Báo Nhật Mainichi dẫn nguồn tin thân cận với quá trình đàm phán TPP cho biết Việt Nam, Mỹ và Canada đã lên lộ trình bỏ thuế nhập khẩu đối với xe Nhật trong vòng 10-20 năm. 8 quốc gia khác cùng tham gia đàm phán (Australia, Brunei, Chile, Mexico, New Zealand, Peru, và Singapore) cũng đã gỡ bỏ hoặc lên kế hoạch bỏ thuế nhập khẩu với sản phẩm chủ lực này của Nhật.

Trao đổi với VnExpress, Thứ trưởng Công Thương, đồng thời là Trưởng đoàn đàm phán TPP Việt Nam - ông Trần Quốc Khánh xác nhận miễn thuế nhập khẩu xe Nhật là nội dung quan trọng trong đàm phán TPP, song kết quả cuối cùng vẫn chưa ngã ngũ. Ông cũng từ chối bình luận về thông tin mà báo chí Nhật đưa.

  Công nhân Toyota đang lắp ráp xe tại nhà máy. Ảnh: Bloomberg

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 6 tháng đầu năm 2015, Việt Nam nhập gần 55.400 ôtô nguyên chiếc, tăng gấp đôi so với cùng kỳ. Tuy nhiên, theo các nhà nhập khẩu, lượng xe có xuất xứ trực tiếp từ Nhật Bản không nhiều, chủ yếu tập trung vào một số ít các nhãn hàng cao cấp, vẫn còn sản xuất độc quyền tại nước này. Các thương hiệu xe Nhật khác thường đưa xe vào Việt Nam từ thị trường thứ 3 như Thái Lan, Mỹ... do có giá thành sản xuất rẻ hơn.

Mainichi cho hay do 8 quốc gia tham gia đàm phán đã có lộ trình miễn thuế xe Nhật, nên đoàn đàm phán nước này đặc biệt quan tâm tới động thái của 3 nước còn lại là Mỹ, Canada và Việt Nam. Mỹ đang áp thuế nhập khẩu 2,5% lên xe hơi và 25% lên xe tải. Mức này của Canada hiện là 6,1%, trong khi của Việt Nam lên tới 70%, tùy từng loại.

Với các hãng sản xuất xe hoàn chỉnh của Nhật, miễn thuế sẽ giúp giảm chi phí cho họ thêm hàng chục tỷ yen mỗi năm. Dù vậy, Mỹ lại muốn duy trì thuế này lâu nhất có thể, với lý do đột ngột tăng xe nhập khẩu có thể ảnh hưởng đến thị trường việc làm trong nước. Đàm phán TPP có điều khoản là thời hạn tối đa cho quá trình gỡ bỏ thuế nhập khẩu với một số mặt hàng là khoảng 20 năm. Mỹ nhiều khả năng sẽ áp dụng chính sách này lên xe hơi Nhật. 

Theo báo Nhật, Việt Nam có thể chấp nhận bỏ thuế nhập khẩu xe Nhật theo lộ trình 10 năm, trong khi Canada dự định thời gian tương tự hoăc lâu hơn vài năm. Mỹ - nước nhập khẩu xe Nhật lớn nhất, sẽ mất tới 20 năm. Điều này có nghĩa nếu TPP được ký kết năm nay, các hãng xe Nhật sản xuất xe hoàn chỉnh sẽ được hưởng lợi rất hạn chế.