Cơn rung chuyển ở Apple

Scott Forstall từng được tin rằng sẽ tiếp nối vị trí của Jobs.

Scott Forstall, phó chủ tịch của Apple phụ trách phần mềm iOS, sẽ rời công ty này. “Apple thông báo rằng Scott Forstall sẽ rời Apple vào năm tới và sẽ làm cố vấn cho tổng giám đốc Tim Cook trong thời gian chuyển tiếp”, thông cáo báo chí của Apple phát ngày 29.10 viết, nhưng không cho biết kế hoạch của Forstall khi rời Apple. Cũng trong thông cáo báo chí trên, Apple cho biết John Browett, phó chủ tịch phụ trách bán lẻ của Apple, cũng sẽ rời khỏi công ty. “Thêm nữa, John Browett sẽ rời Apple. Việc tìm kiếm người mới phụ trách bán lẻ đang được tiến hành và trong thời gian tới nhóm bán lẻ sẽ báo cáo công việc trực tiếp cho Tim Cook”, thông cáo báo chí này viết, không cho biết gì thêm về kế hoạch tương lai hay lý do ra đi của Browett, người phụ trách các chiến lược bán lẻ và mở rộng hệ thống cửa hàng bán lẻ của Apple trên khắp thế giới.

Điều gì đã xảy ra

Phụ trách hệ điều hành iOS của Apple, Forstall là một nhân vật ưa tranh cãi và đôi lúc lập dị, nhưng nhiều người từng tin rằng Forstall sẽ là tiếp nối vị trí của Jobs, và khi Tim Cook được chọn thay Jobs, thì người ta vẫn tin rằng Forstall là cái tên quan trọng thứ hai ở Apple sau Tim Cook. “Khi anh ta (Forstall) nói linh tinh, người ta vẫn cứ nghe”, người từng đứng đầu nhóm iAd của Apple, Andy Miller từng nói về Forstall như vậy trên tạp chí Businessweek của Mỹ vào năm ngoái. Còn Browett, không giống như Forstall đã làm việc ở Apple từ năm 1997, mới chỉ làm việc ở Apple được sáu tháng, nên sự ra đi của ông không đặt ra nhiều câu hỏi, ngoài việc làm dấy lên chút thắc mắc về sự điều hành của Tim Cook, vì Browett là nhân sự cấp cao đầu tiên mà Tim Cook tuyển dụng.

Không có giải thích cụ thể nào của Apple cho sự ra đi của hai nhân sự cấp cao, nhưng các diễn biến gần đây cũng cho thấy nguồn cơn của các thay đổi. Về hệ điều hành iOs, Apple gần đây không mấy thành công khi phần mềm ra lệnh bằng giọng nói Siri đã không hoạt động hiệu quả như mong đợi. Thêm vào đó, việc đưa vào sử dụng phần mềm Maps do Apple tự phát triển thay cho Google Maps trên các sản phẩm của Apple đã thất bại, khi người dùng và cả chuyên gia đều nhận xét rằng Maps của Apple dù thiết kế đẹp nhưng lại đầy lỗi, không chính xác, và thiếu nhiều tính năng cơ bản. Và chính Forstall là người đã ra quyết định cuối cùng về việc loại bỏ Google Maps khỏi các sản phẩm của Apple.

John Browett phải ra đi vì không giúp Apple đạt được doanh số kỳ vọng.

Về bán lẻ, Browett đã khiến báo chí phải chạy những dòng tít lớn vì ngay khi đầu quân về Apple đã nhận được khoản thưởng “nhập hội” đến 56 triệu USD trả trong 5 năm. Browett được tổng giám đốc Cook và giám đốc tài chính Peter Oppenheimer yêu cầu tập trung vào doanh số và lợi nhuận, thay cho việc duy trì hình ảnh các cửa hàng có những nhân viên thân thiện, vui vẻ như thời Steve Jobs. Những ưu tiên mới đã khiến Browett quyết định giảm số lượng nhân viên và giờ mở cửa của các cửa hàng bán lẻ, khiến cả nhân viên và hình ảnh của Apple bị tổn thương. Trong khi đó, các mục tiêu về lợi nhuận mới đây không khả quan, mục tiêu mở 25 cửa hàng ở Trung Quốc mới chỉ đạt được 1/3 với 8 cửa hàng, và thị trường Trung Quốc mới chỉ đóng góp 15% lợi nhuận của Apple. Không đạt chỉ tiêu mà Apple đặt ra, đó dường như là lý do chính để Browett phải ra đi.

Điều gì sẽ xảy đến

Để Browett ra đi, Tim Cook sẽ trực tiếp chịu trách nhiệm về bán lẻ. Như vậy, tổng giám đốc của Apple có thể sẽ tiếp tục tập trung vào những gì mà ông từng yêu cầu Browett làm: chú trọng vào doanh số hơn là các trải nghiệm của khách hàng trong các cửa hàng bán lẻ, và trên cả sản phẩm của Apple.

Trong khi đó, các công việc của Scott Forstall sẽ được phân bổ cho bốn nhân sự cấp cao khác của Apple. Hai sản phẩm thất bại của Apple là Siri và Maps sẽ được giao cho Eddy Cue, phó chủ tịch phụ trách phần mềm và dịch vụ Internet, quản lý. Bob Mansfield, phó chủ tịch phụ trách công nghệ sẽ phụ trách các vấn đề liên quan đến bán dẫn, và chế tạo chip ngay tại Apple (thay vì giao gia công bên ngoài như hiện nay). Việc nạy sẽ giúp Apple giảm được các rủi ro khi phải phụ thuộc vào việc sản xuất chip từ các đối tác đồng thời là đối thủ. Trong khi đó, phó giám đốc phụ trách chế tạo phần mềm Mac, ông Craig Federighi sẽ đảm nhận việc phụ trách nhóm phát triển phần mềm iOs từ Forstall.

Thủ lĩnh tương lai của Apple có thể là Jonathan Ive, người được nhắc đến trong thông cáo báo chí về thay đổi nhân sự của Apple với cái tên thân mật hơn: Jony Ive.

Thay đổi trong tương lai đáng chú nhất là Jony Ive, phó chủ tịch thiết kế công nghiệp của Apple. Gia nhập Apple vào cuối những năm 1990 với công việc liên quan đến phần cứng, nhưng cùng với sự tích hợp hoạt động của cả hai lĩnh vực phần cứng và phần mềm của Apple, Ive bao quát được cả hai lĩnh vực. Thông cáo báo chí của Apple cho biết: “Ive sẽ được trao quyền lãnh đạo và quản lý hoạt động Giao diện tương tác với con người (Human Interface) xuyên suốt công ty, bên cạnh vai trò là người đứng đầu bộ phận Thiết kế công nghiệp. Thẩm mỹ thiết đế đáng ngạc nhiên của ông đã là động lực đằng sau hình dáng và cảm xúc của các sản phẩm Apple trong hơn một thập niên qua”. Ive đang chịu trách nhiệm về việc thiết kế kiểu dáng cho các sản phẩm của Apple kể cả về phần cứng và phần mềm, và kiểm soát hoạt động cốt lõi nhất của Apple là sản xuất iPhone. Với những trọng trách này, cùng với tính cách sáng tạo, nhiệt huyết khiến người ta nhớ đến Steve Job, Ive được xem là người có thể tiếp nối Cook lãnh đạo Apple. Như một bài viết đăng trên website của tạp chí Time sau khi Apple phát thông cáo báo chí về thay đổi nhân sự: “Giờ đây, thời đại của Jony Ive thực sự đã bắt đầu ở Apple”.