Cà Mau: Cưỡng chế nhà, hóa ra không phải nhà?

Ông Lâm Văn Bi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, vừa ký quyết định giải quyết khiếu nại của ông Trần Hải Âu (ngụ khóm 3, phường 7, TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau), xác định công trình trong khuôn viên đất của họ tộc ông Âu không phải là nhà ở như trong các biên bản vi phạm hành chính và quyết định xử phạt, quyết định cưỡng chế của chính quyền các cấp ở TP Cà Mau.

Khi kệ sắt bị "nhầm" thành nhà ở

Sự việc xuất phát từ ngày 5-12-2018, ông Nguyễn Thế Dũng (Phó Chủ tịch UBND phường 9, TP Cà Mau) lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Âu về việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng. Biên bản xác định ông Âu vi phạm 2 công trình: "Công trình 1: ngang 5m, dài 6m, cột sắt (khung kê tiền chế), mái thiếc, nền xi măng, không vách, không đã kiềng; công trình 2: ngang 4m, dài 30m, không cột, không vách, nền xi măng, mái thiếc, không đà kiềng (mái che)".

Gia đình ông Âu đang tự tháo dỡ "công trình" bị gọi là xây dựng nhà ở đô thị không xin phép xây dựng

Ông Âu cho rằng thực tế cả 2 công trình trên hoàn toàn không phải nhà ở riêng lẻ đô thị, song phường vẫn cho rằng ông Âu vi phạm "Tổ chức thi công xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị không có giấy phép xây dựng theo quy định phải có giấy phép xây dựng", quy định tại điểm b, khoản 5, Điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ.

Trên cơ sở biên bản vi phạm hành chính nói trên, ngày 12-12-2018, ông Lê Tuấn Hải (Phó Chủ tịch UBND TP Cà Mau) ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Âu với mức phạt 25 triệu đồng, gấp nhiều lần giá trị công trình vi phạm.

Trong khi ông Âu đang khiếu nại và chưa được giải quyết thì UBND TP Cà Mau ra quyết định và lập đoàn cưỡng chế đối với công trình vi phạm của ông Âu.

Bà Nguyễn Thị Nga (mẹ ông Âu) bức xúc vì đoàn cưỡng chế phá cả phần vỉa hè không nằm trong phạm vi cưỡng chế

Làm việc với đoàn cưỡng chế ngày 6-6-2019, gia đình ông Âu chấp hành và viết cam kết tự tháo dỡ. Sau đó, gia đình tiến hành di dời đồ đạc và tháo dỡ phần công trình được cho là vi phạm luật xây dựng. Mặc dù tờ cam kết tự tháo dỡ do mẹ của ông Âu là bà Nguyễn Thị Nga ký và được UBND phường chấp nhận, đóng dấu treo, song đến sáng hôm sau (ngày 7-6), bà Hồ Huỳnh Như (Chủ tịch UBND phường 9, TP Cà Mau) lại tiếp tục cho lực lượng thi hành công vụ xuống cưỡng chế tháo dỡ thêm những hạng mục không nằm trong quyết định cưỡng chế.

"Nếu buộc phải xin phép xây dựng thì tôi phải xin phép với nội dung gì? Nếu là công trình nhà ở thì phải ở được. Tôi chỉ hàn khung sắt thành cái kệ có 3 tầng để chứa cây, rồi làm mái che mưa nắng bảo quản cây. Nó chỉ có hình thù giống như mô hình nhà thôi chứ thực chất không phải là nhà thì không thể gọi là nhà được. Trong khi tôi bỏ ra chỉ vài triệu đồng để lắp cái kệ đó thì bị xử phạt tới 25 triệu đồng là quá vô lý. Tôi đã khiếu nại nhưng UBND TP không trả lời mà ra luôn quyết định cưỡng chế", ông Âu bức xúc cho biết.

Kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm

Ngày 16-9-2019, ông Dư Minh Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Cà Mau, báo cáo kết quả xác minh khiếu nại của ông Trần Hải Âu cho chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau. Theo kết quả xác minh của Sở Xây dựng thì việc làm kệ để đồ có mái che đặt trên nền xi măng và mái che sử dụng bán kèo liên kết vào căn hộ kế khu đất của ông Âu không phải là công trình vì nó không được liên kết định vị với đất. Ngoài ra, khu đất ông Âu làm kệ và mái che không thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình, cá nhân ông Âu mà là đất mượn của họ tộc. Cho nên việc xác định ông Âu xây dựng nhà ở đô thị (trong biên bản vi phạm hành chính của UBND phường 9, TP Cà Mau) và nhà ở riêng lẻ đô thị (trong quyết định xử phạt hành chính của UBND TP Cà Mau) là không phù hợp với quy định của pháp luật.

Từ những căn cứ trên, Sở Xây dựng kiến nghị chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau ban hành quyết định hủy bỏ toàn bộ Quyết định số 5052 ngày 12-12-2018 của Chủ tịch UBND TP Cà Mau về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Trần Hải Âu. Đồng thời, kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân và đơn vị đã có các vi phạm trong quá trình xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế tháo dỡ công trình. "Đối với Chủ tịch UBND phường 9, TP Cà Mau: Biết rõ lý lịch khu đất nhưng vẫn cho rằng đây là đất ở để xác định hành vi vi phạm hành chính trái với quy định của Luật Xây dựng. Từ sai sót ban đầu này dẫn đến các bước xử lý sau đó của Chủ tịch UBND TP Cà Mau đều vi phạm pháp luật", báo cáo của Sở Xây dựng nêu rõ.

Ngoài ra, Sở Xây dựng còn xác định trong lúc tổ chức thực hiện cưỡng chế, UBND phường 9 đã không thực hiện đúng nội dung quyết định cưỡng chế mà phá vỡ thêm nền vỉa hè, làm mất mỹ quan đô thị, để cây cỏ mọc ảnh hưởng môi trường, đề nghị khắc phục.

Sở Xây dựng Cà Mau cũng chỉ rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND TP Cà Mau là không chỉ đạo xác minh làm rõ ý kiến của người vi phạm dẫn đến ban hành quyết định xử phạt hành chính không khách quan, không phù hợp với quy định của pháp luật. Bởi trước đó, tại biên bản vi phạm hành chính, ông Âu có nêu rõ đây không phải là công trình nhà ở, đề nghị cơ quan chức năng xác minh làm rõ.