Vì sao phải sửa Luật Đất đai 2024?

Theo Cổng TTĐT Bộ Tư pháp, ngày 31/7 Bộ Tư pháp đã tổ chức tọa đàm trao đổi, lấy ý kiến về nội dung, định hướng sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 2024 do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh chủ trì. Cùng dự có Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân.

Khai mạc Toạ đàm, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết, Hội nghị Trung ương vừa qua đã bàn việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai. Dự kiến tại Kỳ họp tới, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024.

Ông Ninh cũng nhấn mạnh đất đai là vấn đề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tác động sâu rộng đến nhiều ngành, lĩnh vực, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế người dân và sự phát triển của nền kinh tế. Trong bối cảnh đất nước đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng đạt trên 8% trong năm nay và hai con số trong các năm tới, yêu cầu đặt ra là phải cải cách thể chế, khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai để thúc đẩy phát triển.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân, Luật Đất đai và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật có nhiều nội dung mới mang tính đột phá, quan trọng góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất.

Trong đó có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp trong quản lý, sử dụng đất đai…

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân. Ảnh: Cổng TTĐT Bộ Tư pháp

Tuy nhiên, qua 01 năm thi hành Luật Đất đai cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai.

Chẳng hạn như hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai hiện nay chưa phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; chưa có quy định về thu hồi đất để thực hiện dự án có yêu cầu đặc thù về địa điểm đầu tư, dự án đầu tư xây dựng khẩn cấp, cấp bách phục vụ cho nhiệm vụ chính trị, đối ngoại…

Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai nhằm tiếp tục thể chế các quan điểm, định hướng của Đảng, đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai là cần thiết, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Dự thảo Luật gồm 02 điều, sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, với 68 khoản gồm 03 nhóm nội dung.

Cụ thể: Nhóm các nội dung thể chế quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 18-NQ/TW do Đảng uỷ Chính phủ đề xuất được Ban Chấp hành Trung ương thông qua tại Nghị quyết số 69-NQ/TW ngày 19/7/2025; Nhóm các nội dung sửa đổi, bổ sung để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật; Nhóm các nội dung sửa đổi để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.

Kết luận tọa đàm, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, đây là vấn đề tác động rất lớn đến người dân, doanh nghiệp, thị trường và sự phát triển đất nước, là nguồn tài sản của quốc gia. Vì vậy, các ý kiến đóng góp xác đáng, góp phần gợi mở thêm của chuyên gia, nhà khoa học tại Toạ đàm này sẽ giúp cơ quan chủ trì soạn thảo, Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật xác định được những vấn đề lớn trong dự thảo Luật, nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn tổ chức thực hiện pháp luật.

Về vấn đề sở hữu đất đai, theo Bộ trưởng, cần làm rõ hơn vai trò của Nhà nước, xem xét kỹ từ thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế, từ đó cụ thể hoá đầy đủ quyền và nghĩa vụ của Nhà nước, tổ chức, cá nhân.

Liên quan đến vấn đề phân bổ nguồn lực, nhiều ý kiến cho rằng Luật Đất đai sửa đổi không thể tách rời các luật liên quan như về tài chính đất đai, thuế, tín dụng. Theo Bộ trưởng, nếu chỉ tập trung vào nội dung trong Luật Đất đai sẽ là chưa đầy đủ về mặt chính sách.

Về cơ sở dữ liệu đất đai, Bộ trưởng cho rằng việc xác định giá đất sẽ thuận lợi hơn nếu có hệ thống dữ liệu sạch, sống, thống nhất và dùng chung. Đây cũng là vấn đề quan trọng, cần có thêm ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học.

Ngoài ra, cần tính toán cách tiếp cận phù hợp, hài hoà và nguyên tắc hơn với việc thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đất đai; điều chỉnh cách thức thực hiện liên quan đến cơ chế đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất.