Bài toán khó của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc: Cứu giúp ngành bất động sản hay duy trì lợi nhuận của các ngân hàng?

PBOC đã khiến thị trường ngạc nhiên khi giữ lãi suất cơ bản cho khoản vay kỳ hạn 5 năm ở mức 4,2% vào đầu tuần qua và chỉ cắt giảm lãi suất cho khoản vay kỳ hạn một năm 10 điểm cơ bản, xuống 3,45%.

Nhiều nhà quan sát bao gồm Goldman Sachs, Morgan Stanley, Bank of America và Union Bancaire Privee, coi quyết định này là nỗ lực nhằm bảo vệ tỷ suất lợi nhuận ròng (NIM) của các ngân hàng thương mại.

Mặt khác, người tiêu dùng và các nhà phát triển bất động sản ít có khả năng được hưởng lợi từ động thái này. Các chuyên gia cho rằng những người mua tiềm năng sẽ có ít động lực để vay các khoản vay mới khi mức lãi suất không giảm.

“Niềm tin vẫn là chìa khóa cho sự phục hồi kinh tế và những động thái gần đây của PBOC sẽ không giúp củng cố lại niềm tin, thậm chí có thể gây tác động ngược”, các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết.

PBOC đã đưa ra cảnh báo trong báo cáo được công bố vào tuần trước rằng NIM thấp hơn sẽ có nguy cơ khiến các ngân hàng có ít bộ đêm tài chính để chống lại các khoản nợ xấu và có ít vốn để cho doanh nghiệp vay. Tổng NIM tại các ngân hàng thương mại Trung Quốc đã giảm 23 điểm xuống 1,74% trong quý đầu tiên, theo báo cáo của PBOC.

Các nhà kinh tế tại Morgan Stanley cho biết điều đặc biệt quan trọng đối với PBOC là cố gắng giữ cho hệ thống tài chính Trung Quốc lành mạnh trước những rủi ro phía trước.

“Chúng tôi tiếp tục lưu ý rủi ro thực sự là NIM quá thấp đối với ngành ngân hàng trong một vài năm tới”, các nhà phân tích của Morgan Stanley cho biết. Lợi suất trên thị trường bất động sản tiếp tục giảm sẽ cản trở khả năng xử lý rủi ro và duy trì nguồn cung tín dụng của hệ thống tài chính, trong khi lãi suất thấp hơn sẽ không có tác dụng nhiều để thúc đẩy nhu cầu tín dụng.

Bank of Tianjin, một công ty cho vay hạng trung, đã cảnh báo về “lượng trích lập dự phòng đối với tài sản suy giảm ở mức lớn hơn” trong nửa đầu năm trong một báo cáo được công bố cuối tuần trước. Phía ngân hàng này cho biết lợi nhuận ròng của họ có thể giảm tới 75% so với mức 3 tỷ nhân dân tệ (410 triệu USD) mà họ đạt được trong nửa đầu năm 2022.

“Các ngân hàng có thể đã lên tiếng lo ngại về việc hạ LPR [lãi suất cho vay cơ bản], vì điều này sẽ làm giảm biên lợi nhuận ròng của họ nếu không có đợt cắt giảm lãi suất tiền gửi khác”, Carlos Casanova, chuyên gia kinh tế cấp cao về châu Á tại UBP, cho biết.

Ông nói thêm, điều này sẽ khiến các ngân hàng do dự hơn trong việc chuyển lãi suất thấp hơn cho người đi vay, khiến động thái đó trở nên kém hiệu quả hơn.

Sự lao dốc trên thị trường nhà ở và sự trì trệ trên thị trường chứng khoán đã thay đổi thói quen tiêu dùng của người Trung Quốc, điều hướng họ theo xu hướng tiết kiệm hơn. Theo báo cáo của PBOC, tổng tiền gửi tại ngân hàng đạt 278.600 tỷ nhân dân tệ tính đến cuối tháng 6, tăng 20.100 tỷ nhân dân tệ so với đầu năm.

Xiaoxi Zhang và Wei He, các nhà phân tích tại Gavekal đã viết trong một ghi chú: “Đối với các nhà hoạch định chính sách, tỷ suất lợi nhuận của ngân hàng cuối cùng không phải là trở ngại không thể vượt qua đối với việc nới lỏng chính sách tiền tệ.

Biên lợi nhuận của ngân hàng làm phức tạp nhiệm vụ của họ và ít nhất có thể đã định hình một phần các quyết định cắt giảm lãi suất bất ngờ trong tháng này. Các nhà hoạch định chính sách cần các ngân hàng tiếp tục hy sinh lợi nhuận của mình để hỗ trợ nền kinh tế trong năm nay”.