Hà Nội: Cần bảo đảm lợi ích của người dân khi định giá nhà, đất số 44 Liễu Giai

Nhà, đất số 44 phố Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội bị VCB kê biên, bịt cửa gần chục năm qua. Ảnh: LP

Vay tiền tỷ, rước… cục nợ

Bà Nguyễn Hồng Phấn có hộ khẩu thường trú tại T1, tổ 133, tập thể Bộ Giao thông Vận tải, phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm (nay là số 13, ngách 15/5, phố Vọng Hà, phường Chương Chương, TP Hà Nội).

Tìm hiểu hồ sơ vụ việc được biết, bà Phấn cùng chồng là ông Nguyễn Văn Thoại (GS.TS Giảng viên Trường Đại học Trier CHLB Đức, Chủ tịch Hội Liên hiệp người Việt toàn liên bang Đức) là chủ sử dụng lô đất có diện tích 302,4m2 đất tại số 44 phố Liễu Giai, phường Cống Vị, quận Ba Đình, Hà Nội theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số AE 9096638 do UBND quận Ba Đình cấp ngày 26/6/2006.

Năm 2006, do có nhu cầu sửa chữa, cải tạo căn nhà 2 tầng thành 6 tầng tại lô đất trên để cho thuê kinh doanh, bà Phấn (được chồng ủy quyền) thế chấp tài sản nhà đất 44 Liễu Giai để vay vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (VCB) với tổng số tiền vay 30,5 tỷ đồng, lãi suất 1,02%/tháng qua 3 Hợp đồng thế chấp tài sản (số 06/TDTG/-BDS/184 ngày 6/10/2006; số 06/TDTC/TC 1184 ngày 9/10/2006; số 07/TDTC-BDS/0181 ngày 23/1/2007).

Sau khi được VCB giải ngân, bà Phấn tiến hành xây dựng, sửa chữa căn nhà 44 Liễu Giai. Tuy nhiên, đang trong quá trình hoàn thiện nội thất để đưa vào kinh doanh thì bất ngờ UBND TP Hà Nội có văn bản yêu cầu UBND quận Ba Đình thu hồi Giấy phép xây dựng và tạm dừng thi công công trình.

Việc dừng đột ngột khiến công trình bị đình trệ, không đưa vào kinh doanh cho thuê được, dẫn đến không có lợi nhuận phát sinh để trả nợ VCB nên gia đình bà Phấn lâm vào hoàn cảnh hết sức khó khăn.

Trước tình hình đó, bà Phấn nhiều lần đề nghị VCB khoanh nợ, giảm lãi suất và gia hạn nợ để tháo gỡ khó khăn nhưng không được chấp thuận.

Căng thẳng, tinh thần suy sụp, bà Phấn bị đột quỵ, gia đình phải đưa sang CHLB Đức chữa bệnh. Thời điểm này, gia đình bà Phấn mới chỉ thanh toán được cho VCB số tiền nợ gốc hơn 6,9 tỷ đồng.

Ngày 25/6/2010, đại diện của VCB cùng UBND phường Cống Vị, Công an phường Cống Vị và Cty Bán đấu giá Hà Nội đã đến thu giữ kê biên tài sản nhà và đất số 44 Liễu Giai, đồng thời xây bịt luôn cửa chính trong khi gia đình bà Phấn đang cho thuê với giá 30 triệu đồng/tháng.

Điều đáng nói, khi VCB tiến hành kê biên nhà, đất tại số 44 Liễu Giai, bà Phấn đang điều trị bệnh ở nước ngoài, gia đình không có ai ở nhà.

Việc làm trên của VCB khiến nguồn thu lớn của gia đình từ ngôi nhà cho thuê bị mất, khó khăn chồng chất khó khăn, sức khỏe lại yếu, bệnh tật không thuyên giảm dẫn đến việc trả nợ ngân hàng của bà Phấn đã khó càng thêm khó.

Tiếp đó, ngày 30/7/2013, VCB khởi kiện đến Toà án nhân dân (TAND) TP Hà Nội buộc bà Phấn phải trả số tiền nợ gốc và lãi theo 3 hợp đồng tín dụng.

Ngày 11/4/2014, TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án, bị đơn là bà Nguyễn Hồng Phấn vắng mặt. Tại Bản án Dân sự sơ thẩm số 22/2014/DSST, TAND TP Hà Nội quyết định buộc vợ chồng ông bà Nguyễn Hồng Phấn, Nguyễn Văn Thoại phải trả cho ngân hàng VCB tổng số tiền cả gốc và lãi hơn 48,8 tỷ đồng.

Không đồng ý với phán quyết của TAND TP Hà Nội, bà Phấn có đơn kháng cáo.

Ngày 8/4/2016, TAND cấp cao tại Hà Nội có Quyết định số 1029/2016/QĐ - PT đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm.

Sau khi tạm hoãn phiên tòa (ngày 13/7/2016) và tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự (quyết định số 186/2016/QĐ-PT ngày 8/11/2016), ngày 10/5/2017, TAND cấp cao tại Hà Nội ban hành Quyết định số 125/2017/QĐ-PT đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án dân sự với lý do: Đã được tống đạt hợp lệ lần thứ ba cho ông Thoại và bà Phấn nhưng vẫn vắng mặt không lý do, không ủy quyền cho người đại diện tham gia phiên Tòa phúc thẩm; Bản án sơ thẩm số 22/2014/DSST ngày 11/4/2014 của TAND TP Hà Nội có hiệu lực kể từ ngày ra quyết định này.

Mới đây, Cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội tổ chức thi hành Bản án Dân sự sơ thẩm số 22 của TAND TP Hà Nội và tiến hành kê biên định giá tài sản nhà, đất tại số 44 Liễu Giai trước khi đưa ra đấu giá. Theo đó, sau 2 lần định giá, nhà, đất số 44 phố Liễu Giai chỉ có giá gần 90 tỷ đồng (lần 1 là hơn 87,6 tỷ đồng).

Cần một phán quyết hợp tình, hợp lý

Cho rằng kết quả định giá tài sản nhà, đất tại số 44 Liễu Giai của đơn vị giám định, thẩm định áp dụng thấp hơn nhiều so với giá thị trường, bà Phấn đã có đơn đề nghị gửi các cơ quan chức năng xem xét bảo đảm quyền và lợi ích của gia đình bà bởi giá thị trường đất mặt tiền phố Liễu Giai hiện nay dao động khoảng từ 450 - 550 triệu đồng/m². Như vậy, nhà đất số 44 Liễu Giai phải có giá trị từ 137 - 167 tỷ đồng, cơ quan định giá thấp hơn nhiều so với thực tế, có nguy cơ gây thiệt hại cho gia đình bà khoảng 60 - 90 tỷ đồng.

Kêu cứu đến Báo Thanh tra, bà Phấn cho rằng Bản án sơ thẩm số 22/2014/DSST của TAND TP Hà Nội không đúng quy định pháp luật, vi phạm nghiêm trọng về trình tự thủ tục tố tụng; Quyết định số 125/2017/QĐ-PT của TAND cấp cao tại Hà Nội cũng không khách quan, không đúng quy định làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của gia đình. Bà Phấn đã đề nghị xem xét, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.

Theo bà Phấn, việc Tòa án cấp sơ thẩm không chấp nhận việc rút ủy quyền đúng pháp luật mà vẫn đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn đã ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của bị đơn. Khi đưa vụ án ra xét xử, Tòa án không triệu tập người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Công chứng viên, UBND, Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Ba Đình là vi phạm trình tự thủ tụng tố tụng.

Cũng theo bà Phấn, hợp đồng thế chấp tài sản của gia đình bà với VCB chưa có hiệu lực pháp luật do chưa đăng ký thế chấp tài sản tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất; VCB đơn phương yêu cầu sửa chữa nội dung liên quan đến tài sản đăng ký thế chấp khi không có sự đồng ý của bên thế chấp; thực hiện việc cho vay không đúng pháp luật (cho khách hàng được rút tiền vay trước khi hợp đồng thế chấp có hiệu lực, cho vay vượt quá 70% giá trị tài sản thế chấp…).

Điều đáng nói, ngày 25/6/2010, trong khi bà và chồng đang ở nước ngoài, đại diện VCB (cùng với UBND, Công an phường Cống Vị và Công ty Bán đấu giá Hà Nội) đến lập Biên bản thu giữ kê biên tài sản bảo đảm là nhà, đất số 44 Liễu Giai; tiếp theo, VCB tiến hành xây bịt kín cửa chính, niêm phong tài sản dẫn đến gia đình bà Phấn không cho thuê nhà được, tính từ đó đến nay thì số tiền thiệt hại lên tới 50 tỷ đồng, chưa kể khoản tiền lãi suất phát sinh từ khoản tiền này. “VCB đã kê biên tài sản đảm bảo không đúng nên phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho gia đình tôi”, bà Phấn bức xúc.

Từ những viện dẫn trên, bà Phấn đã có đơn đề nghị xem xét lại vụ án dân sự theo thủ tục giám đốc thẩm. Đồng thời, đề nghị xem xét lại việc định giá tài sản phải thi hành án để không gây thiệt hại cho gia đình bà. Trường hợp phải thi hành án bằng việc đưa tài sản thế chấp là nhà, đất số 44 Liễu Giai ra đấu giá thì phải định giá tài sản sát với giá thị trường.

Bà Phấn cũng đã khởi kiện đòi VCB bồi thường thiệt hại trên 50 tỷ đồng do hành vi kê biên tài sản trái pháp luật năm 2010 của ngân hàng này đối với tài sản của gia đình bà.

Đây là vụ việc phức tạp, thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần phải vào cuộc, xem xét thấu đáo các nội dung kiến nghị, khởi kiện nói trên của bà Phấn để tránh gây thiệt hại quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.