Đề xuất mức cọc tối đa 50% giá khởi điểm, ngăn chặn bỏ cọc đấu giá đất

Ngày 24/9 vừa qua, Bộ Tư pháp đã có cuộc họp nghe báo cáo về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản.

Bộ Tư pháp cho biết, thời gian qua cho thấy có tình trạng lợi dụng hoạt động đấu giá tài sản, trả giá cao bất thường sau đó không nộp tiền trúng đấu giá (bỏ cọc), thông đồng, dìm giá hoặc cấu kết thao túng giá trong đấu giá quyền sử dụng đất tại một số địa phương để trục lợi, gây ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh, trật tự xã hội, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư, kinh doanh.

Tình trạng nêu trên xuất phát từ một số nguyên nhân chính như: giá khởi điểm thấp so với giá thị trường do đó tiền đặt cọc tham gia đấu giá thấp (tối đa 20%) đã dẫn đến tình trạng nhiều người dân, nhà đầu tư không có nhu cầu sử dụng đất cũng tham gia đấu giá nhằm mục đích kiếm lợi nhuận.

Giá khởi điểm thấp dẫn đến trúng đấu giá cao gấp 20 - 30 lần so với giá khởi điểm; thời gian nộp tiền trúng đấu giá tương đối dài cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều người dân, nhà đầu tư tham gia đấu giá để tìm kiếm lợi nhuận; tình trạng khan hiếm nguồn cung đất nền tại Hà Nội dẫn đến giá đất tăng đột biến; một bộ phận cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá cố tình “thổi giá” nhằm mục đích trục lợi.

Vì vậy, cần thiết ban hành các quy định để kịp thời xử lý tình trạng này, qua đó góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, phục vụ hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội.

Trong bối cảnh Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 206/2025/QH15 về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật thì việc xây dựng Nghị quyết của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản là nhằm kịp thời khắc phục khó khăn, vướng mắc, khơi thông nguồn lực trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất, phục vụ hiệu quả công tác quản lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội.

Dự thảo Nghị quyết quy định, trong trường hợp giao đất ở cho cá nhân, trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư thì tiền đặt trước tham gia đấu giá quyền sử dụng đất tối thiểu là 10% và tối đa là 50% giá khởi điểm.

Về xử lý vi phạm người trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất, dự thảo Nghị quyết nêu rõ: Người trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm thì bị cấm tham gia đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở trong thời hạn từ 6 tháng đến 5 năm.

Người trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy thì ngoài việc bị cấm tham gia đấu giá, còn có trách nhiệm thanh toán đầy đủ chi phí tổ chức đấu giá, giá dịch vụ đấu giá tài sản và các chi phí liên quan khác của cuộc đấu giá đó theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất…