Bộ Xây dựng nói gì về quỹ đất xây nhà ở xã hội?

Cử tri Hà Nội kiến nghị Chính phủ xem xét, chấp thuận theo hướng bố trí nhà ở xã hội tập trung để thay thế việc thực hiện bố trí quỹ đất nhà ở xã hội tại các dự án đấu giá quyền sử dụng đất.

Theo cử tri Hà Nội, để tránh những bất cập khi quy hoạch xây dựng nhà ở xã hội, đề nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu trình Chính phủ xem xét, chấp thuận theo hướng bố trí nhà ở xã hội tập trung, thay thế việc bố trí quỹ đất nhà ở xã hội tại các dự án đấu giá quyền sử dụng đất, để phục vụ xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2ha trở lên.

Cử tri Hà Nội cho rằng việc này nhằm tạo điều kiện đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.

Về kiến nghị này, Bộ Xây dựng cho biết Chính phủ đã giao Bộ chủ trì nghiên cứu, sửa đổi Luật Nhà ở năm 2014, trong đó có nội dung về quỹ đất phát triển nhà ở xã hội nhằm xử lý những bất cập liên quan đến quỹ đất 20% phát triển nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở thương mại.

Bộ Xây dựng cho biết Chính phủ đã sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 5 Nghị định số 100 về quy mô dự án phải dành quỹ đất 20% tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị theo hướng giảm quy mô sử dụng đất của dự án phải dành quỹ đất 20% để phát triển nhà ở xã hội (từ 2ha trở lên tại các đô thị loại đặc biệt và loại 1).

Quy định cũng góp phần tăng nguồn cung quỹ đất 20% dành để phát triển nhà ở xã hội, gián tiếp tăng nguồn cung nhà ở xã hội và góp phần giảm giá bán nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho đối tượng là người thu nhập thấp ở khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp có nhiều cơ hội tiếp cận và mua, thuê, thuê mua nhà ở, ổn định cuộc sống.

Ngoài ra, khoản 4 Điều 1 Nghị định số 49/2021 của Chính phủ nêu rõ: "Trường hợp thuộc diện phải bố trí quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định, nhưng do có sự thay đổi quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết của địa phương, dẫn đến việc bố trí quỹ đất 20% không còn phù hợp, thì UBND cấp tỉnh phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận".

Bộ Xây dựng cho biết bên cạnh những vướng mắc được tháo gỡ tại Nghị định số 49/2021 vẫn còn một số nội dung tồn tại cần được sửa đổi trong Luật Nhà ở năm 2014, trong đó có vấn đề như kiến nghị của cử tri TP. Hà Nội.

Hiện nay, Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng chủ trì nghiên cứu, sửa đổi Luật Nhà ở năm 2014 (có cả nội dung về quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, nhằm xử lý triệt để bất cập liên quan đến quỹ đất 20% phát triển nhà ở xã hội tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị), dự kiến trình Quốc hội khóa XV cho ý kiến vào kỳ họp thứ 5 (tháng 5.2023) và thông qua tại Kỳ họp thứ 6 tháng (10.2023).

Trước đó, sau kỳ họp thứ hai và kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV, cử tri đã gửi kiến nghị lên Bộ Xây dựng đề nghị xem xét, điều chỉnh lại quy định việc phát triển nhà ở theo hướng quỹ đất dùng để phát triển nhà ở xã hội phải được xác định theo quy hoạch phân khu làm cơ sở thực hiện.

Đối với các dự án nhà ở thương mại cần dành một số tiền tương đương 20% giá trị tiền sử dụng đất thương phẩm của dự án phải nộp để làm quỹ phát triển nhà ở xã hội.

Về việc này, Bộ Xây dựng cho biết theo quy định của pháp luật về nhà ở thì phần diện tích quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội của một dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị được xác định bằng 20% tổng diện tích đất ở trong bản vẽ quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt của dự án đó.

Theo Bộ Xây dựng, trong thời gian qua, việc thực hiện quy định trên đã tạo được quỹ đất, phát triển được nhiều nhà ở xã hội cho các đối tượng.

Tuy nhiên, vướng mắc hiện nay là đối với các quy hoạch phân khu đã bố trí đủ quỹ đất 20% thì khi lựa chọn chủ đầu tư các dự án thành phần của quy hoạch đó vẫn phải dành quỹ đất 20%. Điều này có thể phá vỡ quy hoạch phân khu đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

PGS. TS. Doãn Hồng Nhung, Giảng viên cao cấp Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng quy định quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án thực sự không linh hoạt, khó khả thi trong thực tiễn kinh doanh.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Vương Quốc Toàn, đại diện Tập đoàn bất động sản Lan Hưng đề xuất nên sửa đổi quy định trích 20% quỹ đất để xây nhà ở xã hội trong dự án nhà ở thương mại.

“Đây là quy định còn nhiều bất cập. Chúng tôi đề nghị nên loại bỏ càng sớm càng tốt”, ông Toàn nói.