Đề xuất mới về bảng giá đất: Thay đổi 5 năm/lần, áp dụng từ tháng 1/2026

Nội dung này nêu tại dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc Luật Đất đai 2024, được Bộ Nông nghiệp và Môi trường lấy ý kiến.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất tiếp tục áp dụng bảng giá đất 5 năm một lần. Ảnh: LV

Trong thời gian chưa sửa đổi Luật Đất đai năm 2024, căn cứ quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng cần thiết phải ban hành Nghị quyết của Quốc hội để quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Đáng chú ý, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất tháo gỡ vướng mắc liên quan đến vấn đề bảng giá đất. Theo Luật Đất đai 2024, từ 1-1-2026, bảng giá đất sẽ được điều chỉnh hàng năm, thay vì 5 năm một lần như trước. Tuy nhiên tại dự thảo nghị quyết này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất tiếp tục duy trì bảng giá đất 5 năm, công bố và áp dụng từ ngày 1-1-2026. Như vậy, dù chưa có hiệu lực, nhưng quy định về bảng giá đất đã được đề xuất sửa đổi.

Theo đó, bảng giá đất được áp dụng để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, tính thuế, phí, lệ phí liên quan đến việc sử dụng đất, thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với Nhà nước, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Sửa đổi theo hướng bảng giá đất được áp dụng để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, tính thuế, phí, lệ phí liên quan đến việc sử dụng đất, thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với Nhà nước, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Bảng giá đất được xây dựng theo loại đất, khu vực, vị trí.

Bảng giá đất được xây dựng theo loại đất, khu vực, vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định bảng giá đất định kỳ 5 năm một lần, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất khi cần thiết.

Uỷ ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh quyết định ban hành hệ số điều chỉnh giá đất áp dụng từ ngày 1-1 hàng năm; trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh quyết định sửa đổi, bổ sung hệ số điều chỉnh giá đất trong năm hoặc cho từng khu vực để áp dụng.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng việc thay đổi bảng giá đất 5 năm một lần cùng hệ số K cập nhật hàng năm sẽ giảm thủ tục chồng chéo, tăng minh bạch khi tính tiền sử dụng, thuế, phí... hoặc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Đánh giá cao nội dung đề xuất trên, luật sư Phạm Thanh Tuấn - chuyên gia pháp lý bất động sản nhận định, việc ban hành bảng giá đất áp dụng cho kỳ 5 năm cùng với hệ số điều chỉnh giá đất hằng năm như tinh thần sửa đổi luật sẽ giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong tiếp cận đất đai, dễ dàng lên kế hoạch đầu tư kinh doanh vì họ biết rõ giá đất sẽ ổn định khung giá trong 5 năm thay vì bảng giá đất hằng năm như Luật Đất đai 2024 quy định.

“Trong khi hệ số điều chỉnh giá đất hằng năm chỉ dao động trong biên độ hợp lý, không gây xáo trộn lớn. Điều đó giúp nhà đầu tư yên tâm hơn khi triển khai dự án”, luật sư này chia sẻ.

TS. Huỳnh Phước Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Kinh tế, Luật và Quản lý thuộc Đại học Kinh tế TP HCM ủng hộ đề xuất ban hành bảng giá đất ổn định theo chu kỳ 5 năm/lần, đồng thời sử dụng hệ số K để cập nhật hàng năm vừa đảm bảo tính ổn định lâu dài để các nhà đầu tư có thể yên tâm xây dựng kế hoạch, vừa có sự linh hoạt để bám sát thực tế thị trường. Theo ông Nghĩa, đây là giải pháp hài hòa lợi ích giữa nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Lý giải sâu hơn, ông Nghĩa cho rằng vai trò chủ động và can thiệp của Nhà nước trong việc định giá đất sơ cấp là cực kỳ quan trọng, đặc biệt đối với các dự án mang tính chiến lược, thúc đẩy kinh tế - xã hội. Nếu để chi phí thu hồi đất chạy theo giá thị trường bị đầu cơ thổi phồng, các dự án lớn như khu công nghiệp công nghệ cao sẽ không thể triển khai vì chi phí đầu vào quá lớn, làm triệt tiêu động lực đầu tư.