Thiếu quỹ nhà ở cho thuê

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều hộ gia đình, cá nhân, đặc biệt là những hộ gia đình trẻ, học sinh, sinh viên, người già neo đơn không nơi nương tựa, công nhân lao động và người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị đang gặp khó khăn về nhà ở.

Dự án nhà ở xã hội Đồng Mồ - Đại Kim, quận Hoàng Mai do Handico5 xây dựng đưa vào sử dụng từ năm 2016 với hơn 600 căn hộ, giải quyết chỗ ở cho khoảng 2.500 người khó khăn về nhà ở. Ảnh: Minh Nghĩa/TTXVN

Bà Phạm Thị Thu Hà, Phòng Phát triển nhà ở đô thị, Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản nhận xét, mặc dù Luật Nhà ở năm 2014 đã có quy định khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, nhưng trong thời gian vừa qua các doanh nghiệp mới chỉ chủ yếu tham gia đầu tư xây dựng nhà ở để bán, kể cả bán cho các đối tượng xã hội với mục đích nhằm thu hồi vốn nhanh mà không chú trọng đến việc đầu tư xây dựng nhà ở để cho thuê. Do vậy, tỷ lệ giữa nhà ở xã hội để cho thuê và nhà ở xã hội để bán, cho thuê mua còn rất thấp.

Riêng đối với quỹ nhà ở xã hội để cho thuê thì chủ yếu do Nhà nước bỏ vốn đầu tư hoặc có cơ chế khuyến khích để xây dựng cho một số đối tượng xã hội thuê như học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng, công nhân khu công nghiệp.

Tuy nhiên, quỹ nhà ở này chưa thể đáp ứng được nhu cầu về nhà ở cho thuê hiện nay; đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh.

Theo số liệu của Tổng điều tra dân số và nhà ở, tính đến năm 2015 quỹ nhà ở cho thuê (bao gồm cả nhà ở xã hội để cho thuê) trên cả nước chỉ chiếm khoảng 14 % tổng số hộ dân có sở hữu nhà ở; tại Tp. Hà Nội chỉ chiếm 14%; tại Tp. Hồ Chí Minh chiếm 19%; các đô thị loại 1 chiếm 4-6% và các đô thị còn lại chỉ chiếm khoảng 4%.

Trong khi đó, tổng hợp báo cáo của các địa phương cho thấy, hiện công nhân khu công nghiệp đang thuê nhà ở do hộ gia đình, cá nhân đầu tư hoặc thuê, mua tại các dự án, trong đó số lượng thuê nhà trọ tại các khu nhà ở của hộ gia đình, cá nhân tự đầu tư xây dựng là chủ yếu.

Các chuyên gia chia sẻ, tại nhiều nước, nhà ở cho thuê (bao gồm cả nhà ở xã hội để cho thuê) là một bộ phận không thể thiếu trong phát triển kinh tế - xã hội. Có tới 84% dân số Singapore sống trong các căn hộ do cơ quan nhà ở phát triển xây dựng, 40% dân số Hàn Quốc thuê nhà để ở, Nhật Bản cũng với con số tương tự… - các chuyên gia dẫn chứng.

Trong khi đó, tại Việt Nam, nhu cầu thuê nhà rất lớn nhưng thị trường hiện còn bỏ ngỏ, chưa được khai thác hoặc có chăng chỉ là kinh doanh nhỏ lẻ, ngắn hạn của các cá nhân, hộ gia đình, một số doanh nghiệp.

Do vậy, việc phát triển nhà ở cho thuê trong thời gian tới đang được kỳ vọng sẽ từng bước thay thế quan niệm có nhà ở phải thông qua việc sở hữu riêng của cá nhân, hộ gia đình.