Trên bình diện thế giới, năm 2015, động thái chủ đạo và xuyên suốt của thị trường dầu thô thế giới vẫn là tình trạng cung vượt cầu. Giá cả lúc tăng, lúc giảm và mức thấp nhất ghi nhận được là ngày 11.12.2015, giá dầu thô toàn cầu tính đến giữa tháng 12.2015 giảm sâu dưới ngưỡng 36USD/thùng, tức sụt giảm 1/3 so với hồi tháng 5.2015 và giảm gần 2/3 so với đỉnh điểm hồi tháng 6.2014.
Xuất khẩu dầu thô sẽ ổn định trong nửa cuối năm 2016.
Dầu thô giảm giá mang lại lợi ích cho người nhập khẩu và tiêu thụ xăng dầu; đồng thời, gây áp lực tài chính ngày càng đậm lên các quốc gia và Cty khai thác, xuất khẩu dầu thô, kéo theo đà đi xuống của cổ phiếu các Cty xăng dầu thế giới và tình trạng quá tải các kho dự trữ dầu thô.
Giá dầu sẽ tăng nhẹ quanh mức 50 - 55USD/thùng
Giá dầu giảm gắn với triển vọng tích cực từ kinh tế Mỹ và kỳ vọng tăng giá trở lại của đồng USD; với sự gia tăng sản lượng dầu khí đá phiến và kỳ vọng tăng nguồn cung từ việc đạt được thỏa thuận hạt nhân và sự tham gia trở lại của Iran trên thị trường dầu mỏ thế giới; với việc không cắt giảm sản lượng khai thác của OPEC (chiếm khoảng 1/3 tổng sản lượng dầu thô khai thác của thế giới) nhằm duy trì thị phần; các nhà sản xuất ngoài khối OPEC cũng đã tăng sản lượng lên 6 triệu thùng/ngày trong vòng 6 năm qua.
Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), giá dầu sẽ ở quanh mức khoảng 50USD/thùng cho đến cuối thập kỷ này và cho đến tận năm 2040 vẫn chưa đạt mốc 85USD/thùng do khí hậu toàn cầu ấm lên; sự gia tăng nguồn năng lượng sạch được sản xuất ra và tăng sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng; nhu cầu tiêu thụ giảm xuống do kinh tế Trung Quốc và nhiều nước mới nổi đang chững lại… Năm 2016, mức tiêu thụ dầu toàn cầu trung bình 95,7 triệu thùng/ngày. Tổng sản lượng dầu của các nước ngoài OPEC sẽ giảm 500.000 thùng/ngày và của Mỹ năm 2016 sẽ giảm còn 12,56 triệu thùng/ngày, từ mức 12,75 triệu thùng/ngày trong năm 2015. Từ nay đến năm 2020, nhu cầu dầu của thế giới sẽ tăng dưới 1%, và ước chỉ tăng 5% trong 2 thập kỷ tới.
Tuy nhiên, với góc nhìn chi phí sản xuất trung bình hợp lý và sức chịu đựng do giá dầu giảm từ các bên liên quan, có thể thấy giá dầu hiện đã chạm đáy và có thể sẽ phục hồi vào nửa sau năm 2016, khi kết thúc các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ và EU đối với Nga.
Về tổng thể, thị trường xăng dầu toàn cầu năm 2016 sẽ cân bằng hơn, giá cả sẽ ổn định và tăng nhẹ xung quanh mức giá 50 - 55USD/thùng. Giá xăng dầu thấp như vừa qua khó kéo dài bởi tính phi kinh tế (dưới giá thành sản xuất trung bình thế giới từ 30 - 70USD/thùng cho công nghệ truyền thống và 60 -100USD cho công nghệ khai thác mới dầu khí đá phiến. Hơn nữa, đang có nhiều dấu hiệu cho thấy sẽ sớm có sự cải thiện dần quan hệ căng thẳng và cấm vận kinh tế không bình thường hiện nay giữa các nước Mỹ, Nga, EU và Ukraina.
Cần cơ chế điều hành giá linh hoạt
Việt Nam là nước vừa xuất khẩu, vừa nhập khẩu dầu thô và xăng dầu thành phẩm (nhu cầu tiêu thụ xăng, dầu của Việt Nam năm 2015 tăng 6% so với năm trước, khoảng 16,4 triệu tấn, trong đó 50% phải nhập khẩu). Giá xăng dầu nhập khẩu giảm là nhân tố tích cực giúp giảm giá bán lẻ, kích thích sản xuất và tiêu dùng trong nước (năm 2015), giá xăng dầu bán lẻ trong nước đã có 6 lần giảm giá và 4 lần tăng giá; đồng thời, giúp giảm chi phí đầu vào và kiểm soát lạm pháp ở mức thấp nhất 16 năm qua; tiết kiệm một khoản ngoại tệ đáng kể khi nhập khẩu xăng dầu. Trong 11 tháng năm 2015, Việt Nam nhập khẩu xăng dầu đạt 4,8 tỉ USD, tăng về lượng và giảm 31,9% về giá trị so cùng kỳ 2014.
Giá dầu thô xuất khẩu giảm gây hụt thu NSNN (giảm 1USD khiến hụt thu khoảng 1.000 tỉ đồng). Trong 11 tháng, xuất khẩu dầu thô của nước ta giảm 0,2% về lượng và giảm 48,3% về kim ngạch so cùng kỳ 2014; song Bộ Tài chính khẳng định với giá dầu như hiện nay, thu ngân sách vẫn đảm bảo theo kế hoạch đặt ra và quyết tâm thực hiện vượt thu 8%, dù thuế nhập khẩu xăng dầu năm 2015 được giảm còn 25% so với mức thuế 30 - 35% trước đó, giúp giảm áp lực lên giá bán lẻ xăng dầu trong nước.
Đặc biệt, do cơ chế quản lý thị trường xăng dầu song trùng bất đối xứng (vừa bảo đảm dự trữ quốc gia 15 ngày vừa thực hiện kinh doanh) và nhiệm vụ thu NSNN qua thuế môi trường và thuế nhập khẩu, tiêu thụ xăng dầu, trong khi cơ chế quỹ bình ổn giá xăng dầu lại không linh hoạt, dễ gây nhiễu xu hướng giá thị trường, khiến giá bán lẻ xăng dầu trong nước luôn ở tình trạng “lên nhanh - xuống chậm”… Vì vậy, cần cơ chế điều hành giá xăng dầu linh hoạt để người tiêu dùng được lợi.
TS.Nguyễn Minh Phong (Lao động)
  • Facebook
  • Chia sẻ
  •   Lưu tin
  •   Báo cáo

    Báo cáo vi phạm
     
Xem Thêm >>
Mọi ý kiến đóng góp cũng như thắc mắc liên quan đến thị trường bất động sản xin gửi về địa chỉ email: [email protected]; Đường dây nóng: 0942.825.711.