(Nhà có đầy đủ giấy tờ hợp pháp đã được phê duyệt của các cơ quan chức năng: Sổ đỏ của khu đất đã đăng ký tài sản gắn liền trên đất, giấy phép xây dựng, hồ sơ thiết kế nên có thể tách sổ đỏ theo từng căn)
Tình trạng pháp lý: chính chủ, bao làm sổ đỏ, đang làm sổ đỏ và giấy tờ hợp lệ.
Đây là một trong số hàng trăm mẩu quảng cáo rao rặt có thể dễ dàng tìm thấy trên mạng internet. Khi nhu cầu của người dân thành thị về chỗ ở ngày càng cao, khi có hẳn hai văn bản pháp lý là Nghị định 71/ 2010/NĐ-CP và Thông tư số 16/2010/TT-BXD hướng dẫn chi tiết việc thi hành Nghị định được cho là “cởi trói” mảng chung cư mini trên thị trường bất động sản. Người dân có “lưng lửng” tiền đổ xô đi mua nhà chung cư mini. Các chung cư mini mọc lên nhan nhản như nấm sau mưa tại các khu vực như Cầu Giấy, Thanh Xuân, Từ Liêm …
Người đi mua nhà tin, rồi sẽ có giấy chứng nhận quyền sở hữu (sổ đỏ) căn hộ nhỏ của mình nhưng không mấy người biết, giấc mơ đó còn quá xa vời. Thực tế, khi mua các căn hộ chung cư cao cấp, người dân vẫn phải mất một thời gian mới có trong tay sổ đỏ nhưng đối với họ chờ còn có hạn chứ những người mua nhà ở chung cư mi ni thì ngày chờ dường như không hạn.
Dò hỏi một người có thâm niên trong giới “cò” nhà đất Hà Nội mới vỡ lẽ chiêu “làm ăn” của các chủ đầu tư đã “lộ” ngay từ đầu nhưng người dân vẫn ngây thơ. Nếu căn cứ theo các quy định của Nghị định 71 và Thông tư 16, việc các căn hộ tại chung cư mini tưởng là được cấp dễ dàng vì chỉ cần có giấy phép xây dựng, diện tích các căn hộ trên 30m2, có giấy chứng nhận về độ an toàn chịu lực … Nhưng ngoài hai khu nhà mini được xếp vào diện “thí điểm” là có sổ đỏ còn lại hàng vài chục chung cư mini đều không làm được sổ đỏ vì không đủ điều kiện, không hệ thống chống cháy, cầu thang thoát hiểm. Có những chung cư mini khi xây xong tầng bảy mới phát hiện ra tầng bảy nghiêng bảy cm, lập tức thuê người bơm bê tông tươi. Thế mới thấy chất lượng của các công trình này ra sao.
Thực tế, các chung cư mini tầm tầm thường được cấp giấy phép xây dựng sáu tầng hoặc sáu tầng rưỡi nhưng đa số đều vượt tầng với lý lẽ của chủ đầu tư “như thế mới có lãi”. Và có huyện, sẵn sàng “lờ” việc làm này của các chủ đầu tư nếu họ chịu “phạt chui” 60 triệu/ tầng. Nhưng người mua phải căn hộ nằm ở các tầng “vượt” thì chẳng bao giờ được cấp sổ đỏ.
Theo “chuyên gia” môi giới kia, người dân mình đã không hề cẩn trọng khi ký vào hợp đồng mua bán nhà. Đa phần giá cả các căn hộ này hiện nay đều không hề rẻ. Một căn hộ trên 40m2 có giá bán 1,25 tỷ đồng. Những người đầu tiên mua thường “ôm” để “lướt” nên hợp đồng có gì rõ là vượt tầng, những tầng vượt không được cấp sổ đỏ cũng kệ. Họ bán lại cho người sau với nội dung hợp đồng kiểu “nếu nhà nước tiến hành làm thủ tục cấp sổ đỏ thì sẽ cùng đi để làm”. (!).
Quy định tại hai văn bản pháp lý trên ghi rõ, việc mua bán các căn hộ này không cần phải qua sàn giao dịch bất động sản mà chỉ cần ra công chứng. Thế nhưng, cơ quan công chứng chỉ công chứng vị trí ngôi nhà tại khu chung cư mini được đem ra mua bán (công chứng định vị) mà thôi.
Rõ ràng các chủ đầu tư xây ồ ạt chung cư mini để bán rồi cũng ào ào tìm mọi cách hoàn vốn thật nhanh, ngay từ khi xây móng xong, “phủi tay” với mọi nghĩa vụ đối với bên mua. Thậm chí có những người còn dung “bài” cho người trên 70 tuổi đứng tên chủ sở hữu chung cư mi ni. Và thế là vài ba năm nữa, những người mua căn hộ biết tìm ai để “đi làm sổ đỏ cùng”.
Một điểm đáng lưu ý là sổ đỏ chung cư mini thường vẫn được chủ sở hữu giữ cho đến khi các căn hộ trong khu nhà đó được cấp hết sổ. Và với việc chẳng có ai quản lý, nên sau khi bán xong, việc chủ sở hữu dùng giấy tờ này đi cầm cố, hay thế chấp là hoàn toàn có thể xảy ra.
Có sống trong khu chung cư mini mới thấy hết những bất tiện của nó bên cạnh việc “ngóng cổ” chờ sổ đỏ. Chi phí điện nước cao vì chỉ có một công tơ tổng chung cho các căn hộ. Rác rưởi trong nhiều khu ngập lên nhưng chẳng phải của riêng nhà ai nên nó vẫn cứ hồn nhiên nằm đó. Không có bảo vệ, không chỗ gửi xe, không có ai quản lý ngoài tờ giấy tạm trú do chủ đầu tư làm cho, nhiều người dân bức xúc. Mới đây, bẩy người dân mua nhà thuộc các chung cư mini của công ty kinh doanh bất động sản An Phú Gia cũng kéo đến trụ sở công ty để kêu. Nhưng có kêu cũng thế, mọi việc chằng thể nào khác được nữa, đành chấp nhận “ngậm bồ hòn làm ngọt”.