Không thể thực hiện đề xuất kéo dài giải ngân 2.500 tỷ cho sân bay Long Thành

Sân bay Long Thành công suất 100 triệu hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Toàn bộ vốn đầu tư dự án khoảng 336.630 tỷ đồng (16 tỷ USD), trong đó 34% cho giai đoạn một.

Theo kế hoạch đầu tư công 2020, dự án này được phân bổ hơn 22.855 tỷ đồng, nhưng tới cuối 2022 chưa giải ngân hết. Chính phủ trình Quốc hội cho phép kéo dài thời gian hơn giải ngân hơn 2.510 tỷ đồng tới hết năm 2024 để hoàn thành dự án.

Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết theo Luật Đầu tư công, kế hoạch đầu tư công 2020 -2021 chỉ được giải ngân tương ứng đến hết năm 2021 và 2022 nên số tiền còn lại chưa giải ngân hết đã bị hủy dự toán theo quy định. Về nguyên tắc, UBND tỉnh Đồng Nai phải nộp toàn bộ số vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 về ngân sách trung ương.

Với đề xuất của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng không thể thực hiện được, vì không còn tiền để chuyển nguồn. Hiện Chính phủ cũng chưa có tờ trình về đề xuất nguồn để bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và bố trí dự toán hằng năm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Quốc hội

Nêu ý kiến tại phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, Chính phủ cần phải tìm nguồn hợp pháp để thực hiện việc bố trí cho dự án này, bởi vì về nguyên tắc, dự toán hủy rồi thì không có cách gì để kéo dài hơn.

Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, trong quá trình phối hợp với Ủy ban Kinh tế để tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, có một vấn đề là việc xem xét cho phép chuyển nguồn gặp vướng mắc, khó khăn. Nguyên nhân là do khoản tiền 2.510 tỷ đồng đã bị hủy dự toán.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ, cấp có thẩm quyền gồm cả Quốc hội hay Thủ tướng chỉ cho phép kéo dài nguồn vốn hoặc chuyển nguồn thời gian thực hiện vốn khi vẫn còn thực hiện dự toán. Do đó, hiện đã hủy dự toán thì rất khó để trình Quốc hội.

Để tháo gỡ vướng mắc này, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, theo kế hoạch dự toán ngân sách năm 2023 và năm 2024, hiện không còn nguồn nào dư ra để đáp ứng yêu cầu bố trí cho dự án Long Thành. Tuy nhiên, còn hai khoản khả dĩ có thể dùng được.

Phương án thứ nhất là khoản dự phòng ngân sách trung ương năm 2023, hiện còn một khoản chưa tiêu hết thì có thể đáp ứng đủ khoản 2.510 tỷ đồng. Nhưng khoản này nằm trong dự toán ngân sách năm 2023, không phải năm 2024. Do đó, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng, muốn sử dụng khoản tiền dự phòng ngân sách trung ương năm 2023 để phục vụ cho dự toán năm 2024 thì cần phải trình Quốc hội cho phép khoản tiền 2.510 tỷ đồng thuộc dự phòng ngân sách năm 2023 sang năm 2024 để chi tiêu trong năm 2024.

Phương án thứ hai là cho phép bố trí nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2024. Tuy nhiên, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhận thấy về mặt tiêu chí có vẻ không đúng với Luật Ngân sách Nhà nước, nhưng trong trường hợp cấp bách, có thể xem xét bố trí thêm. Như vậy, có thể có nguồn để đáp ứng nhu cầu bố trí vốn cho nhiệm vụ này trong năm 2024.

Vì vậy, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương mong muốn Nghị quyết của Quốc hội nêu rõ đề nghị bổ sung dự toán năm 2024 khoản 2.510 tỷ đồng. Vì theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, mọi khoản chi phải có dự toán, nếu chưa có thì phải bổ sung vào năm 2024, do đó mới chi tiêu được. Và nguồn tương ứng có thể đáp ứng yêu cầu này là từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương.

Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, Bộ Tài chính đã giao Kho bạc Nhà nước thực hiện rà soát. Năm 2020, dự án có tổng kế hoạch vốn là 6.705 tỷ, giải ngân 2.200 tỷ, năm 2021 giải ngân 2.900 tỷ, kế hoạch vốn còn lại 1.600 tỷ. Đến năm 2021, dự án có tổng kế hoạch là 4.660 tỷ, năm 2021 giải ngân 2.100 tỷ, năm 2022 giải ngân 921 tỷ, kế hoạch vốn còn lại là 1.544 tỷ, hiện nay số dư dự toán năm 2020, 2021 đã được hủy.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trên cơ sở ý kiến của cơ quan thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Đối với việc bố trí nguồn vốn cho dự án, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ ngành liên quan, căn cứ quy định của pháp luật, nghiên cứu phương án cụ thể trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến.