Có cơ chế TP phía Đông sẽ bứt phá

Vì sao TPHCM muốn lập TP Thủ Đức, bởi hiện nay TPHCM không còn dư địa phát triển trên bình diện rộng vì đô thị phát triển theo vết dầu loang, hầu như không còn quỹ đất phát triển nữa. Do vậy để làm sao tập trung, TP đặt ra yêu cầu phát triển về phía Đông.

Lý do tại sao xây dựng TP Thủ Đức vì có 3 cụm mà các khu vực khác không có: Khả năng phát triển trung tâm tài chính (khu vực Thủ Thiêm), phát triển công nghệ cao (Khu Công nghệ cao), phát triển về đào tạo (tập trung khu Đại học Quốc gia).

Không ở nơi nào trên TPHCM có 3 cực này nên TP chọn khu vực phía Đông. Không có khu vực nào có hạ tầng kết nối nhanh như khu vực phía Đông. Các đầu mối giao thông đều tập trung khu vực phía Đông.

Có câu hỏi rằng tại sao Thủ Thiêm không phát triển? Tôi xin giải thích rõ, không phải Thủ Thiêm không phát triển mà 2 năm nay phải dừng lại chờ thanh tra. Toàn bộ hạ tầng đã hoàn tất, sắp tới đấu giá 55 lô đất sẽ thấy giá trị.

Hiện nay các dự án đang dồn nén chờ phát triển khu vực Thủ Thiêm. Thủ Thiêm không chỉ có nhà ở mà còn có diện tích lớn cho thương mại, dịch vụ, trung tâm tài chính, đào tạo.

Với TP Thủ Đức, trong ý nghĩ của lãnh đạo TP làm sao kéo khu vực này là đầu tàu kéo GDP của khu vực khác. Nhưng nếu chỉ duy nhất phát triển đô thị thì không thể nào thay đổi được hết.

Đoàn TP khi ra ngoài Trung ương chúng ta bảo vệ 3 nội dung: thứ nhất thành lập TP phía Đông, nhưng 2 cái còn lại mới là quan trọng hơn. Đó là đề nghị tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách cho TPHCM, tức phải có nguồn vốn mồi; thay đổi thể chế quản lý bỏ HĐND quận, phường. Nếu có TP phía Đông thì tương lai sẽ theo chế độ thị trưởng.

Phát triển đô thị chỉ là một vấn đề, nhưng quan trọng nhất là cơ chế và tài chính. UBND TP giao cho Sở Xây dựng và sắp tới chúng tôi cũng sẽ tổ chức hội thảo xung quanh vấn đề này. Xin nhắc lại, hiện nay không có đơn vị tư vấn nào trúng việc phát triển TP phía Đông.

Vừa rồi TP tổ chức thi ý tưởng để phát triển các cực của TP phía Đông. Đội thắng giải xác định được các cực của khu vực TP phía Đông bao gồm các cực cần phát triển, quan trọng nhất là nối kết các cực như thế nào. Hiện nay TP không có chủ trương phát triển các khu đô thị hoành tráng.

Hiện chúng tôi được giao làm 3 việc lớn: Thứ nhất, lập chương trình phát triển đô thị TP phía Đông song hành chương trình phát triển đô thị TPHCM đến năm 2025 tầm nhìn 2050.

Thứ hai, chuẩn bị nội dung đề án thành lập TP Thủ Đức trực thuộc TPHCM trên cơ sở sáp nhập quận 2, quận 9, Thủ Đức.

Thứ ba, thực hiện đề án đề nghị công nhận khu vực phát triển đô thị tại quận 2, quận 9, quận Thủ Đức thuộc TPHCM đạt tiêu chí loại I.

Sở Xây dựng đang lập đề cương, chúng tôi dự kiến mời Viện Kiến trúc Quốc gia (thuộc Bộ Xây dựng) để làm các đề án đưa ra khung sườn đầu tiên về đề cương. Chúng tôi cũng sẽ tổ chức hội nghị, hội thảo lắng nghe ý kiến đóng góp cho nhiều vấn đề xung quanh trong đó có tài chính.

Phải xác định danh mục lộ trình phát triển của các khu vực phát triển đô thị, các giai đoạn 2021-2025 với các mục tiêu cụ thể, các chỉ tiêu, các nhu cầu đầu tư.

Quan trọng nhất là kinh phí thực hiện chương trình nằm ở đâu; kế hoạch huy động vốn cụ thể từng giai đoạn 2021 -2025 và 2026-2030; các giải pháp nguồn vốn, chính sách, quản lý… Đây là câu chuyện tổng thể để phát triển các cực của TP phía Đông.

Ths. KTS Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM