Nền kinh tế Việt Nam hiện đại: Miền đất hứa cho các chuỗi bán lẻ

Siêu thị ở Hà Nội và cửa hàng Zara ở TP.HCM: Các chuỗi bán lẻ và các thương hiệu đang nhanh chóng chiếm được cảm tình của người mua sắm tại Việt Nam. Ảnh: Nikkei

Hanna Nguyễn cạnh tranh với Elite Fitness, California Fitness and Yoga và các thương hiệu gym lớn khác mà gần như không tồn tại ở Việt Nam cách đây một thập kỷ.

Ngôi nhà của Hanna Nguyễn được phân chia, giữa công việc và cá nhân, cũ và mới. Ở tầng dưới, cô bán kombucha pha tại nhà và sinh tố cho những người tập yoga. Tầng trên là nơi ở của cậu con trai tuổi teen của cô, người không quan tâm đến công việc kinh doanh của gia đình và thích món sinh tố siro bán tại các cửa hàng 24 giờ.

"Tôi thích không gian ấm cúng, tự làm”, Hanna Nguyễn nói vào một buổi chiều sáng bên hồ bơi, nơi cô dạy yoga dưới nước.

Nhưng với con trai của Hanna Nguyễn, thị hiếu đang thay đổi trên khắp đất nước 98 triệu dân.

Các nhượng quyền trong nước và quốc tế đã bén rễ tại Việt Nam, mang lại sự đồng nhất cho các cửa hàng tạp hóa, nha khoa, tiệm rửa xe - thậm chí cả thức ăn đường phố.

Lấy một chỉ số quan trọng: Sự bùng nổ của các siêu thị nhỏ kéo theo các cửa hàng mẹ và bé là một trong những dấu hiệu dễ thấy nhất về sự thay đổi mô hình tiêu dùng của Việt Nam. Theo nhà nghiên cứu thị trường Nielsen, số người cho biết gần đây họ đã đến một cửa hàng như 7-Eleven hoặc Circle K đã tăng vọt lên 57% vào năm 2020, tăng từ mức chỉ 6% vào năm 2016. Ngược lại, tỷ lệ sử dụng các cửa hàng truyền thống giảm 2,5% từ năm 2018 đến năm 2019. Hanna Nguyễn coi đó là một phần trong lối sống của những người trẻ như con trai cô. Chúng đi chơi tại các Ministops có máy lạnh, đến Starbucks để xem và được nhìn thấy, hoặc chụp ảnh tự sướng tại các trung tâm thương mại Vincom.

Khách hàng đã tìm đến các thương hiệu vì sự quen thuộc và nhất quán của chúng trên khắp các thị trường, từ quần áo Zara của Tây Ban Nha đến các nhà hàng Crystal Jade của Singapore.

Điều đó khác xa so với cách kinh doanh cũ ở Việt Nam. Người dân địa phương từng thiết lập cửa hàng bằng cách cải tạo phòng khách của họ hoặc thuê một mặt tiền cửa hàng tồi tàn gần đó. Họ sẽ đặt biển hiệu, đặt tên doanh nghiệp mới theo địa chỉ đường phố hoặc tên riêng, và chẳng bao lâu nữa chúng sẽ trở thành quán cà phê, hiệu thuốc hoặc cửa hàng quần áo trong khu phố.

Nhưng các thương hiệu của doanh nghiệp đang thay thế các cửa hiệu gia đình cũ này, một sự chuyển đổi đã được thực hiện trong nhiều thập kỷ. Ngày nay, khi kinh tế tư nhân ngày càng phát triển tại Việt Nam, một chuỗi các công ty cho mọi loại hình kinh doanh được ra mắt: Co.opmart cạnh tranh với các khu chợ ẩm ướt, cà phê Kofi Kai và bánh mì Nha Trang đậu xe hàng vỉa hè bên cạnh những xe đẩy không tên, và Nha khoa Kim cạnh tranh với các phòng khám nha khoa gia đình.

Gọi đó là chuỗi quá trình hóa Việt Nam, theo Nikkei.

“Thị trường Việt Nam là miền đất hứa cho các chuỗi nhà bán lẻ”, Giám đốc cấp cao của Nielsen, ông Lê Hoàng Long, nói với Nikkei Asia. Ông cho biết xu hướng chuỗi cửa hàng này rất đáng chú ý vì nó trải dài trên nhiều lĩnh vực khác nhau, từ quần áo phụ nữ cho đến các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.

Ông nói: “Không có thị trường nào khác trong khu vực Đông Nam Á có động lực như vậy”.

Mỗi quốc gia đã chứng kiến ​​sự gia tăng của nhượng quyền thương mại ở một thời điểm và tốc độ khác nhau. Giờ phút này đã đến với Việt Nam.

Vi Ton, người sáng lập Beyond Creative Agency, một công ty tiếp thị và thiết kế, cho biết khi có thu nhập cao hơn, người Việt Nam đang đòi hỏi chất lượng sản phẩm và dịch vụ tốt hơn và đồng nhất hơn.

"Mặc dù giá cao hơn một chút nhưng mọi người sẵn sàng chi tiêu", cô nói.

Bất bình đẳng đang gia tăng nhưng những người có đủ khả năng sẽ tìm kiếm các công ty cư xử có trách nhiệm đối với người lao động, môi trường và an toàn sản phẩm, bà nói thêm. Đặc biệt, sự nghi ngờ về an toàn thực phẩm đã tăng lên trong những năm gần đây khi người dân địa phương phát hiện ra các hóa chất bị cấm trong mì gói, cà phê hoặc tôm.

Facebook cho biết trong một báo cáo năm 2020 về sáu nền kinh tế lớn của Đông Nam Á rằng mức độ ưa chuộng mua sắm các thương hiệu thể hiện cao nhất ở Việt Nam, nơi 54% người dân có xu hướng mua các thương hiệu lâu đời, cao hơn so với mức cao thứ hai 45% ở Malaysia và 43% ở Thái Lan

Các thương hiệu lớn có thể là dấu hiệu của thời đại, nhưng Hana Nguyễn, giáo viên yoga, hy vọng vẫn còn chỗ cho các doanh nghiệp địa phương, nơi các chủ cửa hàng biết tên khách hàng hoặc không bận tâm nếu họ đôi khi thiếu tiền thanh toán hóa đơn.

Tại nhà Hana Nguyễn, khách hàng mua túi tote do người khuyết tật làm và gọi cô để nhờ người hàng xóm mách nước, như tìm công chứng viên ở đâu.

"Lý do chúng tôi tập yoga tại nhà là chúng tôi muốn cảm giác như đang ở nhà", Hana Nguyễn nói, và phục vụ khách hàng của mình với món kombucha màu đào.

Hana Nguyễn tránh những mặt hàng đại trà như kem và sinh tố làm từ xi-rô. Tuy nhiên, cô hiểu tại sao con trai cô và nhiều người khác cùng thế hệ lại tiêu thụ chúng. Ngay cả Hana Nguyễn cũng sẵn sàng thừa nhận, sinh tố rất ngon và tiện lợi.