa đất có kích thước hình học không phù hợp, song do buông lỏng quản lý nên nhà mỏng, nhà méo vẫn nối tiếp nhau mọc lên. Phó Trưởng ban GPMB TP Hà Nội, ông Trịnh Hòa Bình cho biết, các quy định hiện nay rất rõ ràng, thửa đất nào không đủ điều kiện xây dựng, nếu các hộ dân không tự hợp khối, đều phải thu hồi. Thế nhưng hầu hết các chủ đầu tư và quận, huyện chưa thực hiện đúng bởi chưa quan tâm đến đất ngoài chỉ giới mở đường.

Hiện nay, Hà Nội đang gấp rút triển khai một loạt tuyến đường “nghìn tỷ” trong nội thành như đường vành đai 1, đoạn Ô Đống Mác - Nguyễn Khoái, đoạn Ô Chợ Dừa - Hoàng Cầu, dự án mở rộng đường Thanh Nhàn... nếu không có biện pháp quản lý mạnh mẽ, những tuyến đường bạc tỷ này sẽ lại đi theo “vết xe đổ” của tuyến Văn Cao, Kim Liên - Ô Chợ Dừa... để thành những con phố “nhà quê”.

Quản lý cả màu sắc công trình

Cùng với việc xử lý rốt ráo những dạng nhà siêu mỏng, siêu méo đang tồn tại, để chấn chỉnh tình trạng kiến trục lộn xộn ở những tuyến phố mới mở, thành phố đã chỉ đạo, Sở QH-KT phải khẩn trương hoàn tất quy định quản lý quy hoạch, kiến trúc hai bên tuyến đường đô thị. Giám đốc Sở QH-KT Nguyễn Văn Hải cho biết, quy định này quản chặt chẽ, chi tiết, từ các yêu cầu về diện tích được phép xây dựng công trình tới chiều cao, tầng hầm, mái, ban công, mái hiên, hàng rào... Thậm chí, các thiết bị lắp đặt phía ngoài và màu sắc của công trình cũng nằm trong diện quản lý.

Cụ thể, trên các tuyến đường trong khu vực nội thành cũ (được giới hạn từ vành đai 2 đến đê sông Hồng), các ô đất không được xây dựng nếu có mặt cắt nhỏ hơn 20m mà diện tích ô đất nhỏ hơn 30m2 và có ít nhất 1 cạnh dưới 3m hoặc các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt lớn hơn hoặc bằng 20m nhưng diện tích ô đất dưới 36m2 và có ít nhất 1 cạnh nhỏ hơn 4m.

Với các tuyến đường ngoài khu vực trung tâm thành phố, nghiêm cấm xây dựng với các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt dưới 20m mà diện tích ô đất nhỏ hơn 36m2 và có ít nhất 1 cạnh dưới 4m hay các ô đất nằm hai bên tuyến đường có mặt cắt lớn hơn hoặc bằng 20m mà diện tích ô đất nhỏ hơn 45m2 và có ít nhất 1 cạnh dưới 5m.

Các ô đất có diện tích nhỏ hơn 15m2 và có ít nhất 1 cạnh nhỏ hơn 3m nằm hai bên tuyến đường được hình thành sau ngày Quyết định 39/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực cũng không đủ điều kiện để xây dựng… Đối với công trình đơn lẻ, chiều cao tối đa không được lớn hơn 3 lần so với cạnh nhỏ nhất của công trình. Trên các tuyến phố ổn định, nhà xây mới không được cao quá 7,2m (tương đương 2 tầng) so với nhà liền kề đã có trước đó.

Ngoài ra, chủ công trình không được sử dụng mái vẩy, mái tạm, mảnh che, hạn chế lắp đặt thiết bị như điều hòa, giá phơi quần áo tại mặt tiền nhà. Màu sắc của các ngôi nhà hai bên tuyến đường trong khu vực hạn chế phát triển, không gian quảng trường, không được phản cảm, quá tối, quá sẫm hay quá chói, làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

UBND quận, huyện, thị xã được giao giám sát, kiểm tra các tổ chức, cá nhân sử dụng đất xây dựng đảm bảo quy định. Với tuyến đường còn tồn tại những ô đất không đủ điểu kiện xây dựng sau khi mở đường, quận, huyện phải kiểm soát không để các cá nhân xây trên ô đất này và lập hồ sơ thu hồi đất, bồi thường tái định cư, GPMB. Đối với các tuyến đường đang nghiên cứu điều tra khảo sát hiện trạng lập đồ án quy hoạch chi tiết, chủ đầu tư lập dự án thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đất mở đường và dải đất hai bên đường trong cùng một dự án.

Thành phố khuyến khích tự nguyện thỏa thuận chuyển nhượng, chuyển đổi quyền sử dụng đất để hợp thửa đất theo đúng thời hạn của quy định hiện hành. Quy định này hiện đang được trình lấy ý kiến của Bộ Xây dựng. Nếu được thành phố ban hành, đây sẽ là cơ sở pháp lý cho các quận, huyện trong cấp phép xây dựng và quản lý trật tự đô thị.