Vụ chuyển 300m2 đất vườn sang đất ở phải nộp thuế gần 4,5 tỷ đồng, Sở NN&MT tỉnh Nghệ An nói gì?

Thửa đất vườn gia đình bà Nguyễn Thị Hồng muốn chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở. Ảnh: DH

Mới đây, liên quan tới vụ người dân xin chuyển 300 m2 đất vườn sang đất ở phải nộp thuế gần 4,5 tỷ đồng, theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường gửi UBND tỉnh Nghệ An, thửa đất của gia đình bà Nguyễn Thị Hồng (SN 1971), trú tại phường Vinh Lộc, Nghệ An (phường Hưng Lộc, TP Vinh cũ) chưa thực hiện phân lớp để xác định mức giá bình quân.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, thửa đất số 683, tờ bản đồ số 15 (thửa đất của nhà bà Hồng, nay là phường Vinh Lộc, Nghệ An) được quy định mức giá 15 triệu đồng/m2 tại bảng giá đất điều chỉnh, bổ sung là đúng với quy định. Thế nhưng, vì thửa đất có chiều sâu trên 30 m so với chỉ giới xây dựng đường giao thông nên khi xác định mức giá để tính thu tiền sử dụng đất được xác định bằng phương pháp phân lớp theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Quyết định số 57/2019 của UBND tỉnh.

Trong Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An nêu rõ: "Sau khi bảng giá đất được điều chỉnh theo Quyết định số 18/2025 ngày 21/5/2025, giá đất tại vị trí này được xác định là 15 triệu đồng/m2. Thời điểm trên địa phương chưa thực hiện phân lớp để xác định mức giá bình quân đối với thửa đất của gia đình bà Hồng.

Nguyên nhân, công dân chỉ xin chuyển mục đích 300 m2 trong tổng diện tích 1.179 m2, nhưng không xác định rõ vị trí cụ thể trong hồ sơ, cũng không đề nghị phân lớp. Các mẫu hồ sơ, giấy tờ đều được lập theo đúng quy định hiện hành. Cơ quan tiếp nhận không được yêu cầu bổ sung giấy tờ hoặc thông tin ngoài quy định.

Vì vậy, cán bộ xử lý hồ sơ đã hiểu phần diện tích xin chuyển mục đích nằm ở phân lớp đầu tiên, tính từ chỉ giới đường Hoàng Tá Thốn".

Trên thực tế, hiện nay công dân chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính. Do đó, nếu đề nghị định vị phần diện tích sâu sau chỉ giới xây dựng 20 m thì địa phương sẽ chỉ đạo triển khai phân lớp theo quy định.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An cho biết, đơn vị này cũng đã phối hợp với địa phương (UBND TP Vinh cũ) tổ chức khảo sát lại giá đất thị trường. Hơn nữa, các thửa đất có vị trí tương đương (bám mặt đường Hoàng Tá Thốn) đang có giá thị trường cao hơn 15 triệu đồng/m2 được quy định trong bảng giá đất.

Chia sẻ với Dân trí, bà Hồng cho hay, bản thân không biết về quy định phân lớp, đồng thời không được cán bộ tiếp nhận hồ sơ giải thích hay cung cấp thông tin quy định phân lớp để xác định giá đất tính thuế.

Theo bà Hồng, nếu bằng 60% giá đất hiện tại là 15 triệu đồng/m2 thì giá đất để tính thuế cho phần diện tích chuyển đổi mục đích sử dụng của gia đình bà sẽ rơi vào khoảng 9 triệu đồng. Số tiền phải nộp vào ngân sách khoảng 2,7 tỷ đồng. Bà cho rằng, mức thuế này cũng là một con số rất lớn đối với gia đình trong thời điểm này.

Vì sao việc xử lý hồ sơ chậm so với quy định?

Bà Hồng bên thửa đất vườn xin chuyển đổi sang đất ở phải đóng thuế gần 4,5 tỷ đồng. Ảnh: DH

Ngoài mức thuế trên, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An, quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất của gia đình bà Nguyễn Thị Hồng tại thửa đất số 683, tờ bản đồ số 15 cũng đã được làm rõ. Theo đó, việc áp dụng bảng giá đất mới đối với thửa đất của gia đình bà Hồng và việc xử lý hồ sơ chậm so với quy định là vì vướng mắc pháp lý trong giai đoạn chuyển tiếp.

Theo đó, vào ngày 28/4, HĐND tỉnh Nghệ An ban hành Nghị quyết số 03/2025 (có hiệu lực từ 9/5/2025) sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 19/2019 về bảng giá đất giai đoạn 2020 - 2024, đồng thời bãi bỏ Nghị quyết số 16/2021 - vốn là cơ sở điều chỉnh bảng giá trước đó. Nhưng đến ngày 21/5, UBND tỉnh Nghệ An mới ban hành Quyết định số 18/2025 để điều chỉnh bảng giá đất theo nghị quyết mới.

Trong khoảng thời gian từ ngày 9 - 21/5, vì chưa có quyết định mới từ UBND tỉnh Nghệ An, cũng như nghị quyết cũ đã bị sửa đổi, nên không có cơ sở pháp lý để áp dụng bảng giá đất cũ hoặc mới, dẫn đến việc xử lý hồ sơ bị chậm.

Trước tình huống này, vào ngày 20/5, địa phương cũng đã có văn bản xin ý kiến UBND tỉnh Nghệ An về việc áp dụng bảng giá đất trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Do đó, hồ sơ của gia đình nhà bà Hồng xử lý chậm so với thời gian quy định. Một phần là do vướng mắc trong quá trình xác định mức giá đất áp dụng cho thửa đất của gia đình bà Hồng.

Trước đó, như PV đã đưa tin, gia đình bà Nguyễn Thị Hồng (nay thuộc phường Vinh Lộc, Nghệ An) có thửa đất hơn 1.329m2, trong đó đất ở 150m2 sử dụng từ trước năm 1993 và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nay vợ chồng bà làm thủ tục chuyển 300 m2 đất vườn sang đất ở, tách làm 2 thửa để chia cho các con. Sau nhiều lần chờ đợi, gia đình bà nhận được giấy báo phải nộp gần 4,5 tỷ đồng tiền thuế chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, số tiền này quá lớn nên gia đình bà Hồng không có đủ khả năng nộp.

Theo bà Hồng, trên thị trường, thửa đất này hiện rao bán cũng chỉ ở mức giá 10 triệu đồng/m2. Như vậy, nếu bán cả 300m2 đất thì sau khi chuyển mục đích và tách bìa cũng chỉ được 3 tỷ đồng, nhưng gia đình bà phải nộp gần 4,5 tỷ đồng tiền thuế.

Bà Nguyễn Thị Thoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính). Ảnh: PT

Vừa qua, liên quan tới vụ việc này, lãnh đạo Cục Quản lý Công sản (Bộ Tài chính) đã có trả lời chi tiết trong buổi họp báo thường kỳ quý II của Bộ Tài chính chiều 2/7.

Trong họp báo, bà Nguyễn Thị Thoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Công sản (Bộ Tài chính), cho biết, sau khi có phản ánh trên báo chí, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi cho các địa phương yêu cầu báo cáo tình hình thu tiền sử dụng đất với các gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất.

Theo bà Thoa, từ Luật Đất đai năm 2013 đến Luật Đất đai năm 2024 quy định về nghĩa vụ tài chính đối với hộ gia đình, cá nhân khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất đều không có sự phân biệt.

"Luật Đất đai 2024 bỏ khung giá đất, giao địa phương ban hành bảng giá đất để tiệm cận hơn với giá thị trường. Chúng tôi đã lường trước khả năng bảng giá đất sẽ tăng; trong khi đó, nghĩa vụ tài chính vẫn được tính theo giá trong bảng giá đất.

Sau khi tổng hợp báo cáo từ các địa phương, Bộ sẽ đánh giá toàn diện và phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để rà soát, kiến nghị sửa đổi quy định trong luật", bà Thoa cho biết.