Thị trường trái phiếu doanh nghiệp thêm nhiều tín hiệu phục hồi

Ảnh minh hoạ.

Hoạt động phát hành TPDNRL phục hồi tích cực nhờ sự gia tăng phát hành của nhóm ngân hàng

Theo số liệu tổng hợp của Công ty Chứng khoán VnDirect, trong quý 3/2023 có 88 đợt phát hành TPDN trong nước thành công với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 100.163 tỷ đồng, cao gấp gần 2,6 lần so với quý 2/2023, và tăng 50% svck.

Trong đó, có 80 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị phát hành đạt 88.715 tỷ đồng, chiếm 88,6% tổng giá trị phát hành. Và 8 đợt phát hành ra công chúng với giá trị phát hành đạt 11.447 tỷ đồng, chiếm 11,4% tổng giá trị phát hành (số liệu được tổng hợp trên trang thông tin của HNX công bố tới ngày 3/10/2023).

Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (TPDNRL) có sự phục hồi tích cực trong quý 3/2023, khi cao gấp gần 2,7 lần so với quý 2/2023 và tăng 36,2% svck.

VnDirect cho biết, sự phục hồi của hoạt động phát hành TPDNRL trong quý 3/2023 đến từ sự gia tăng phát hành của nhóm Ngân hàng. Tổng giá trị TPDNRL của nhóm ngân hàng phát hành trong quý 3/2023 đạt khoảng 47.224 tỷ đồng, chiếm 53,2% tổng giá trị phát hành trong quý 3/2023.

Các ngân hàng đã phát hành TPDNRL nhiều nhất trong quý 3/2023 bao gồm: Ngân hàng TMCP Á Châu phát hành 15.000 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Phương Đông phát hành 9.200 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Kỹ Thương phát hành 6.000 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt phát hành 4.200 tỷ đồng. Các đợt phát hành lớn của nhóm ngân hàng trong Q3/23 có kỳ hạn phổ biến là 2-3 năm, với lãi suất từ 6,4% - 7,5%.

Bất động sản là nhóm ngành có tỷ trọng phát hành TPDNRL lớn thứ 2 trong quý 3/2023 với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 29.593 tỷ đồng, chiếm 33,4% tổng GTPH. Các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành nhiều TPDNRL nhất trong quý 3/2023 bao gồm: Công ty TNHH CAPITALAND TOWER phát hành 4 đợt có tổng giá trị là hơn 12.200 tỷ đồng với lãi suất 1%/năm kỳ hạn 60 tháng (trái chủ có thêm quyền được sử dụng 1 phần hoặc toàn bộ giá trị gốc và lãi trái phiếu để góp vào vốn điều lệ của TCPH), Công ty TNHH Bất động sản Lan Việt phát hành 4.100 tỷ đồng với lãi suất 13,3%/năm kỳ hạn 15 tháng, CTCP Bất động sản BIM phát hành 2.333 tỷ đồng với lãi suất 10,4%/năm kỳ hạn 84 tháng …

VnDirect cũng cho rằng quy định trong Thông tư 08/2020/TT-NHNN của NHNN về tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung dài hạn của các ngân hàng phải giảm về mức 30% từ mức 34% sẽ có hiệu lực từ ngày 01/10/23 là một trong những nguyên nhân chính khiến cho hoạt động phát hành TPDNRL của nhóm ngân hàng diễn ra tích cực trong quý 3/2023 vừa qua (các ngân hàng phát hành TPDN để tăng phần vốn huy động trung và dài hạn).

Hoạt động mua lại trước hạn có sự chững lại

Tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý 3/2023 đạt gần 57.259 tỷ đồng, giảm 31,9% so với quý 2/2023 và giảm 5,4% svck. Sau khi tăng mạnh trong quý 2/2023 tốc độ mua lại TPDN trước hạn có xu hướng giảm kể từ tháng 8 (số liệu được tổng hợp theo thông tin HNX công bố đến ngày 3/10/2023).

Ngân hàng vẫn là nhóm thực hiện mua lại TPDN trước hạn nhiều nhất trong quý 3/2023. Tổng giá trị TPDN được nhóm ngân hàng mua lại trong quý 3/2023 đạt hơn 30.700 tỷ đổng, chiếm 53,6% tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý 3/2023. So với quý 2/2023 mặc dù tổng giá trị mua lại trước hạn của nhóm Ngân hàng đã giảm mạnh (-47%) tuy nhiên đây vẫn là quý có giá trị mua lại cao trong những quý gần đây của nhóm ngân hàng.

VnDirect cho rằng nhu cầu tín dụng yếu cùng với việc lãi suất đã giảm mạnh và thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào là điều kiện để các ngân hàng duy trì tích cực hoạt động mua lại trước hạn các lô trái phiếu phát hành riêng lẻ của mình trong quý 3/2023. Các ngân hàng đã mua lại nhiều nhất TPDNRL trước hạn trong quý 3 bao gồm: NH TMCP Phương Đông đã mua lại 5.100 tỷ đồng, NH TMCP Á Châu đã mua lại 5.000 tỷ đồng, NH TMCP Bưu Điện Liên Việt đã mua lại 4.500 tỷ đồng, NH TMCP Phát triển thành phố Hồ Chí Minh đã mua lại 2.500 tỷ đồng, NH TMCP Kỹ Thương Việt Nam đã mua lại 2.100 tỷ đồng, NH TMCP An Bình mua lại 2.100 tỷ đồng …

Hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu vẫn diễn ra sôi động

Theo VnDirect, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành (TCPH) và các trái chủ vẫn diễn ra sôi động trong quý 3/2023. Tính đến ngày 3/10 đã có hơn 50 TCPH đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX. Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 95,2 nghìn tỷ đồng.

Những tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn với lượng trái phiếu có giá trị lớn trong quý 3/2023 bao gồm: CTCP Tập đoàn Sovico đã đạt được thỏa thuận gia hạn 6 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 7.000 tỷ đồng, thời gian gia hạn đều là 2 năm. CTCP Tập Đoàn R&H đã đạt được thỏa thuận gia hạn 2 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 5.000 tỷ đồng, thời gian gia hạn đều là 2 năm. CTCP Sovico đã đạt được thỏa thuận gia hạn 5 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 5.000 tỷ đồng, thời gian gia hạn đều là 2 năm. CTCP Dịch vụ Giải trí Hưng Thịnh Quy Nhơn đã đạt được thỏa thuận gia hạn 2 lô trái phiếu có tổng giá trị là 4.000 tỷ đồng, thời gian gia hạn đều là 2 năm. CTCP Hưng Thịnh Land đã đạt được thỏa thuận gia hạn 2 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 3.300 tỷ đồng, thời gian gia hạn đều là 2 năm. CTCP BCG LAND đã đạt được thỏa thuận gia hạn 1 lô trái phiếu có tổng giá trị là 2.500 tỷ đồng..

Sàn giao dịch TPDNRL đi vào vận hành và đạt những kết quả ban đầu, sẽ sôi động hơn

Sàn giao dịch TPDNRL chính thức đi vào vận hành từ ngày 19/07/23. Việc đưa sàn giao dịch TPDNRL vào vận hành là một trong những bước đi quan trọng để hướng tới xây dựng một thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển bền vững. Sàn giao dịch không chỉ giúp cho việc giao dịch TPDNRL được tiện lợi hơn mà còn giúp tăng tính minh bạch (đặc biệt là các thông tin về các tổ chức phát hành), đồng thời cũng giảm rủi ro trong khâu thanh toán cho các nhà đầu tư.

Theo số liệu từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), sau gần 2 tháng đi vào hoạt động, đến ngày 15/9/2023, đã có 54 mã trái phiếu của 15 tổ chức phát hành đã thực hiện đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch TPDNRL, giá trị giao dịch bình quân đạt khoảng 267 tỷ đồng/phiên.

Theo quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP, trong thời hạn 3 tháng kể từ khi hệ thống đăng ký, lưu ký, sàn giao dịch TPDNRL chính thức vận hành, trái phiếu phát hành theo nghị định này và Nghị định số 153/2020/NĐ-CP còn dư nợ phải thực hiện đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch.

Theo quy định trên, đến cuối tháng 10/2023 (sau khi sàn giao dịch TPDNRL vận hành đủ 3 tháng) toàn bộ TPDNRL còn dư nợ sẽ bắt buộc phải đăng ký, lưu ký và khi giao dịch sẽ phải thực hiện thông qua sàn giao dịch TPDNRL.

VnDirect cho rằng sàn giao dịch TPDNRL sẽ sôi động và có sự bùng nổ về thanh khoản sau khi toàn bộ các TPDN còn dư nợ được đăng ký và giao dịch qua sàn (dự kiến sẽ có khoảng 1.600 mã TPDNRL được niêm yết và giao dịch trên sàn).

Áp lực TPDN đáo hạn sẽ hạ nhiệt hơn

VnDirect ước tính, trong quý 4/2023 sẽ có khoảng hơn 53.757 tỷ đồng TPDN đáo hạn, giảm 26,4% so với quý 3/2023. Nhóm bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất chiếm gần 44,2% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong quý 4/2023, đứng thứ 2 là nhóm Tài chính – Ngân hàng với tỷ lệ chiếm 39,5% tổng giá trị đáo hạn. Áp lực đáo hạn sẽ hạ nhiệt trong quý 4/2023 và quý 1/2024 và sau đó sẽ tăng mạnh trở lại trong quý 2/2024.