Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lý giải về việc mua bán vàng miếng của người dân

Sáng nay (11/11), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng là “tư lệnh” ngành đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV.

Với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực ngân hàng, Quốc hội tập trung chất vấn việc điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới nhiều biến động.

Chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, vừa qua việc bán vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước bình ổn giá vàng được người dân rất đồng tình ủng hộ Tuy nhiên ngân hàng chỉ bán ra mà không mua vào nên người dân có nhu cầu không biết bán ở đâu. Nguyên nhân do đâu?

Mặt khác, ngân hàng bán vàng chỉ có ở TP.Hà Nội và TP.HCM, sao không bán cả tại những nơi khác ở trong nước cho người dân có nhu cầu mua để thuận lợi, dễ dàng?

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp). Ảnh: Quốc hội

Trả lời câu hỏi về việc Ngân hàng Nhà nước chỉ bán mà không mua, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích Ngân hàng Nhà nước cung vàng do nhu cầu gia tăng, chưa đặt vấn đề mua lại, mà tập trung thực hiện giải pháp tăng cung vàng.

Hiện đã có 22 tổ chức tín dụng và 16 đơn vị kinh doanh mua bán vàng, vẫn diễn ra hoạt động mua bán bình thường. Việc doanh nghiệp không mua vàng cá nhân có thể vì một vài lý do như cân đối tiền.

Nhu cầu mua bán vàng chủ yếu ở Hà Nội, TP.HCM và thành phố lớn, bà Hồng cho hay Ngân hàng Nhà nước chỉ cấp phép kinh doanh mua bán vàng chứ không quy định bắt buộc ở địa điểm nào.

Việc doanh nghiệp và tổ chức tín dụng xem xét đánh giá nhu cầu tỉnh thành và mở điểm mua bán vàng miếng. Qua tổng hợp nhu cầu mua bán chủ yếu là Hà Nội, TP.HCM và thành phố lớn còn các tỉnh thành khác không có tình trạng xếp hàng mua bán vàng miếng.

Sau khi Thống đốc NHNN trả lời, đại biểu Phạm Văn Hòa tiếp tục chất vấn rằng, nếu ngân hàng chỉ bán mà không mua vàng miếng sẽ dẫn tới việc mua bán trên “chợ đen”.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, cho biết tổ chức tín dụng thực hiện mua bán vàng theo chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước về bình ổn thị trường. Tuy nhiên, vàng thì không như ngoại tệ. Để kiểm định chất lượng, hàm lượng vàng rất phức tạp.

“Tổ chức tín dụng phải đầu tư trang thiết bị, con người để nhận biết, tránh rủi ro khi tham gia bình ổn lại gặp rủi ro về chất lượng vàng”, bà Hồng nói.

Thống đốc cho biết 22 tổ chức tín dụng và 16 doanh nghiệp vẫn có chi nhánh mua bán và địa điểm giao dịch. Việc mua hay không mua vàng có thể do nhiều nguyên nhân, nhất là trong bối cảnh thị trường vàng biến động, giá tăng, giảm theo từng giờ. Mỗi doanh nghiệp bán hay mua vàng từ người dân sẽ phải cân nhắc rất thận trọng để phòng ngừa rủi ro.

“Mua giá vàng của người dân ở mức này nhưng đến lúc xuống lại rủi ro”, bà Hồng nói. Thống đốc khẳng định, Ngân hàng Nhà nước luôn khuyến cáo đây là mặt hàng biến động rất khó lường, phức tạp, việc đầu tư mặt hàng này sẽ có rủi ro nhất định.

Tại sao không vay USD từ người dân?

Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng chất vấn rằng, lượng kiều hối về Việt Nam hiện nay rất lớn, riêng năm 2023 là khoảng 16 tỷ USD. Tuy nhiên, người dân gửi USD vào ngân hàng với lãi suất 0 đồng, để ở nhà thì không an tâm. Trong khi đó, ngân hàng vay vốn nước ngoài bằng ngoại tệ thì phải trả lãi.

“Sao không vay của người dân để có lợi cho dân, dù lãi suất thấp hơn?”, ông Hòa đặt vấn đề.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc không áp dụng lãi suất đối với đồng USD là để ổn định thị trường ngoại hối.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: Quốc hội

Trước đây, thị trường ngoại hối và tỷ giá tại Việt Nam thường xuyên biến động, xảy ra tình trạng người có thì không bán, người chưa có nhu cầu thì đã mua.

Từ năm 2016, Ngân hàng Nhà nước áp dụng nhiều giải pháp, trong đó kiên định mục tiêu giữ ổn định giá trị, tăng sự hấp dẫn của VND, vì thế lãi suất USD đưa về 0%. Đồng thời, NHNN cũng ban hành thông tư hạn chế việc doanh nghiệp mua ngoại tệ trước khi có nhu cầu…

Những việc làm trên đã hạn chế tình trạng đầu tư, đô la hóa trong nền kinh tế. Người dân có USD thì bán cho tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng bán cho Ngân hàng Nhà nước. Qua đó, dự trữ ngoại hối nhà nước gia tăng, có lúc lên tới cả trăm tỷ USD.

“Đây là chính sách rất hiệu quả, rất tốt cho ổn định kinh tế vĩ mô”, Thống đốc NHNN nói và nhận định, nếu tăng lãi suất ngoại tệ sẽ khiến người nắm giữ USD vừa được lợi về biến động tỷ giá, vừa được lãi suất. Việc này dẫn đến tâm lý chuyển dịch từ VND sang USD.