Giá vàng lên cao nhất trong 3 tháng qua là do kỳ vọng gói kích thích kinh tế Mỹ tiếp tục được duy trì làm tăng nhu cầu tiêu thụ. Giá vàng đã từng tăng tới 70% từ tháng 12/2008 đến tháng 6/2011 do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bơm hơn 2 nghìn tỷ USD vào hệ thống tài chính Mỹ.
Bài phát biểu của tân Chủ tịch Fed, bà Yellen tại phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ hôm 12/2/2014 tiếp tục là tâm điểm chú ý của thị trường. Bà Yellen cho rằng, tăng trưởng kinh tế đã được củng cố và có sự phục hồi rộng rãi trong thị trường việc làm. Trong bài phát biểu này, người đứng đầu Fed có nhắc lại quan điểm của tổ chức này cho các gói cắt giảm tiếp theo từng bước một, ngoài ra chỉ cần một thay đổi đáng kể nào đối với triển vọng của nền kinh tế cũng sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách điều chỉnh cắt giảm chậm lại.
Các chuyên gia phân tích cho rằng có bốn nguyên nhân chủ yếu khiến thị trường vàng sẽ cải thiện trong năm 2014. Một là do Ấn Độ sẽ dần dỡ bỏ hạn chế nhập khẩu vàng, hai là nhu cầu bán lẻ của Trung Quốc vẫn khả quan, ba là nhu cầu đồ trang sức tại các nền kinh tế phương Tây có dấu hiệu tăng lên, bốn là hiện tượng “chảy máu vàng” cũng đang giảm dần khi các quỹ đầu tư tín thác (ETF) không còn bán vàng nhiều và mạnh như trước.
Hơn nữa, một số nhà phân tích cho rằng nỗi lo giảm phát và khả năng bất ổn ở Eurozone tái xuất hiện sẽ có lợi cho vàng. Nguy cơ giảm phát có thể làm trầm trọng hơn vấn đề nợ công của các nền kinh tế Eurozone và điều này sẽ thôi thúc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Khi đó, giới đầu tư sẽ một lần nữa tìm về nơi trú ẩn an toàn là vàng.
Cùng với những diễn biến trên thị trường, giới đầu tư khá quan tâm tới nền kinh tế Trung Quốc. Số liệu mới nhất cho biết, xuất khẩu nước này tăng trong tháng 1. Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho biết số liệu xuất khẩu tăng 10,6% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn ước tính các chuyên gia. Nhập khẩu cũng tăng 10%, cao hơn dự báo, dẫn tới thặng dư thương mại nước này đạt 31,9 tỷ USD, ghi nhận tháng 1 thặng dư nhiều nhất kể từ năm 2009.
Thêm nữa, một tín hiệu tích cực là tình hình thị trường vàng trong nửa cuối của năm 2013 khởi sắc hơn so với nửa đầu năm ngoái. Trong 6 tháng đầu năm 2013, giá vàng rơi thẳng đứng từ mức 1.675 USD/ounce xuống còn 1.200 USD/ounce. Tuy nhiên, sau đó, giá kim loại quý này đã phục hồi lên 1.400 USD/ounce và hiện ở quanh mức 1.250 USD/ounce. Điều này cho thấy giai đoạn tồi tệ nhất đã qua và giá vàng đã chạm đáy.
Có thể nói, năm 2013 là một trong những năm tồi tệ nhất đối với vàng trong lịch sử tiền tệ thế giới. Đáng chú ý, kim loại quý vốn được coi là công cụ tích trữ và phòng ngừa rủi ro đã giảm giá rất mạnh ngay cả khi nền kinh tế thế giới vẫn đang phải đối mặt với nhiều rủi ro do cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu và “cuộc chiến ngân sách” giữa Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ gây ra.
Cách đây hơn 5 năm, vào cuối tháng 11/2008, Fed đã tung ra gói nới lỏng định lượng (QE) đầu tiên để vực dậy nền kinh tế đang trì trệ. Tại thời điểm đó, không chỉ có Mỹ, nhiều nền kinh tế khác trên thế giới đã bắt đầu cảm nhận được những khó khăn do ảnh hưởng tiêu cực của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Trong bối cảnh đó, vàng đã được nhiều nhà đầu tư lựa chọn làm công cụ tích trữ để phòng ngừa rủi ro. Nhờ vậy, giá vàng đã liên tục tăng.
Các hoạt động đầu cơ vàng càng trở nên mạnh mẽ hơn sau khi cuộc khủng hoảng nợ công bùng phát ở châu Âu vào cuối năm 2009. Điều này đã giúp kim loại quý này liên tục tăng giá từ hơn 874,9 USD/ounce vào đầu năm 2009 lên mức cao kỷ lục 1.908 USD/ounce vào tháng 8/2012.
Tuy nhiên, thị trường vàng bắt đầu đổi chiều sau khi Fed tung ra gói QE3 vào giữa tháng 9/2012. Đáng chú ý, năm 2013, giá vàng đã liên tục lao dốc và nhiều nền kinh tế thế giới lớn như Mỹ, Nhật Bản và Eurozone bắt đầu phát đi những tín hiệu tích cực. Tại thời điểm cuối năm 2013, giá vàng thế giới đã gần chạm ngưỡng 1.200 USD/ounce.
Những biến động của giá vàng trong năm vừa qua cho thấy châu Âu là lực đẩy lớn cho giá vàng, trong khi Mỹ cũng là nhân tố lịch sử có thể chuyển dịch giá vàng. Khi cuộc khủng hoảng nợ châu Âu bắt đầu từ vài năm trước, giới đầu tư đã rót nhiều tiền vào vàng như một lựa chọn an toàn cho tài sản của mình. Tuy nhiên, khi những rủi ro tài chính và chính trị ở châu Âu dịu bớt, nhiều khoản tiền đầu tư đã rời vàng và chuyển sang các thị trường khác. Việc các quỹ ETF và các nhà đầu tư đẩy mạnh bán vàng đã dẫn tới hiện tượng “chảy máu vàng” trong năm 2013.
Với mức nhập khẩu vàng vượt 1.000 tấn, Trung Quốc trở thành điểm sáng duy nhất trên thị trường vàng thế giới năm 2013. Tuy nhiên, theo dự báo của nhiều chuyên gia, mức nhập khẩu vàng của Trung Quốc có thể giảm đáng kể trong năm nay.
Hãng tin Reuters cho biết, theo dữ liệu mới nhất, trong 11 tháng đầu năm 2013, lượng nhập khẩu vàng vào Trung Quốc qua Hồng Kông tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, lên mức 1.060 tấn, chiếm tương đương khoảng 1/3 tổng lượng tiêu thụ vàng của toàn cầu. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc nhập khẩu trên 1.000 tấn vàng trong 1 năm. Năm 2012, Trung Quốc nhập khẩu 557 tấn vàng.
Theo dự báo của một số nhà phân tích, nhập khẩu vàng của Trung Quốc có thể giảm trong năm nay với mức giảm có thể lên tới 10%. Cuối năm 2013, “cơn sốt” vàng ở Trung Quốc cũng lắng dần và giờ là lúc giới quan sát dự báo tốc độ mua vàng của người dân và các nhà đầu tư nước này sẽ chậm lại. Ngân hàng ANZ dự báo Trung Quốc sẽ nhập khẩu 900 tấn vàng trong năm 2014, trong khi con số mà công ty VTB Capital đưa ra là dưới 1.000 tấn. Còn Ngân hàng Standard Bank dự báo nhập khẩu vàng của Trung Quốc năm nay sẽ ổn định so với năm ngoái.
Trên thực tế, nhập khẩu vàng của Trung Quốc đã bắt đầu chậm lại. Mức nhập của tháng 11 giảm 40% so với tháng 10, còn khoảng 75 tấn. Trước đó, nhập khẩu vàng vào Trung Quốc đã giữ trên mức 100 tấn suốt 6 tháng liên tiếp.
Nhiều số người tin rằng năm 2014, thị trường vàng sẽ không biến động tiêu cực, bởi vì cho dù nền kinh tế thế giới đã bắt đầu khởi sắc nhưng những rủi ro về địa-chính trị vẫn đang tồn tại trên khắp thế giới và cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu có thể bùng phát trở lại bất cứ lúc nào nếu các nhà lãnh đạo “lục địa già” chủ quan. Điều đáng lưu ý là năm ngoái, Ngân hàng Goldman Sachs dự báo giá vàng bình quân sẽ vào khoảng 1.810 USD/ounce nhưng những gì đã diễn ra trong năm ngoái cho thấy dự báo này hoàn toàn sai.
Nhà phân tích David Lennox thuộc Công ty Tài chính Fat Prophets (Australia) tin rằng năm 2014, giá vàng sẽ dao động trong biên độ từ 1.350-1.400 USD/ounce. Thậm chí, giá kim loại quý có thể vượt ngưỡng này.