Khu dân cư không... hộ khẩu

Bức xúc

Cty TNHH Một thành viên Sông Mã (số 469 – đường Lê Hoàn – phường Ngọc Trạo – TP Thanh Hóa), là đơn vị trúng đấu giá quyền sử dụng đất Mặt bằng quy hoạch tái định cư số 121 (khu dân cư Đông Vệ 5) phường Đông Vệ - TP Thanh Hóa; được UBND TP Thanh Hóa phê duyệt tại Quyết định số 2644/QĐ-UBND ngày 18/7/2007.

Tổng diện tích khu đất là 48.648m², bao gồm từ liên kế (LK) 1 đến LK8. Tổng số tiền trúng đấu giá là 111.890.400.000 đ. Sau khi trúng đấu giá, Cty Sông Mã đã đưa quỹ đất vào khai thác bằng cách bán đất hoặc xây nhà bán cho các hộ dân có nhu cầu về nhà ở.

Ông Lê Văn Nam – số nhà 218 – LK5 – phường Đông Vệ bức xúc: “Gia đình tôi mua về đây từ năm 2008, hợp đồng là mua đất của Cty, chúng tôi tự bỏ tiền làm nhà. Tổng cộng cả tiền đất và tiền xây nhà hết hơn 1 tỷ đồng. Điều kiện gia đình cũng không khá giả gì, phải vay mượn anh em, bạn bè mới đủ. Tưởng đâu khi nộp tiền xong cho Cty sẽ được nhận Giấy CNQSDĐ, đem thế chấp vay ngân hàng lấy tiền trả nợ. Ai ngờ gần 5 năm trời, càng chờ càng không thấy”.

Tương tự, gia đình ông Nguyễn Văn Thọ ở số 192 – LK5, anh Đỗ Văn Sáng – số 122 – LK3… đều đã đến xây dựng nhà cửa và sinh sống từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, họ chỉ được xây dựng nhà và sử dụng công trình trên đất. Tuyệt nhiên, họ không có quyền mua, bán, cầm cố, thế chấp đối với nhà, đất trên mặt bằng 121 này. Thậm chí, cha mẹ muốn tặng, cho con cái chính tài sản của mình cũng không xong. Lý do, họ chưa được cấp Giấy CNQSDĐ. Chung cảnh ngộ còn có hàng trăm hộ gia đình khác.

Những khu nhà xây dựng dang dở, "dầm mưa dãi nắng" hàng năm trời

Không biết nhà, đất của mình ở đâu

Dẫn chúng tôi ra khu vực đất trống, ông Đào Duy Minh chua chát: “Trên phần đất hoang đó có nhà của tôi đấy. Là họ nói vậy chứ tôi làm sao mà biết được. Bởi như nhà báo thấy, họ đã xây dựng gì đâu mà nhà với cửa…”.

Được biết, năm 2011, ông Minh và vợ là bà Nguyễn Thị Nguyệt mua lại nhà đất của Cty Sông Mã, Hợp đồng (HĐ) số 575 ngày 2/4/2011, lô đất số 306, mặt bằng 121. Tổng giá trị HĐ là 1.003.005.715đ. Theo Điều 4 HĐ về thời hạn bàn giao công trình là “sau 18 tháng kể từ ngày hai bên ký kết HĐ”. Như vậy, tính đến tháng 10/2012, theo đúng tiến độ thì ông Minh đã được bàn giao nhà.

Tuy nhiên, nơi được cho là có căn hộ của gia đình ông Minh hiện chỉ là một bãi đất trống, gạch, đá đổ ngổn ngang, xung quanh cỏ dại mọc um tùm.

Hiện gia đình ông Minh có 5 người, trong đó có mẹ đẻ ông Minh là cụ Đặng Thị Sâm, đã 92 tuổi phải đi thuê nhà để ở. Hơn một năm qua, gia đình phải trả 2.000.000đ/tháng tiền thuê nhà. Chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi bà cụ than thở: “Tôi đã ở cái tuổi gần đất xa trời, tưởng đâu nhờ phúc tổ tiên còn được ở trong ngôi nhà khang trang. Ai ngờ đến giờ vẫn phải đi ở nhà thuê. Chủ nhà cho ở ngày nào biết ngày đó. Còn không lại phải di chuyển. Khổ quá”.

Những hệ lụy bi hài

Chuyện thật như đùa đang diễn ra ngay giữa trung tâm thành phố Thanh Hóa: hàng trăm con người tại khu dân cư mặt bằng 121 trên không có hộ khẩu. Bởi theo quy định, phải có nhà ở, nghĩa là phải có Giấy CNQSDĐ mới được đăng ký hộ khẩu thường trú. Bất đắc dĩ, họ thường trú lâu dài mà chỉ được… đăng ký tạm trú tại phường Đông Vệ. Và nghiễm nhiên, có những gia đình vừa đăng ký hộ khẩu nơi cũ, vừa đăng ký tạm trú tại đây.

Cũng từ đây, đủ thứ chuyện “dở khóc dở cười” nảy sinh. Đó là con em tại khu dân cư này không được công nhận công dân của phường Đông Vệ. Việc này gây ảnh hưởng lớn đến chuyện học hành của các cháu. Các cháu phải “mang tiếng” là “học trái tuyến”. Tuy nhiên, đại đa số các gia đình đều phải để con em mình học tại nơi thường trú trước khi chuyển đến đây. Vì vậy, việc đưa đón các cháu khá vất vả.

Anh Đỗ Văn Sáng (áo kẻ trắng) bức xúc...

Không được đăng ký hộ khẩu, thế nhưng những khoản đóng góp tại địa phương, cán bộ phố, phường Đông Vệ vẫn “nhiệt tình” đến từng hộ vận động đóng góp, không thiếu khoản nào. Minh chứng cho việc thực hiện “nghĩa vụ” công dân tại phường, ông Nam cho chúng tôi xem cuốn sổ theo dõi thực hiện nghĩa vụ công dân của gia đình, bao gồm “tuốt tuồn tuột từ thu theo quy định của nhà nước đến các khoản thu vận động” như lời ông Nam nói.

Ông Nam cho biết thêm: “Vừa rồi khu phố vận động mỗi hộ đóng góp 1,2 triệu đồng xây dựng Nhà văn hóa. Riêng khoản này gia đình tôi chưa đóng. Bởi xây dựng lên liệu chúng tôi có được sinh hoạt, con em chúng tôi có được vui chơi ở Nhà văn hóa không?

Và bởi một lẽ khác, chúng tôi chưa được chuyển khẩu thì tại nơi ở cũ vẫn “đè cổ” ra thu các khoản đóng góp. Như trường hợp gia đình tôi đang còn khẩu ở phường Lam Sơn (TP Thanh Hóa), cứ mỗi kỳ nhận lương mà có đóng góp lại bị trừ vào lương… Có ai như chúng tôi, phải nộp các khoản đóng góp tới 2 lần không?”. (Còn nữa)