Nhà cho người thu nhập thấp: còn phải chờ

Phối cảnh một góc dự án nhà ở xã hội do Becamex đầu tư tại tỉnh Bình Dương. Ảnh: Becamex

Được gọi bằng những tên khác nhau như nhà ở thu nhập thấp hay nhà ở xã hội, chương trình phát triển các dự án thuộc phân khúc này tiến triển rất chậm trong thời gian qua vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có yếu tố chưa thu hút được các công ty địa ốc tham gia.

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo Chính sách nhà ở và thị trường bất động sản TPHCM quí 1 vừa qua, thành phố đã chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng nhà ở thu nhập thấp cho sáu chủ đầu tư với quy mô gần 22,5 hécta; khi hoàn thành các dự án này sẽ cung cấp khoảng 8.760 căn hộ, phục vụ cho khoảng 31.650 người.

Tuy vậy, cho đến thời điểm này mới có dự án khu dân cư Hạnh Phúc tại huyện Bình Chánh được khởi công, nhưng việc triển khai xây dựng còn khá chậm do thiếu vốn đầu tư.

Chưa nói đến khả năng người thu nhập thấp có đủ khả năng tài chính để mua, việc tìm cho ra căn hộ giá rẻ tại khu đô thị lớn, chẳng hạn như TPHCM, là điều không đơn giản.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, trong chương trình “Dân hỏi – Bộ trưởng trả lời” đăng trên website của Chinh phủ, cho rằng việc xây dựng những dự án nhà giá rẻ chỉ khả thi với những khu đô thị "đất rộng, người thưa" - nơi có thể làm nhà thấp tầng để giảm chi phí xây dựng.

Trong khi đó tại các khu đô thị "đất chật, người đông" như Hà Nội và TPHCM thì việc xây nhà thấp tầng là điều không thể. Do vậy, giá thành xây dựng cao và dù đã trừ đi những hỗ trợ của nhà nước cũng sẽ khó có nhà giá rẻ.

Ông bộ trưởng nhận định với giá nhà như hiện nay, phần đông những người thu nhập thấp không thể mua được nhà ở.

Nghị định 71 của Chính phủ đã tạo hành lang pháp lý cho việc phát triển nhà ở xã hội, theo đó Nhà nước sẽ dùng vốn ngân sách để xây dựng và đồng thời đưa ra những chính sách ưu đãi để thu hút các doanh nghiệp tham gia.

Miễn giảm tiền sử dụng đất, miễn giảm thuế và hỗ trợ vay vốn tín dụng là ưu đãi được đưa ra để thu hút các doanh nghiệp địa ốc tham gia. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn không mặn mà với chương trình này.

Sở Xây dựng TPHCM, trong buổi gặp mặt các doanh nghiệp Hiệp hội bất động sản TPHCM hồi đầu năm, cũng thừa nhận các chính sách ưu đãi chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở xã hội chưa thật sự khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư. Một phần vì thời gian thu hồi vốn lâu, một phần chỉ tiêu lợi nhuận bị khống chế theo quy định.

Một số doanh nghiệp cho rằng việc xét duyệt đối tượng mua nhà ở xã hội cũng là một trở ngại cho các chủ đầu tư. Với những dự án nhà ở thương mại chủ đầu tư có thể bán cho bất kỳ ai có tiền, thì với dự án nhà ở xã hội họ phải bán theo danh sách phê duyệt của cơ quan quản lý Nhà nước.

Cũng có ý kiến cho rằng bên cạnh nhà ở xã hội nên phát triển loại hình chung cư cho thuê, và người dân cũng nên thay đổi tư duy sở hữu nhà sang thuê nhà để ở. Tuy nhiên, đây là phân khúc lâu nay do người dân làm. Do vậy chính sách nào sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp địa ốc tham gia phát triển các dự án căn hộ cho thuê khi thời gian thu hồi vốn của dự án thậm chí còn lâu hơn nhà ở xã hội.

Trong chiến lược phát triển nhà ở, Bộ Xây dựng cũng đã đặt mục tiêu phát triển căn hộ chung cư cho thuê, tuy nhiên bao giờ loại hình nhà ở này xuất hiện nhiều trên thị trường thì vẫn còn phải chờ.