Phạt 1,2 tỷ USD vì giao dịch nội gián

Bản án nhằm vào Quỹ đầu cơ khổng lồ SAC Capital Advisors, là hồi kết của một vụ án kinh tế ròng rã hàng năm trời và cũng gần như là hồi kết cho sự nghiệp quản lý quỹ của tỷ phú Steven A. Cohen.

Vụ giao dịch nội gián ở SAC có tính chất “trọng yếu, có quy mô chưa từng có trong lịch sử ngành quỹ đầu cơ”, luật sư Preet Bharara nhận xét về vụ án.

Nhóm làm việc của ông đã buộc tội 8 cựu nhân viên SAC, trong đó 6 người đã nhận tội. Bản án giáng thẳng xuống quỹ đầu cơ đang quản lý hơn 20 tỷ USD tài sản và đồng thời đánh sụp sự nghiệp quản lý quỹ của tỷ phú Cohen, người sáng lập ra SAC.

Cohen là một nhân vật có ảnh hưởng lớn ở phố Wall, và SAC của ông là một định chế chưa có tiền lệ. Thành lập SAC vào năm 1992 với số vốn ban đầu chỉ 25 triệu USD, Cohen đưa Hãng tăng trưởng dần thành một tổ chức phân quyền bao gồm khoảng 140 nhóm nhỏ, mỗi nhóm quản lý hàng trăm triệu USD. Tại đó, ông ngồi ở vị trí chóp bu, và tất cả các nhóm kinh doanh được yêu cầu phải chia sẻ ý tưởng kinh doanh tốt nhất với Cohen, bù lại ông hứa hẹn với các nhà giao dịch những khoản thưởng hậu hĩnh tùy theo hiệu quả của họ.

Với cách kinh doanh như vậy, SAC thu hút được những nhà giao dịch hoài bão, tài năng. Hãng của ông liên tục đạt kết quả lợi nhuận tốt nhất ngành - trung bình lên tới 30%/năm, cho phép Hãng tính phí quản lý cao nhất nhì ngành quỹ đầu cơ - lên tới 3% tài sản và 50% lợi nhuận.

Trong thời gian thuận lợi, nhân viên xuất sắc nhất Hãng đã kiếm được 100 triệu USD mỗi năm. Bản thân Cohen, ông báo cáo thu nhập khoảng 900 triệu USD/năm trong hai năm 2006 và 2007.

Mặc dù áp dụng nhiều chiến lược kinh doanh khác nhau, SAC đặc biệt nổi tiếng với lối giao dịch cổ phiếu dựa trên các sự kiện thị trường như thông tin lợi nhuận hay các thương vụ sáp nhập lớn.

Các giao dịch viên của ông nổi tiếng với sự hăng hái theo đuổi các nguồn tin doanh nghiệp, và người trong ngành thì đồn rằng, Quỹ thường xuyên vi phạm quy định để giao dịch dựa trên thông tin mật của doanh nghiệp.

Những tin đồn bắt đầu được cơ quan quản lý xác minh từ đầu năm 2011. Một chuỗi các bằng chứng phạm pháp được thu thập từ các cựu giao dịch viên của SAC.

Cohen và SAC bị các công tố viên đưa vào tầm ngắm. F.B.I rà soát các hồ sơ giao dịch của SAC và tìm kiếm các thông tin liên quan.

Và đến hôm thứ Hai vừa rồi, các công tố viên công bố rằng, SAC đã nhận tội. Vào cùng ngày, SAC cũng phát đi một thông cáo viết rằng: “Chúng tôi chịu trách nhiệm cho nhóm người đã nhận tội và những người mà hành vi của họ đã làm phát sinh nghĩa vụ pháp lý cho SAC”.

SAC ban đầu chối bỏ trách nhiệm tập thể, Hãng viết: “Một phần rất nhỏ những con người làm sai không đại diện cho 3.000 con người trung thực đã làm việc ở Hãng trong suốt 21 năm qua. SAC chưa bao giờ khuyến khích, cổ súy hay dung thứ cho giao dịch nội gián”.

Tuy nhiên, câu này đã khiến cơ quan quản lý nổi giận vì nó trái ngược lại với thừa nhận của SAC trước đó. Sau khi các công tố viên cho SAC biết sự không hài lòng của mình, Hãng đã phải gạch bỏ câu nói trên và thay bằng một câu mới: “Dù chỉ là một người đã vượt quá ranh giới và phạm pháp cũng là quá nhiều và chúng tôi vô cùng hối tiếc là điều đó đã xảy ra”.

Bản thân Cohen chưa bị buộc tội. Sau hơn một thập kỷ nghiền ngẫm các dữ liệu giao dịch, các thông tin phỏng vấn và phát các trát hầu tòa, các nhà quản lý liên bang vẫn không thể lập một hồ sơ chống lại nhà tỷ phú của SAC.

Nhưng tỷ phú này vẫn đang trong tầm ngắm của cơ quan điều tra. Các công tố viên nói rằng, trong quá trình điều tra, Cohen đã được cho biết về những giao dịch viên đáng ngờ của ông, nhưng ông không hợp tác điều tra và nói rằng ông chờ trát của tòa.

Và dù Cohen có phạm tội giao dịch nội gián hay không, Ủy ban Chứng khoán và giao dịch vẫn buộc tội nhà tỷ phú này đã không quản lý được quỹ của mình, và dự kiến sẽ cấm vĩnh viễn nhà tỷ phú 57 tuổi này không được quản lý tiền của nhà đầu tư bên ngoài nữa, những nguồn tin liên quan đến vụ án cho biết.

Nhưng giới tài chính dự đoán rằng, cá nhân Cohen vẫn sẽ tiếp tục có ảnh hưởng mạnh mẽ trên phố Wall. Trong số 21 tỷ USD tiền do SAC quản lý thì chỉ có 6 tỷ USD là tiền của nhà đầu tư bên ngoài. Một phần lớn số tiền là của Cohen - lên tới 9 tỷ USD.