Xây nhà cho người thu nhập thấp: Thực tế và kỳ vọng

Tại Hội nghị Toàn quốc tổng kết chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở diễn ra cuối tuần qua, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã gợi ý các bộ, ngành nghiên cứu, phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người có thu nhập thấp, với giá từ 2 đến 4 triệu đồng/m2. Ngay lập tức, tính khả thi của mức giá nhà ở này đã được giới xây dựng, kinh doanh bất động sản xem xét, đánh giá.

Ông Nguyễn Sỹ Hưng, Giám đốc Công ty Tư vấn xây dựng Đại Dương tính toán, hiện giá thành xây dựng tính theo thị trường, bao gồm sắt thép, xi-măng, tiền công vào khoảng 2,5-3 triệu đồng/m2. Song ông Hưng lưu ý, đây mới chỉ là giá thành áp dụng cho những công trình xây dựng thấp tầng, có kết cấu đơn giản và mức giá trên cũng chưa bao gồm giá đất, giá thành xây dựng, quy hoạch, chi phí lãi vay, thuế, phí giải phóng mặt bằng, tiền sử dụng đất vốn vay.

Theo thực tế xây dựng hiện nay, mức giá dưới 4 triệu đồng/m2 chỉ có thể áp dụng được cho các công trình dưới 5 tầng. Do trên 5 tầng thì mỗi công trình phải áp dụng các quy chuẩn xây dựng, như thang máy, tỷ lệ diện tích được bán cũng chỉ 75%..., nên giá thành xây dựng phải trên 5 triệu đồng/m2.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) cũng nhận xét, giá bán nhà cho người có thu nhập thấp bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố đầu vào, như việc tăng giá vật liệu xây dựng, nhân công, xăng dầu, điện... Ngoài các yếu tố trên, giá thành căn hộ dành cho người có thu nhập thấp cũng phải chịu các chi phí khác, như đầu tư xây dựng hạ tầng, giải phóng mặt bằng… “Mức giá 4 triệu/m2 cho căn hộ thu nhập thấp chỉ có thể làm được với điều kiện toàn bộ hạ tầng, tiền đất được Nhà nước hỗ trợ”, ông Tuấn nói.

Theo nhiều chuyên gia, DN chỉ có sản phẩm nhà ở bán với giá 4 triệu đồng/m2, nếu được Nhà nước đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng rồi giao đất cho DN xây dựng nhà để bán. Việc đầu tư trên diện rộng sẽ giúp giảm rất nhiều chi phí về vật liệu, thi công... từ đó có thể giảm giá nhà.

Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng, với mức giá bán theo kỳ vọng của Thủ tướng từ 2 đến 4 triệu đồng/m2, các thành phố lớn khó có thể kham nổi, nếu như không có sự hỗ trợ toàn phần của Nhà nước. “Để mức giá nhà xuống mức 2-4 triệu đồng/m2, thì chủ đầu tư phải được bàn giao mặt bằng sạch, xây thấp tầng, phải áp dụng các công nghệ xây dựng tiên tiến nhất để tiết kiệm tối đa chi phí và phải được Nhà nước hỗ trợ vốn, hỗ trợ lãi suất”, ông Tuấn nhận định.

Rõ ràng, muốn hạ giá nhà cho người thu nhập thấp vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết, mà trong đó Nhà nước giữ vai trò quyết định. Để giảm chi phí cần quy hoạch thành riêng khu nhà thu nhập thấp, Nhà nước phải đầu tư đường sá và cơ sở hạ tầng. Phần chi phí đầu tư này có thể được bù đắp khi dùng tầng trệt để kinh doanh. Đồng thời, chủ đầu tư xây dựng nhà ở được miễn tiền sử dụng đất, miễn hoặc giảm thuế và được vay vốn với lãi suất ưu đãi… Chỉ có như vậy, thì giá nhà ở cho người có thu nhập thấp mới có thể thực sự thấp như kỳ vọng.