Sai phạm tại dự án nâng cấp đê biển Tây: Cà Mau giải trình những gì?

Đê biển Tây, đoạn qua xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời (Cà Mau) bị sụt lún nghiêm trọng vào khoảng giữa tháng 2/2020. Ảnh: Gia Minh

Liên quan đến sai phạm tại dự án đầu tư xây dựng nâng cấp đê biển Tây tỉnh Cà Mau, sáng 15/9, theo nguồn tin của Báo Giao thông, UBND tỉnh Cà Mau vừa có giải trình gửi đến Kiểm toán Nhà nước (KTNN) khu vực V về một số vấn đề có liên quan đến nội dung kết luận kiểm toán.

Đối với việc đo vẽ bản đồ phục vụ công tác GPMB, có tổng giá trị là 3,9 tỷ đồng, trong quá trình thực hiện dự án, Chủ đầu tư đã đề xuất cho điều chỉnh dự án, việc điều chỉnh giúp giảm diện tích GPMB khoảng 112ha, chi phí GPMB giảm 110 tỷ đồng và đã được UBND tỉnh chấp thuận.

Sau khi có chủ trương điều chỉnh dự án, các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã lập xong (năm 2011) và đã được thanh toán, tuy nhiên không sử dụng được, do kết quả kiểm đếm năm 2011, nhưng đến tháng 2/2014 mới triển khai thực hiện đầu tư phần đê; qua nhiều năm địa hình, địa vật đã thay đổi, không thể sử dụng lại số liệu cũ được.

Đối với công tác rà phá bom mìn có tổng giá trị là 21,5 tỷ đồng. Theo dự án được duyệt ban đầu, chiều dài rà phá bom mìn là 108km, diện tích khoảng 541ha. Sau khi điều chỉnh dự án, chiều dài dự án còn lại là 72,5km, tương ứng với diện tích rà phá bom mìn trước đó được sử dụng là khoảng 254,95ha; còn lại 35,5km, với diện tích đã rà phá bom mìn khoảng 241,8ha đưa ra khỏi dự án này.

Riêng, đoạn từ thị trấn Cái Đôi Vàm đến kênh Rạch Nhỏ có chiều dài khoảng 5,9km (diện tích đã rà phá bom mìn khoảng 44,25ha, với số tiền là 1,72 tỷ đồng) không sử dụng lại, với lý do phải điều chỉnh tuyến đê của đoạn này. Bởi vì từ năm 2010 đến nay, đai rừng phòng hộ phía ngoài bị xói lở, khoảng cách từ tuyến đê đến biển không đảm bảo theo qui định.

Ngoài ra, trong tổng chiều dài 72,5km, trong quá trình thực hiện dự án trước đây không có rà phá bom mìn trong phần kênh hiện hữu (khoang đào đã lấy đất đắp đê trước đây). Khi điều chỉnh lại dự án, để giảm diện tích thu hồi đất của dân, nên thực hiện việc lấy đất trong khoang đào để đắp đê.

Do đó, để đảm bảo an toàn cho thi công, Chủ đầu tư đã đề nghị đơn vị rà phá bom mìn thực hiện bổ sung việc rà phá phần diện tích trong phạm vi xây dựng công trình (hiện đã xây dựng xong), không phát sinh thêm chi phí (phần diện tích rà phá bom mìn bổ sung tương đương với diện tích đã rà phá không sử dụng theo từng đoạn đê tương ứng).

Cũng theo giải trình của UBND tỉnh Cà Mau, tổng giá trị thực hiện cho công tác đo vẽ bản đồ phục vụ công tác GPMB và rà phá bom mìn là 25,4 tỷ đồng; số tiền thực hiện đo vẽ và rà phá bom mìn đã sử dụng phục vụ cho mục đích đầu tư là 19,78 tỷ đồng; số tiền đã triển khai thực hiện, nhưng không phục vụ đầu tư do điều chỉnh dự án là 5,62 tỷ đồng.

Việc Đoàn Kiểm toán áp dụng khoản 10, điều 7 của Luật Đê điều năm 2006 để xác định sai phạm trong thiết kế cơ sở của dự án, UBND tỉnh Cà Mau nhận thức đây là những quy định nghiêm cấm dùng để áp dụng đối với các đối tượng không có liên quan đến xây dựng, tu bổ, nâng cấp và kiên cố hóa đê điều và kiến nghị KTNN xem xét lại.

Như Báo Giao thông đã đưa tin trước đó, KTNN khu vực V có kết luận về hoạt động xây dựng và quản lý sử dụng vốn đầu tư dự án đầu xây dựng nâng cấp đê biển Tây tại Sở NN&PTNT Cà Mau, qua đó phát hiện nhiều sai sót nghiêm trọng.

Kết luận kiểm toán đã chỉ ra nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện dự án với số tiền phải thu hồi nộp ngân sách, giảm thanh toán và giảm giá trị hợp đồng lên gần 96 tỷ đồng. Trong đó, hơn 90 tỷ đồng do dự toán được duyệt sai dẫn đến thanh toán sai so với khối lượng thi công thực tế khoảng 5,4 tỷ đồng.

Theo KTNN, năm 2010, UBND tỉnh Cà Mau quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng nâng cấp đê biển Tây, nhưng sau đó điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi. Khi đo đạc bản đồ, kiểm kê giải phóng mặt bằng, rà phá bom mìn đã thực hiện xong mới điều chỉnh nên gây lãng phí hơn 25,4 tỷ đồng ngân sách.

KTNN cũng chỉ rõ, Ban QLDA báo cáo UBND tỉnh Cà Mau vào thời điểm giá cát tăng đột biến năm 2017, các gói thầu 87, 88, 89 chưa thi công.

Tuy nhiên, hồ sơ nghiệm thu thanh toán lại thể hiện đã thi công, nghiệm thu đúng thời điểm giá cát đột biến tăng. Từ đó, 3 gói thầu này có tổng số tiền bù giá cát tăng thêm đến 11,8 tỷ đồng. Ban QLDA đã tự xác định, giá trị sai ở phần giá cát này là 3,2 tỷ đồng.

Ở gói thầu 87, nghiệm thu sai khối lượng đất mua của dân để đắp đê. Giá trị thực mua chưa đến 1,2 tỷ đồng, nhưng nghiệm thu thanh toán cho nhà thầu đến 3,6 tỷ đồng; ở gói thầu 149 dài 2,9km, nhà thầu còn đào sâu hơn thiết kế từ 0,9 - 2,7m rồi bơm bùn nơi khác bù vào.