Khu công nghiệp “mắc nghẹn”

Đất bỏ hoang

TP Cần Thơ hiện có 6 KCN đang hoạt động với tổng diện tích hơn 900ha. Trong đó, chỉ có 2 KCN Trà Nóc 1 và 2 với tổng diện tích 292ha đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng và cơ bản lấp đầy. 4 nơi còn lại như: KCN Thốt Nốt (giai đoạn 1) với diện tích hơn 160ha, hiện mới lấp đầy trên 32%; KCN Hưng Phú 2A (134ha), KCN Hưng Phú 1 (262ha) nhưng hiện tỷ lệ đất cho thuê chỉ có 15,2ha và 28,8ha. Riêng KCN Hưng Phú 2B diện tích trên 62ha, gần 6 năm nay chưa tiến hành giải phóng mặt bằng.

KCN Hưng Phú 2B (quận Cái Răng TP Cần Thơ) nhiều năm không nhúc nhích. Ảnh: B.ĐẠI

Ngoài ra còn 3 KCN gồm: Ô Môn (600ha), Bắc Ô Môn (400ha) và Thốt Nốt giai đoạn 2 (400ha) chưa có chủ đầu tư hạ tầng và đang lập quy hoạch 1/2.000. Ông Võ Thanh Hùng, Trưởng ban Quản lý các KCN - CX Cần Thơ, nhìn nhận: Tiến độ giải phóng mặt bằng các KCN trên địa bàn thực hiện chậm và ì ạch, chủ yếu là các KCN ở Nam Cần Thơ thuộc địa bàn quận Cái Răng. Đặc biệt KCN Hưng Phú 1, suốt năm 2012 không giải phóng mặt bằng thêm 1m² đất nào”.

Theo ghi nhận của chúng tôi, hiện nay, phần lớn KCN Hưng Phú 1, Hưng Phú 2A và Hưng Phú 2B đều bỏ hoang, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sản xuất của hàng ngàn người dân trong vùng quy hoạch.

Bà Nguyễn Thị A ở phường Phú Thứ, quận Cái Răng, bức xúc: “Gia đình tôi có 1,1ha đất vườn nằm trong quy hoạch xây dựng KCN Hưng Phú 2B. Gần 7 năm rồi từ khi cán bộ xuống đo đất rồi bỏ đó, không bồi hoàn giải tỏa gì cả làm tôi không dám đầu tư sản xuất gì hết”.

Bà A kiến nghị: “KCN này gần như chỉ có được cái cổng hoành tráng thôi. Nếu Nhà nước thu đất xây KCN thì nên làm sớm, còn không thì xóa bỏ cho dân còn làm ăn”. Một lãnh đạo UBND quận Cái Răng nói: “Quận muốn nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án chứ để nằm trên giấy hoài cũng kỳ. Cần rà soát lại năng lực của các nhà đầu tư xây dựng hạ tầng KCN”. Vì thực hiện ì ạch nên năm 2012, quận Cái Răng từng đề nghị UBND TP Cần Thơ xem xét thu hồi chủ trương đầu tư các KCN Hưng Phú 1, Hưng Phú 2A và Hưng Phú 2B với tổng diện tích 460ha. Trong khi đó, nhiều cụm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn các quận Bình Thủy, Ô Môn, Vĩnh Thạnh… do Sở Công thương hoặc UBND các quận, huyện quản lý không triển khai được, khiến người dân rất lo lắng. Một số địa phương đã yêu cầu xóa quy hoạch để người dân an tâm sản xuất.

Loay hoay tìm giải pháp

Chi phí bồi thường giải tỏa các KCN ở Cần Thơ cao gấp nhiều lần so với các địa phương khác trong khu vực và không còn ưu đãi gì nên rất khó kêu gọi nhà đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Hiện để có 1m2 đất sạch phải tốn chi phí 150USD, cao gấp 5 lần so với 5 năm trước. Hiện tại, giá cho thuê đất tại các KCN Cần Thơ cao gấp 2-3 lần so với các địa phương lân cận như Vĩnh Long, Hậu Giang, cộng với việc không còn ưu đãi kể từ khi Cần Thơ “lên” thành phố trực thuộc trung ương thì việc thu hút đầu tư đã khó, nay lại càng khó hơn khi không có đất sạch.

Trước tình hình này, Ban quản lý các KCN-CX Cần Thơ đề xuất: UBND TP Cần Thơ thuận chủ trương chuyển quy hoạch KCN Hưng Phú 2B thành KCN kỹ thuật cao, các ngành chủ lực, mũi nhọn của thành phố để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài có hàm lượng kỹ thuật, giá trị tăng cao, không gây ô nhiễm môi trường.

Thực tế, KCN này 2 năm qua không có nhúc nhích gì, không có khả năng xây dựng. Để tạo vốn phát triển các KCN trên địa bàn theo chủ trương Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị và Quyết định 336 của Thủ tướng Chính phủ; có ý kiến đề nghị UBND thành phố thuận chủ trương chuyển hình thức cho thuê đất sang hình thức giao đất và nộp tiền sử dụng đối với KCN Trà Nóc 1 và 2. Phần tiền thu được sẽ để lại cho đơn đơn vị kinh doanh hạ tầng (Công ty TNHH MTV Xây dựng hạ tầng KCN là 40USD/m²/vòng đời dự án). Phần chênh lệch còn lại sẽ vào ngân sách để tiếp tục cấp lại đầu tư xây dựng hạ tầng các KCN còn lại như KCN Hưng Phú 2B, Thốt Nốt. Làm như thế lợi cả đôi đàng, doanh nghiệp rất ủng hộ.