Ốc đảo bị… "treo"

Toàn cảnh cồn Ngọc Thảo.

Khổ trăm bề

Cồn Ngọc Thảo là một hòn đảo nhỏ, được nối với đất liền bằng cây cầu tạm bợ. Tuy có vị trí đẹp nhưng dân cư ở đây sống chen chúc, đường xá nhỏ hẹp, xuống cấp nghiêm trọng, trong khi hệ thống thoát nước không bảo đảm. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là khu dân cư ở đây bị quy hoạch treo quá lâu, hạ tầng không được nâng cấp, sửa chữa...

Một căn nhà đã xuống cấp nhưng không được xây dựng do vướng quy hoạch.

Từ đường 2-4 rẽ xuống, chạy qua cây cầu tạm, trước mắt chúng tôi là khu dân cư lem nhem, nhếch nhác. Chỉ cơn mưa nhỏ từ đêm trước đã khiến con đường chính dẫn vào khu dân cư ngập đến hơn 20cm. Bà Lê Thị Thu (tổ 13 Ngọc Thảo) cho biết, quy hoạch ở đây có từ khi con gái út của bà còn nhỏ xíu, bây giờ đã lập gia đình, ở riêng nhưng vướng quy hoạch nên không thể xây nhà cửa, không làm sổ đỏ được. Gia đình khó khăn, bà Thu muốn tách sổ, bán bớt đất để cải thiện kinh tế cũng không được. Chỉ về con đường đất trước nhà, ông Vĩnh Thọ (tổ 14 Ngọc Thảo) nói: “Mỗi chiều, nhiều nhà đi đón con bằng xe máy mà chỉ cần một xe đẩy gom rác đi qua là tắc đường”. Năm 1999, gia đình ông Thọ chuyển vào cồn Ngọc Thảo sinh sống thì đã có quy hoạch. Khi ấy, dân cư còn thưa thớt, đi lại dễ dàng. Đến nay, quy hoạch vẫn chưa triển khai, trong khi dân cư tăng lên gấp nhiều lần, dẫn đến hạ tầng giao thông, thoát nước bị quá tải trầm trọng.

Hệ thống giao thông xuống cấp, không có hệ thống thoát nước nên hễ mưa là đường ngập.

Theo ông Nguyễn Ten (Tổ trưởng tổ 14 Ngọc Thảo), người dân ở cồn Ngọc Thảo rất bức xúc vì quy hoạch treo quá lâu. Người dân băn khoăn không biết dự án có làm không, nếu làm thì khi nào, người dân được tái định cư ở đâu? Ở đây, chỉ một số hộ có sổ đỏ mới được cấp giấy phép xây dựng nhưng là cấp phép tạm, không xây quá 2 tầng và diện tích dưới 250m², phải làm cam kết khi triển khai dự án không được đền bù vật kiến trúc trên đất. “Tôi đề nghị cơ quan cấp trên trả lời rõ cho dân biết dự án có triển khai không? Nếu không triển khai thì sớm bỏ quy hoạch để làm lại đường, nâng cấp hệ thống thoát nước theo hình thức Nhà nước đầu tư 80%, nhân dân đóng góp 20%”, ông Ten nói.

Khó cho công tác quản lý

Theo tìm hiểu của phóng viên, từ năm 1997, cồn Ngọc Thảo đã được UBND tỉnh quy hoạch phát triển thành khu đô thị. Đến năm 2010, UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 cồn Ngọc Thảo; giao cho Tổng Công ty Phát triển Nhà và Đô thị (HUD) làm chủ đầu tư thực hiện dự án Khu đô thị mới Ngọc Thảo. Tuy nhiên, đến năm 2016, UBND tỉnh lại giao cho Công ty Cổ phần Sông Đà Nha Trang làm chủ đầu tư dự án này. Sau nhiều lần cam kết tiến độ, đến năm 2018, Công ty Cổ phần Sông Đà Nha Trang lại đề nghị được rút, không tiếp tục thực hiện dự án do khó khăn về tài chính. Ngày 20-6-2018, UBND tỉnh đã ban hành quyết định chấm dứt công nhận chủ đầu tư dự án Khu đô thị mới Ngọc Thảo đối với Công ty Cổ phần Sông Đà Nha Trang.

Theo lãnh đạo UBND phường Ngọc Hiệp, cồn Ngọc Thảo quy hoạch treo quá lâu, lại nằm cách biệt nên gây khó khăn cho công tác quản lý trật tự đô thị. UBND phường đã nhiều lần làm văn bản báo cáo UBND TP. Nha Trang và Phòng Quản lý đô thị về tình trạng này. Qua nhiều năm, dự án Khu đô thị mới Ngọc Thảo chưa triển khai thực hiện khiến đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Người dân không thể chuyển đổi mục đích sử dụng đất để xây dựng nhà cửa, trong khi nhu cầu về nhà ở ngày càng tăng cao; đã phát sinh nhiều trường hợp xây dựng không phép, trái phép, sửa chữa, cải tạo nhà tại khu vực này, dẫn đến công tác quản lý trật tự xây dựng của địa phương gặp không ít khó khăn.

Theo ông Nguyễn Ngọc Chinh - Chủ tịch UBND phường Ngọc Hiệp, với các trường hợp xây dựng không phép, UBND phường đã lập biên bản vi phạm hành chính chuyển Phòng Quản lý đô thị tham mưu UBND TP. Nha Trang xử phạt theo thẩm quyền. Tuy nhiên, việc áp dụng biện pháp tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính rất khó thực hiện. Nguyên nhân do đường vào cồn Ngọc Thảo chỉ có một lối đi duy nhất, trong khi cầu Ngọc Thảo đã xuống cấp nghiêm trọng, trụ cầu bị lún, nghiêng, nứt nhiều vị trí, đường đi lại nhỏ hẹp, quanh co, phương tiện cơ giới không thể vào được.

Đề nghị bỏ quy hoạch

Ông Chinh cho biết, cồn Ngọc Thảo rộng khoảng 66ha, gồm tổ 13 và 14 Ngọc Thảo với khoảng 1.200 hộ. Dân số quá đông nên việc triển khai dự án Khu đô thị mới Ngọc Thảo như quy hoạch là không khả thi bởi kinh phí đền bù quá lớn. Trong khi đó, hiện nay, quỹ đất tái định cư của TP. Nha Trang khá eo hẹp, không đủ để bố trí cho hơn 1.000 hộ nơi đây. Trong khi đó, từ năm 1997 đến nay, hệ thống giao thông đã xuống cấp trầm trọng nhưng không được bố trí vốn để đầu tư nâng cấp; hệ thống thoát nước không có nên cứ mưa nhỏ là ngập khiến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, bất tiện, môi trường bị ô nhiễm. Các hộ ở đây chủ yếu là hộ nghèo, muốn chuyển nhượng một phần đất ở để cải thiện cuộc sống nhưng vướng quy hoạch, không ai mua hoặc mua với giá thấp. Những trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì không chuyển đổi lên đất ở được vì vướng quy hoạch.

Xuất phát từ thực tế đó, mới đây, UBND phường Ngọc Hiệp đã có tờ trình gửi UBND TP. Nha Trang xem xét kiến nghị UBND tỉnh điều chỉnh bỏ quy hoạch tại cồn Ngọc Thảo. Ông Chinh cho biết: “Hiện nay, phường đã có văn bản kiến nghị UBND TP. Nha Trang cấp kinh phí đầu tư hệ thống thoát nước các trục đường chính ở cồn Ngọc Thảo với tổng vốn hơn 5 tỷ đồng. TP. Nha Trang cũng đang có chủ trương đầu tư nâng cấp hệ thống đường giao thông tại đây. Chỉ điều chỉnh bỏ quy hoạch thì người dân cồn Ngọc Thảo mới có thể cải thiện chất lượng cuộc sống”.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Nam Bình - Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, việc quy hoạch treo quá lâu là do các nhà đầu tư được chọn không đủ năng lực. Đến nay, chưa có doanh nghiệp nào ngỏ ý muốn đầu tư vào dự án Khu đô thị mới Ngọc Thảo. Cồn Ngọc Thảo đã phát sinh thêm hàng trăm hộ so với thời điểm ban đầu nên triển khai theo quy hoạch không còn khả thi. Sở Xây dựng sẽ rà soát, nghiên cứu, tham mưu cho UBND tỉnh sớm điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp để bảo đảm cuộc sống người dân nơi đây.