Ba dự án BT của Phúc Sơn: chấp thuận một đàng, làm một nẻo

Loạt sai phạm của Công ty Phúc Sơn có liên quan đến dự án đối ứng do doanh nghiệp này làm chủ đầu tư.

Chậm tiến độ, vượt mức đầu tư...

Các dự án được tỉnh Khánh Hoà giao cho Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn (Công ty Phúc Sơn) làm nhà đầu tư bị Thanh tra Chính phủ điểm tên, gồm dự án các tuyến đường, các nút giao thông kết nối Khu sân bay Nha Trang; dự án Nút giao Ngọc Hội; dự án đường Vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội.

Theo kết luận, 3 dự án BT này dính rất nhiều sai phạm.

Cụ thể, Công ty Phúc Sơn đã không thực hiện đúng các cam kết mà tỉnh đã trình để được Thủ tướng Chính phủ "đồng ý về nguyên tắc cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt" quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2013.

Tổng mức đầu tư các dự án BT mà UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt giao cho Phúc Sơn thực hiện đã tăng hơn 484 tỉ đồng so với tờ trình của tỉnh và văn bản được Thủ tướng chấp thuận (tháng 7-2016).

Các dự án BT của Phúc Sơn cũng không hoàn thành đưa vào sử dụng đúng hợp đồng vào cuối năm 2017; thời gian thực hiện các dự án lại tăng lên thêm 30 tháng.

Mặc dù đã được tỉnh gia hạn đến tháng 6-2021, nhưng đến thời điểm thanh tra, Phúc Sơn chỉ thi công đạt 27% khối lượng xây lắp (tổng giá trị đầu tư chỉ tương đương 558 tỉ đồng xây lắp và 394,4 tỉ đồng chi phí đền bù giải phóng mặt bằng).

Ngoài ra, việc lập, thẩm định, phê duyệt về dự án, ký kết hợp đồng các dự án BT với Phúc Sơn còn có các sai sót về áp dụng định mức, đơn giá, biện pháp thi công, đền bù giải phóng mặt bằng.

Công ty này cũng đưa một số hạng mục vào dự án đầu tư chưa đúng quy định, làm tăng tổng mức đầu tư lên gần 500 tỉ đồng.

Ngoài 3 dự án của Phúc Sơn, ba dự án BT do các nhà đầu tư khác gồm: dự án Đường số 4 (Công ty CP Đầu tư VCN), dự án đường Nguyễn Thiện Thuận nối dài (Công ty Hacom Holdsing) và Hệ thống thu gom xử lý nước thải Bắc bán đảo Cam Ranh (Liên danh Công ty CP đầu tư và Công nghệ môi trường Incotec – Công ty CP xây dựng - thương mại Ngọc Minh UDIC) cũng dính nhiều vi phạm.

Cụ thể, việc phê duyệt đề xuất dự án, báo cáo nghiên cứu khả thi, ký hợp đồng 3 dự án BT khi chưa có quỹ đất thanh toán (quỹ đất thanh toán dự kiến chưa được Bộ Quốc phòng bản giao); chưa xác định được giá trị quỹ đất thanh toán theo nguyên tắc ngang giá theo quy định.

Đến nay, 3 dự án BT đã triển khai thực hiện cơ bản hoàn thành (2 dự án đã đưa vào sử dụng, 1 dự án hoàn thành 80%) nhưng chưa có quỹ đất thanh toán.

Sai phạm trong sử dụng quỹ đất đối ứng

Thanh tra Chính phủ cũng kết luận những sai phạm liên quan đến việc sử dụng quỹ đất tại khu vực sân bay Nha Trang để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT.

Theo đó, UBND tỉnh Khánh Hòa tiếp nhận quỹ đất sân bay Nha Trang từ Bộ Quốc phòng và đồng thời bàn giao luôn đất cho Công ty Phúc Sơn (12/2015) khi chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất là không đúng quy định của Luật đất đai năm 2013.

Sau đó, từ tháng 10/2016, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành các quyết định và quyết định điều chỉnh, giao toàn bộ hơn 62,3ha đất sân bay Nha Trang cho Công ty Phúc Sơn thuê đất để thực hiện dự án khu trung tâm đô thị thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch Nha Trang mà không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư là vi phạm Luật đầu tư.

Cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, việc UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt quy hoạch chi tiết (1/500) dự án khu trung tâm và điều chỉnh cục bộ dự án khu trung tâm đô thị thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch Nha Trang theo đề nghị của Phúc Sơn đã vi phạm quy hoạch chung TP Nha Trang theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt và vi phạm quy hoạch phân khu (1/2000) do chính UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt trước đó.

Liên quan đến lĩnh vực kinh doanh bất động sản tại dự án Khu Trung tâm đô thị Thương mại – Dịch vụ - Tài chính – Du lịch Nha Trang, kết luận Thanh tra cũng nêu rõ, Công ty Phúc Sơn đưa bất động sản vào kinh doanh, thu tiền của khách hàng khi dự án chưa đủ điều kiện được đưa vào kinh doanh là vi phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản.

Hành vi này đã được UBND tỉnh Khánh Hoà kịp thời phát hiện và ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền là 275 triệu đồng.

Còn đối với 3 dự án BT đã giao các nhà đầu tư khác, việc UBND phê duyệt dự án, ký kết hợp đồng BT khi quỹ đất thanh toán tại sân bay Nha Trang chưa được Bộ Quốc phòng bàn giao, chưa xác định được giá trị quỹ đất theo "nguyên tắc ngang giá" theo quyết định của Thủ tướng, dẫn đến những sai sót, vi phạm, tồn tại đến nay vẫn chưa thanh toán xong.

Trước những sai phạm nêu trên, Thanh Tra Chính phủ kiến nghị giao cho tỉnh Khánh Hòa thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo về việc chuyển cơ quan Công an tỉnh Khánh Hòa để xử lý khi phát hiện sai phạm như đã nêu trên.