Sửa Luật Đất đai: Cân nhắc đề xuất quy hoạch sử dụng đất cấp xã

Theo Luật Đất đai 2024, căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã gồm: Quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã và hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai, tiềm năng đất đai; nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Việc xác định nhu cầu sử dụng đất ở, đất khu đô thị, đất khu dân cư nông thôn dựa trên cơ sở dự báo dân số, điều kiện hạ tầng, cảnh quan, môi trường theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Tại Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), chính sách về quy hoạch sử dụng đất cấp xã nhận được sự quan tâm đặc biệt - Ảnh minh họa: ITN

Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp xã bao gồm: Định hướng sử dụng đất, tầm nhìn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; các chỉ tiêu sử dụng đất theo loại đất gồm chỉ tiêu sử dụng đất do cấp tỉnh phân bổ và diện tích các loại đất còn lại.

Liên quan đến vấn đề này, tại Điều 66 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất, quy định thời kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp xã là 10 năm, thời kỳ kế hoạch sử dụng đất cấp xã là 5 năm.

Đồng thời, cho phép các địa phương đã có quy hoạch được lập theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn thì không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã; căn cứ vào quy hoạch đã được phê duyệt, chỉ tiêu sử dụng đất được phân bổ và nhu cầu sử dụng đất của địa phương để lập kế hoạch sử dụng đất cấp xã.

Không ít ý kiến đề xuất, cân nhắc chính sách về quy hoạch sử dụng đất cấp xã - Ảnh minh họa: ITN

Trường hợp mới chỉ hoàn thành một phần quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn thì khi lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã phải cập nhật định hướng đã được xác định trong quy hoạch chung xã theo thời kỳ quy hoạch sử dụng đất.

Nhìn nhận về nội dung đề xuất đã nêu, không ít ý kiến bày tỏ, bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, chỉ cần thực hiện kế hoạch sử dụng đất 5 năm.

Tham gia góp ý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), bà Trịnh Thị Thu Huyền - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai chia sẻ, về vấn đề quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, quan điểm của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai mong muốn bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, chỉ cần thực hiện kế hoạch sử dụng đất 5 năm ở cấp xã. Vì thực tế triển khai thời gian qua cho thấy, nhiều trường hợp vừa hoàn thành quy hoạch xong đã phải điều chỉnh.

Theo bà Huyền, việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã nên gắn liền với lập kế hoạch sử dụng đất luôn, thay vì tách riêng, và được thực hiện theo chu kỳ 5 năm. Bởi thực tế cho thấy rất ít quy hoạch đất đai nào giữ nguyên trong 10 năm. Ngay cả ở cấp huyện, tỉnh hay quốc gia, thường sau 5 năm đều phải rà soát, điều chỉnh một lần. Kế hoạch 5 năm như vậy đã phản ánh tương đối đầy đủ các mục tiêu, chỉ tiêu sử dụng đất trong giai đoạn đó. Khi cần điều chỉnh kế hoạch, quy trình sẽ đơn giản hơn, chỉ cần khống chế về mặt chỉ tiêu.

“Chẳng hạn, năm nay giao chỉ tiêu 100 ha đất ở, còn vị trí cụ thể sẽ do cấp có thẩm quyền quyết định; hoặc 100 ha đất khác mục đích, việc bố trí, sử dụng ra sao sẽ do địa phương chủ động. Việc trao quyền này giúp linh hoạt hơn, nhất là khi xuất hiện dự án đầu tư công hoặc nhà đầu tư ngoài ngân sách. Hiện nay, khi có dự án mới, nếu quy hoạch sử dụng đất chưa phù hợp, việc điều chỉnh sẽ rất khó khăn”, bà Huyền đưa ra ví dụ.

Đồng thời cho hay, mặc dù chỉ tiêu lập kế hoạch năm nay ở xã là không nhiều, nhưng vẫn cần điều chỉnh quy trình vận tải và quy hoạch liên quan. Theo quy định, tại những nơi có xây dựng mới hoặc điều chỉnh, thủ tục sẽ đơn giản hơn so với điều chỉnh quy hoạch đất đai hiện có.

Đồng quan điểm về việc lập kế hoạch sử dụng đất cấp xã 5 năm, ông Phạm Đình Tứ - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang cũng bày tỏ, trong kế hoạch cần có diện tích đất khóa cứng, diện tích mở để thuận tiện cho việc điều chỉnh, điều hành của chính quyền cấp tỉnh, xã.

Lấy ví dụ khi Tuyên Quang xây dựng cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ đã gặp khó khăn vì quy hoạch đầu kỳ chưa xuất hiện dự án, vị này cho rằng, quy hoạch sử dụng đất mang tính định hướng, nhưng nếu thống kê danh mục từng công trình dự án để đưa vào và quá trình điều hành phát sinh dự án thì sẽ rất khó khăn.

Được biết, Dự án Luật Luật Đất đai 2024 (sửa đổi) đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa ra lấy ý kiến rộng rãi và dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 để có hiệu lực từ đầu 2026 (nếu được thông qua).