Nợ đất của dân, 10 năm chưa trả

Hơn 10 năm qua, người dân thôn Hòa Bình, xã Bình Thành (TX Hương Trà, Thừa Thiên - Huế) vẫn mòn mỏi còn chờ chính quyền trả lại đất rừng để sản xuất - Ảnh: Tư liệu Tuổi Trẻ

Năm 2003, khi triển khai xây dựng dự án hồ Tả Trạch, có 855 hộ dân vùng lòng hồ phải di dời đến bảy điểm tái định cư ở các xã Bình Thành (thị xã Hương Trà), Xuân Lộc, Lộc Bổn (huyện Phú Lộc).

Theo thỏa thuận, về nơi ở mới mỗi hộ dân sẽ được cấp tối thiểu 1ha đất để ở và làm vườn, riêng đất rừng sản xuất của dân đã thu hồi cho dự án sẽ được áp dụng hình thức “đất đổi đất”.

Thế nhưng hơn 10 năm trôi qua, người dân đã giao hơn 1.012ha đất cho dự án mà vẫn chưa được tỉnh cấp trả.

Gần 200 hộ dân di dời được bố trí ở ba khu tái định cư gồm Hòa Bình, Hòa Thành và Bình Dương (xã Bình Thành) đang “khát” đất sản xuất.

Ông Nguyễn Đình Phòng, 80 tuổi, một hộ dân ở thôn Hòa Bình, cho biết phải làm thuê làm mướn đủ nghề vẫn không đủ sống.

“Gia đình tôi đã giao 6,3ha đất rừng cho dự án hồ Tả Trạch, nhưng khi chuyển đến nơi ở mới chỉ được cấp 1ha đất ở và làm vườn cho tám người. Ở giữa rừng mà không có đất sản xuất thì lấy chi mà sống?” - ông Phòng nói.

Nhiều hộ dân ở các khu tái định cư xã Bình Thành đã phải bỏ nhà, dắt nhau vào các tỉnh phía Nam làm ăn, làng xóm vắng hoe. Tại xã Lộc Bổn, 244 hộ dân bị di dời được bố trí vào bốn khu tái định cư ở thôn Bến Ván đều thiếu đất sản xuất, phần lớn thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo.

Các hộ dân ở các điểm tái định cư khác của dự án hồ Tả Trạch cũng rơi vào tình cảnh tương tự, đang “đỏ mắt” chờ chính quyền thực hiện lời hứa trả đất.

Ông Hoàng Ngọc Khanh, chánh văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho biết chủ trương “đất đổi đất” đã bị phá sản vì sau khi rà soát diện tích đất lâm nghiệp ở các lâm trường thì thấy quỹ đất không còn, tỉnh đã lên phương án bồi thường bằng tiền để trình Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn (chủ đầu tư dự án hồ chứa nước Tả Trạch) và Chính phủ quyết định.

Ông Khanh lý giải việc chậm đền bù cho người dân là vì dự án hồ Tả Trạch liên tục điều chỉnh, tăng vốn đầu tư, trong khi trị giá bồi thường vượt ngoài khả năng chi trả của tỉnh.

Phương án bồi thường bằng tiền vừa được Chính phủ chấp thuận, bằng việc tách ra một dự án riêng, nằm trong dự án hồ Tả Trạch, hiện Bộ Kế hoạch - đầu tư đang thẩm định nguồn vốn.

Sau khi có nguồn vốn, UBND tỉnh sẽ tiến hành bồi thường, giá đền bù tính theo thời điểm hiện nay, vận dụng những chính sách có lợi nhất cho người dân.

Ngoài việc nhận tiền đền bù đất, người dân còn được hỗ trợ chuyển đổi nghề và đào tạo việc làm. “Hi vọng tiền đền bù sẽ đến với người dân trong năm 2015” - ông Khanh nói.