“Nhảy dù” vào đất công
Từ năm 2005, trên địa bàn phường Sở Dầu (Q.Hồng bàng, Hải Phòng) đã triển khai nhiều dự án khiến một số hộ dân bị thu hồi đất. UBND quận Hồng Bàng quyết định quy hoạch khu tái định cư ao sau ga Thượng Lý thuộc địa bàn phường Sở Dầu để bố trí tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất.
Tuy nhiên, có điều lạ lùng là tại lô đất số 05 bỗng xuất hiện tên của một người không nằm trong danh sách được xét tái định cư là ông Lê Văn Ban có địa chỉ thường trú tại ngõ 152 Lê Lai, P.Máy Chai, Q.Ngô Nguyền, TP.Hải Phòng.
Dù có nhà và hộ khẩu ở quận Ngô Quyền, nhưng ông Ban lại tới quận Hồng Bàng “nhảy dù” chiếm đất và được tạo điều kiện về mọi mặt để được cấp “sổ đỏ” trên mảnh đất lấn chiếm này.
Trong hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Ban, biên bản thẩm tra hiện trạng nguồn gốc đất do UBND phường Sở Dầu lập ngày 24.6.2013 xác nhận: “Đất hộ ông Lê Văn Ban hiện đang sử dụng là đất công do UBND phường Sở Dầu quản lý thuộc thửa đất số 195, tờ bản đồ số 46 đứng tên chủ sử dụng là HTX nông nghiệp Sở Dầu với diện tích 1.953 m2. Trước ngày 1.7.2004 hộ ông Ban tự lập để sử dụng cho đến nay. Theo đo vẽ, hiện hộ ông Ban đang sử dụng 60,6 m2 ổn định không tranh chấp, phù hợp quy hoạch đất ở khu dân cư”.
Tuy nhiên, điều mâu thuẫn là trong phương án đền bù của quận Hồng Bàng phê duyệt ngày 12.10.2004 thì diện tích tại lô đất số 05 đã đền bù cho ông Nguyễn Đức Lừ và sau đó năm 2005 quận Hồng Bàng mới san lấp chia lô.
Vậy tại sao lại xác nhận là hộ ông Ban tự lập sử dụng trước ngày 1.7.2004 và diện tích là 60,6 m2 đúng bằng diện tích chia lô quy hoạch của quận Hồng Bàng?
Bất thường với sự “tạo điều kiện”
Sau biên bản thẩm tra trên, quy trình để biến mảnh đất lấn chiếm trái phép thành đất hợp pháp đã được Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất quận Hồng Bàng triển khai với cuộc họp xét hợp thức hoá, cấp quyền sử dụng đất ngày 17.10.2013, để tới ngày 31.12.2013 UBND quận Hồng Bàng đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Lê Văn Ban.
Dù có một quy trình khá “chặt chẽ” nhưng không biết vô tình hay cố ý mà các cơ quan chức năng quận Hồng Bàng lại bỏ qua chi tiết "Trong toàn bộ biên bản thẩm tra hiện trạng nguồn gốc đất do UBND phường Sở Dầu lập không xác nhận đất của ông Ban sử dụng vào mục đích gì và có nhà ở hay không mà chỉ ghi là “Trước ngày 1.7.2004 hộ ông Ban tự lập để sử dụng”.
Trong khi đó, biên bản xét hợp thức hoá, cấp quyền sử dụng đất do Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất báo cáo (ông Nguyễn Trọng Đại - hiện là giám đốc văn phòng đăng ký đất đai quận Hồng Bàng - lúc đó là thư ký) lại ghi là “Trước ngày 1.7.2004 hộ ông Ban tự san lấp để làm nhà ở”.
Cho tới thời điểm này, lô đất số 05 đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vẫn là bãi đất trống. Trong khi đó, luật đất đai năm 2003 quy định điều kiện để xét hợp thức hoá cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở đối với những trường hợp đất tự san lấp sử dụng phải có nhà ở trên đất nghĩa là phải sử dụng vào mục đích ở. Theo quy định khi thẩm tra nguồn gốc sử dụng đất mà không có giấy tờ thì phải có phiếu lấy ý kiến khu dân cư về thời điểm, chủ sử dụng và mục đích sử dụng đất theo mẫu của Bộ TNMT.
Tuy vậy, văn phòng đăng ký quyền sử dụng quận Hồng Bàng đã “ưu ái” bỏ qua bước này.
Trước trường hợp này, nhiều người dân tại khu vực này bức xúc đặt câu hỏi "Tại sao chính quyền lại cấp “sổ đỏ” cho người từ nơi khác “nhảy dù” chiếm đất..."
Không chỉ có vậy tại thời điểm năm 2013, ông Đại còn vượt cấp tham mưu cho lãnh đạo quận làm tờ trình xin thành phố hỗ trợ 70% tiền sử dụng đất cho ông Ban vì là thương binh.
Lô đất số 05 thuộc khu tái định cư ao sau ga Thượng Lý đã được quận Hồng Bàng quy hoạch, phương án bồi thường đã được quận phê duyệt ngày 12.10.2004 không có tên ông Lê Văn Ban, năm 2005 quận mới tiến hành san lấp mặt bằng chia lô.
Như vậy, nếu ông Ban có tự sử dụng đất công thì phải là sau thời điểm trên. Theo điểm C, khoản 4, điều 32 Quyết định số 1609 /2010/QĐ-UBND ngày30/9/2010 của UBND TP.Hải Phòng: “Nhà nước không công nhận quyền sử dụng đất, không cấp Giấy chứng nhận và thu hồi toàn bộ diện tích đất do lấn, chiếm và đất được giao, được cho thuê không đúng thẩm quyền kể từ ngày 1.7.2004 trở về sau; UBND quận, huyện có trách nhiệm lập hồ sơ thu hồi toàn bộ theo thẩm quyền quy định của Luật Đất đai và quy định hiện hành của UBND thành phố.”
Đi ngược lại quy định trên, các cán bộ từ UBND phường Sở Dầu, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất quận Hồng Bàng đã tham mưu cho lãnh đạo quận cấp “sổ đỏ” cho hộ dân lấn chiếm đất trái phép, không những thế hộ dân này còn được miễn giảm 70% tiền sử dụng đất. Sự “ưu ái” này gây dư luận bức xúc trong nhân dân cho rằng chỉ cần được “tạo điều kiện” là có thể sở hữu hợp pháp đất lấn chiếm.