Không miễn thuế chứng khoán năm 2011

Về nguyên tắc, phương án miễn thuế trên phải vượt qua được "cửa" Ủy ban Tài chính và Ngân sách trước khi được trình ra Quốc hội xem xét, thông qua. Tuy nhiên, tại cuộc làm việc giữa ủy ban này với Bộ Tài chính ngày 6/5, đề xuất miễn thuế TNCN đã không nhận được sự ủng hộ của Ủy ban Tài chính và Ngân sách. Lý do được lãnh đạo ủy ban này đưa ra là, khi xây dựng Luật thuế TNCN năm 2007, việc đưa ra mức khởi điểm chịu thuế 4 triệu đồng là đã dự báo yếu tố trượt giá, kèm theo đó là quy định về giảm trừ gia cảnh... Do vậy, mức khởi điểm chịu thuế hiện tại chưa thật sự quá bất hợp lý. Thừa nhận Luật thuế TNCN đang bộc lộ một số bất cập, nên Ủy ban sẽ nghiên cứu để tiến hành sửa đổi, thẩm tra kỹ lưỡng Luật trước khi trình Quốc hội xem xét vào cuối năm 2012…

Thực tế, những bất hợp lý của Luật thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán đang khiến thị trường khá bức xúc, nhất là tình trạng NĐT đầu tư thua lỗ, nhưng vẫn phải nộp thuế. Chưa kể, quý I/2011, VN-Index đã giảm hơn 10%, nên NĐT thua lỗ càng nhiều. Hơn nữa, trong tình cảnh TTCK suy giảm kéo dài như hiện tại thì khoản thu nhập từ cổ tức bị áp mức thuế 5% là cao. Trong khi lãi tiền gửi tiết kiệm không phải chịu thuế, thì thu nhập từ cổ tức lại bị đánh thuế là thiếu công bằng cho hoạt động đầu tư chứng khoán, đồng thời không khuyến khích NĐT tham gia thị trường.

Trước những bức xúc như vậy, câu hỏi đặt ra là nếu Bộ Tài chính không gộp đề xuất miễn thuế đối với đầu tư chứng khoán với các đối tượng khác, thì khả năng sẽ được Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội ủng hộ cao hơn, vì số thuế miễn cho đầu tư chứng khoán không lớn, nên gần như không ảnh hưởng đến kế hoạch thu ngân sách năm 2011?

Một lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng, đúng là Luật thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán đang bộc lộ những bất hợp lý và điều này càng rõ hơn trong bối cảnh TTCK suy giảm như hiện tại. Tuy nhiên, việc sửa đổi những bất hợp lý này phải đặt trong tổng thể sửa đổi những bất cập khác trong Luật thuế TNCN như về mức khởi điểm chịu thuế, khoảng cách giữa các bậc thuế, tỷ lệ thuế suất…

Thực tế, nếu chỉ đề xuất sửa đổi những bất hợp lý riêng cho lĩnh vực đầu tư chứng khoán càng không dễ thuyết phục Quốc hội sớm đưa vào chương trình sửa đổi, bổ sung Luật thuế TNCN, bởi Quốc hội không sửa theo kiểu lắt nhắt như vậy. Đây là lý do Bộ Tài chính chọn phương án kiến nghị Quốc hội xem xét miễn thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán năm 2011 bằng cách ban hành Nghị quyết, nhưng phương án này cũng không được Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội ủng hộ.

Để xử lý những bất hợp lý của Luật thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán, đại diện Bộ Tài chính cho biết, cơ quan này đang thu thập, tổng hợp ý kiến của các thành viên thị trường để xây dựng phương án sửa đổi chi tiết trình Quốc hội xem xét, thông qua vào năm 2012. Trong đó, tập trung tìm giải pháp khắc phục hai bất hợp lý. Thứ nhất là mức thuế suất 5% đối với cổ tức sẽ được xem xét để có điều chỉnh hợp lý hơn, nhằm khuyến khích NĐT tham gia thị trường. Thứ hai là những bất cập phát sinh từ quy định đặt NĐT vào tình thế lựa chọn một trong hai phương pháp nộp thuế.

Thực tế, đa số NĐT trên TTCK Việt Nam là NĐT cá nhân, nhỏ lẻ, nên Luật đưa ra phương pháp kê khai (20% trên thu nhập) khi quyết toán thuế là khó khả thi, bởi NĐT nhỏ lẻ gần như không thể thực hiện được chế độ sổ sách kế toán như các tổ chức kinh doanh. Theo thông lệ quốc tế, nhiều nước không áp dụng kỹ thuật kê khai thuế mà thay vào đó là khoán thuế. Tinh thần sửa đổi Luật thuế TNCN là đưa ra một hình thức nộp thuế áp dụng cho NĐT chứng khoán theo hướng có lãi mới phải nộp, để khắc phục tình trạng đầu tư lỗ nhưng vẫn phải nộp thuế như hiện nay.