Bầm dập Sacombank: Hết thâu tóm bị sáp nhập

Hai cái tên Eximbank, Sacombank, suốt gần hai năm qua đã không ít lần rúng động mà khởi nguồn là cú thâu tóm ngoạn mục có một không hai trên thị trường tài chính Việt Nam.

Từ giữa năm 2011, thị trường bùng phát tin đồn Ngân hàng Sacombank có nguy cơ bị thâu tóm. Câu chuyện trở nên xôn xao và được bàn tán trên khắp các diễn đàn khi Sacombank liên tục mua gom cổ phiếu STB như đang cố thủ.

Sự việc trong những tháng sau đó chìm trong bí ẩn do không hề có một thông tin khẳng định từ các bên liên quan. Sacombank cũng không hé răng bật mí điều gì, trong khi đó một nhân vật đi thâu tóm nào đó không hề lộ diện, các cơ quan chức năng cũng không phát ra một thông tin nào, kể cả những bất thường trong giao dịch cổ phiếu STB.

Tất cả những gì mà ông Đặng Văn Thành - người đã xây dựng và phát triển Sacombank trong 20 trước đó có thể làm được ví như hành động cố thủ cuối cùng, ngọn nến bùng lên trước khi tắt.

Điều gì đã khiến hàng loạt các công ty do bà Huỳnh Bích Ngọc, vợ ông Đặng Văn Thành làm chủ tịch HĐQT phải đồng loạt tung tiền mua lại cổ phần Sacombank?

Không khó nhận thấy sự bấn loạn, cuống cuồng mua lại cổ phần STB của đại gia đình ông Đặng Văn Thành là do ngân hàng “con đẻ” của họ đang đứng trước một nguy cơ thâu tóm rõ rệt. Hàng loạt các giao dịch quy mô lớn được thực hiện bởi rất nhiều đối tượng với chiến lược mua gom từ năm 2010 khi mà giá cổ phiếu STB chỉ loanh quanh ở mức 11.000-15.000 đồng/cp.

Không chỉ gia đình ông Thành, một vài thành viên hội đồng quản trị của Sacombank cũng tìm cách tăng lượng cổ phần nắm giữ của mình. Một trong số đó là vụ mua vào hơn 30 triệu cổ phiếu STB của ông Chang Hen Jui, chồng bà Huỳnh Quế Hà, Phó Chủ tịch thứ nhất Sacombank.

Cuộc đua nắm giữ cổ phiếu STB đã lan rộng và không ít nhà đầu tư từ lớn tới nhỏ, từ cá nhân tới tổ chức cũng lao vào cuộc và với nhiều mục đích khác nhau.

Tuy nhiên, “cuộc chiến” dường như không cân sức khi mà phía ông Đăng Văn Thành trước đó đã nắm giữ tỷ lệ cổ phần quá thấp, một lượng lớn bị trôi nổi ra thị trường do trước đó nhiều thành viên, phe cánh ông Thành đã bán ra để lấy tiền cho các vụ kinh doanh sinh lợi nhiều hơn khác.

Với thế thấp, lực mỏng, nỗ lực mua gom dường như không mang lại kết quả bởi họ khó bắt kịp lực lượng đối lập, vốn đã kiên trì mua cổ phiếu STB từ suốt một năm trước đó.

Đến thâu tóm “dã man”

Chỉ khoảng một tháng sau quyết định dốc toàn lực giành lại vị thế vốn có của mình và cũng đúng lúc dư luận cho rằng cuộc chiến sẽ còn diễn biến dữ dội khi mà Sacombank đang đồng tâm hiệp lực chống thế lực thâu tóm thì xuất hiện một tín hiệu đầu hàng.

Ngày 19/12/2011, Sacomreal - một doanh nghiệp BĐS do con trai của ông Đặng Văn Thành là Đặng Hồng Anh làm chủ tịch HĐQT đã tuyên bố rút toàn bộ vốn đang nắm giữ tại Sacombank với hơn 22 triệu cổ phiếu. Trước đó, Công ty Chứng khoán SBS cũng đã tuyên bố thoái vốn tại STB.

Câu hỏi được đặt ra lúc bấy giờ là tại sao, Sacomreal - một công ty con của Sacombank, không còn muốn nắm giữ cổ phiếu của công ty mẹ? Trong tình thế lúc đó căng thẳng như vậy, việc bán cổ phiếu STB do mình nắm giữ, khác nào thí quân trong lúc thế cờ mình đang yếu.

Khi đó, không có một bình luận nào được đưa ra từ chủ tịch Sacomreal cũng như từ phía ông Thành. Giới đầu tư chỉ nhận ra một điều rằng, vụ bán ra lần này khác với vụ bà Bích Ngọc vợ ông Thành và con gái diệu Đặng Huỳnh Ức My bán ra cổ phiếu STB trước đó 4-5 tháng. Trước đó, việc người nhà ông Thành bán ra được giải thích là chuyển cổ phiếu STB sang cho Thành Thành Công - công ty đầu tư của gia đình họ Đặng, chuyển từ sở hữu cá nhân sang pháp nhân để quản lý tốt hơn - một động thái được cho là tập hợp lực lượng trước một vụ thâu tóm.

Quyết định thoái vốn của Sacomreal cho thấy một sự thay đổi lớn trong cục diện của một cuộc tranh giành mua-bán một trong những cổ phiếu ngân hàng hàng đầu tại Việt Nam và giới đầu tư đã hình dung tới một sự thay đổi lớn lao trong ngân hàng này. Đây là khởi đầu cho những cuộc rút lui rầm rộ của gia đình đại gia ngân hàng Đặng Văn Thành khỏi ngân hàng do chính tay mình gầy dựng lên trong nhiều năm trước đó.

Như vậy, vụ mua lại thành công 100 triệu cổ phiếu quỹ của STB (thực hiện từ 16/11/2011 - 3/1/2012) dường như đã không có tác dụng sau khi nhóm cổ đông lớn đã tiếp tục đàm phán và mua thêm được từ nhiều cổ đông lớn của STB.

Từ 6/1-6/3/2012, một cổ đông lớn là REE cũng đã đăng ký bán toàn bộ 42.139.266 cổ phiếu. Trước đó, Ngân hàng ANZ - cổ đông nước ngoài lớn nhất của Sacombank - cũng đã đăng ký bán toàn bộ 103.256.415 cổ phiếu STB, tương ứng 9,61% cổ phần của Sacombank. Người mua số cổ phần STB từ ANZ sau đó được xác nhận là Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).

Với 9,61% nhận từ ANZ, Eximbank nâng tỷ lệ nắm giữ của mình tại Sacombank lên 9,73% và là cổ đông lớn nhất của ngân hàng này. Không những thế, do 100 triệu cổ phiếu quỹ không có quyền biểu quyết nên Eximbank sẽ chiếm tới 10,27% quyền biểu quyết tại Sacombank.

Eximbank cũng chính là ngân hàng hồi cuối tháng 2/2012 tuyên bố đại diện cho một nhóm cổ đông nắm hơn 51% quyền biểu quyết tại Sacombank và đề nghị bầu lại toàn bộ HĐQT, Ban kiểm soát với lý do đã có sự thay đổi cơ bản về cơ cấu cổ đông của Sacombank: như sự thoái vốn của Dragon Capital, Ngân hàng ANZ, REE…, đồng thời có sự tham gia của các cổ đông mới (trong đó có Eximbank).