Mảng tối chỉ định thầu dự án đầu tư theo hình thức BT

Dự án đường bao quanh Khu tượng niệm Chu Văn An được đầu tư theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT)

Trong đó, Thanh tra Chính phủ tập trung kiểm tra 07 dự án về giao thông, môi trường trên địa bàn Hà Nội thực hiện theo hình thức hợp đồng BT.

Kết quả thanh tra cho thấy, việc thực hiện đầu tư theo hình thức hợp đồng BT trong lĩnh vực giao thông, môi trường trên địa bàn Hà Nội còn những khuyết điểm, vi phạm như:

UBND Hà Nội không thực hiện đúng quy trình lựa chọn Nhà đầu tư, thẩm định, đánh giá năng lực đối với một số Nhà đầu tư không chính xác, thiếu chặt chẽ; lựa chọn ký hợp đồng để thực hiện dự án đối với một số Nhà đầu tư không đảm bảo năng lực theo quy định.

Cụ thể, các dự án được kiểm tra khi trình xin chủ trương lựa chọn Nhà đầu tư bằng hình thức chỉ định thầu đều có chung lý do cơ bản là do tính cấp bách, cấp thiết. Tuy nhiên, UBND Hà Nội không thực hiện đúng quy trình, quy định và không có tài liệu chứng minh của việc cấp bách, cấp thiết khi chỉ định Nhà đầu tư thực hiện các dự án này.

Một số Nhà đầu tư tại thời điểm được thẩm định, đánh giá và lựa chọn để thực hiện dự án trong khi năng lực về tài chính hạn chế, không đảm bảo năng lực như Công ty CP Tasco đối với Dự án đường Lê Đức Thọ - Xuân Phương, Công ty Bitexco đối với Dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An.

Về vấn đề này, Thanh tra Chính phủ kết luận, hầu hết các dự án đều bị chậm tiến độ so với yêu cầu, một phần do nguyên nhân năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của Nhà đầu tư yếu kém không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết như: Dự án đường Lê Đức Thọ - Xuân Phương, dự án đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây cũ, dự án đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An...

Đồng thời với những sai phạm về lựa chọn Nhà đầu tư thì một số nội dung đầu tư, tổng mức đầu tư, dự toán của các dự án BT đã được UBND Hà Nội và các cơ quan trực thuộc thẩm định, phê duyệt chưa chính xác, chưa đúng chế độ quy định làm sai, tăng tổng vốn đầu tư dự án, ảnh hưởng đến việc tính toán, sắp xếp các phương án giao đất đối ứng đế xác định tiền sử dụng đất.

Ngoài ra, việc giám sát thực hiện hợp đồng của UBND Hà Nội và các cơ quan có liên quan còn chưa chặt chẽ. Hầu hết các dự án đều chậm tiến độ, kéo dài thời gian thực hiện phải gia hạn hợp đồng làm phát sinh tăng chi phí đầu tư và không hoàn thành đúng tiến độ để đảm bảo phục vụ các mục tiêu cấp bách, kịp thời như chủ trương để ra ban đầu.

Trước những khuyết điểm, vi phạm đó Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo:

UBND Hà Nội cần yêu cầu các Nhà đầu tư tập trung hoàn thành đúng tiến độ các dự án BT để phục vụ yêu cầu giải tỏa ùn tắc giao thông của Hà Nội; kịp thời điều chỉnh các sai sót trong việc tính toán khối lượng, áp dụng đơn giá định mức, biện pháp thi công... ở các bước đầu tư xây dựng, lập hồ sơ đề nghị quyết toán đúng quy định của pháp luật.

Đối với Nhà đầu tư dự án đường từ Lê Đức thọ đến Khu đô thị Xuân Phương: Đề nghị UBND Hà Nội tiến hành điều chỉnh các quyết định giao đất, phương thức giao đất, cho thuê đất, GPMB của dự án, bàn giao đất đối với Công ty CP Tasco. Trên cơ sở đó rà soát, xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo chủ trương (Quyết định số 4324/QĐ-UBND) và theo quy định của pháp luật để làm cơ sở quyết toán hợp đồng BT đã ký kết và làm cơ sở cho Công ty CP Tasco thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước.

Đối với Nhà đầu tư dự án đường bao quanh Khu tượng niệm Chu Văn An: UBND Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành, quận huyện liên quan phối hợp với Công ty CP Bitexco sớm hoàn chỉnh hồ sơ, quyết định giao đất, xác định tiền sử dụng đất của Dự án đối ứng, tiến hành ký phụ lục Hợp đồng BT phù hợp với giá trị Dự án khác được phê duyệt làm cơ sở thanh toán Hợp đồng BT theo quy định của pháp luật.

Đối với Nhà đầu tư dự án đường Hà Nội — Hưng Yên: UBND Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện liên quan phối hợp với Nhà đầu tư xác định cụ thể vị trí đất của Dự án đối ứng, hoàn chỉnh hồ sơ, quyết định giao đất, xác định tiền sử dụng đất theo quy định của Hợp đồng BT. UBND Hà Nội cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Nhà đầu tư thực hiện dự án BT theo quy định.

Đối với Nhà đầu tư dự án nút giao Long Biên: UBND Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành, quận huyện liên quan phối hợp với Nhà đầu tư hoàn chỉnh hồ sơ, quyết định giao đất, xác định tiền sử dụng đất của Dự án đối ứng theo quy định của Hợp đồng BT đã ký kết.