Dự án bất động, chủ đầu tư quy hàng: Như rắn mất đầu!

Khách hàng ra tay

Đi đầu cho trào lưu này phải kể đến dự án 409 Lĩnh Nam của chủ đầu tư Tập đoàn Vina Megastar. Sau khi Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Nguyễn Hoàng Long bị bắt, với gần 400 tỷ đồng tiền huy động vốn tại 3 dự án BĐS đã được vị tân chủ tịch tập đoàn này tuyên bố sẽ họp bàn với người dân về phương án thành lập một công ty mới để người dân tự tiếp quản dự án.

Phương án trấn an này đã khiến nhiều người trót đổ tiền vào 3 dự án của Vina Megastar cảm thấy yên tâm, bởi hy vọng có thể lấy lại được tiền hoặc may mắn hơn là nhận được nhà, quan trọng nhất là quyền được “làm chủ”, được tự quyết thay vì nộp tiền rồi chờ đợi mỏi mòn trong vô vọng như trước kia.

Kế tiếp đó, hàng trăm khách hàng của dự án Usilk City cũng đấu tranh đòi chủ đầu tư phải lập tài khoản riêng để quản lý dòng tiền. Không giống như các dự án của Vina Megastar vẫn còn là bãi cỏ hoang, Usilk City đã hoàn thành 85% khối lượng tòa nhà nhưng tiếp tục bất động hơn 1 năm nay.

Chủ đầu tư thừa nhận do đầu tư dàn trải nên đã cạn vốn, ngân hàng không cho vay. Trong khi đó, gần 120 khách hàng lại không chịu nộp gần 200 tỷ đồng khiến dự án không có tiền để triển khai tiếp. Để bảo vệ tài sản của mình, gần 500 khách hàng đã đóng tiền vào dự án đề ra phương án sẽ đóng tiền nhưng khách hàng sẽ quản lý dòng tiền đó.

Cụ thể, chủ đầu tư và khách hàng sẽ lập một tài khoản riêng, trong đó tất cả số tiền của người mua chuyển vào đó để chi cho toàn bộ dự án và người dân sẽ giám sát vấn đề này. Phương án này cũng nhận được sự đồng tình của chủ đầu tư. Theo ông Trần Viết Sơn, Tổng giám đốc Công ty Sông Đà Thăng Long, chỉ có cách này mới khiến lòng tin giữa chủ đầu tư và khách hàng được lấy lại.

“Trong thời gian qua mặc dù Sông Đà Thăng Long đã cố gắng nhưng niềm tin giữa chủ đầu tư và khách hàng đã bị tổn thương rất lớn, chính vì vậy không có cách nào để thu được tiền từ phía khách hàng. Vì thế chúng tôi đồng ý với phương án này. Chúng tôi cũng sẽ xử lý khách hàng chây ì, không chịu nộp tiền đủ theo hợp đồng để đảm bảo tính công bằng cho phần lớn các khách hàng đã nộp tiền và đảm bảo thu được dòng tiền thực hiện dự án” - ông Sơn cho biết.

Cẩn trọng “tiền mất tật mang”

Trên thực tế, đây có thể coi là phương án khả thi nhất trong thời điểm hiện nay bởi khách hàng cần nhà, chủ đầu tư cũng cần tiền để thực hiện dự án, nếu cả hai cùng căng thẳng như thời gian qua kết cục cũng không thay đổi bởi nhiều chủ đầu tư đã thực sự “quy hàng”.

Thậm chí, theo nhiều chuyên gia BĐS, đây có thể sẽ trở thành một xu hướng trong tương lai bởi số lượng dự án xây dựng dở dang rồi bất động trên địa bàn TP Hà Nội vô cùng lớn. Không khó để chỉ ra hàng loạt cái tên đang bị khách hàng ráo riết đòi tiền, đòi nhà như CT1-CT2 Vân Canh, AZ Lâm Viên, AZ Sky Định Công, Bright City…

Dự án Usilk City dù đã hoàn thành 85% khối lượng nhưng đã bất động hơn 1 năm qua, tạo bức xúc cho các khách hàng.

Tuy nhiên, những người am hiểu thị trường BĐS đều cảnh báo rằng, khách hàng không nên vội vã, cần phải thận trọng, chắc chắn để tránh nộp tiền một lần nữa mà không nhận được nhà bởi việc quản lý dự án hay quản lý dòng tiền trong những trường hợp trên cực kỳ phức tạp. Hơn nữa, cung cách này không bị pháp luật cấm nhưng cũng không được quy định chi tiết trong một văn bản pháp luật nào.

Khi xảy ra tranh chấp thêm một lần nữa sẽ rơi vào tình trạng rối rắm, chồng chéo không lối thoát. Thậm chí với số lượng khách hàng lên đến hàng trăm người việc thống nhất được ý kiến với nhau cũng không phải là điều dễ dàng. Nếu không cẩn thận chính khách hàng lại xung đột lợi ích với nhau dẫn đến mâu thuẫn vì quyền lợi.

Theo Luật sư Trịnh Cẩm Bình, Phó Giám đốc Công ty Luật Biển Đông, trong trường hợp thành lâp công ty khách hàng quản lý ai sẽ tham gia quản lý, cơ chế cụ thể như thế nào, chia lợi nhuận ra sao, xử lý vấn đề tài chính, vốn góp trước đó sẽ được xử lý ra sao? Trong trường hợp người dân giám sát dòng tiền, điều quan trọng nhất là phải có cam kết, thỏa thuận giữa chủ đầu tư và khách hàng, tất nhiên thỏa thuận cam kết này phải bằng văn bản cụ thể.

Trong đó khách hàng phải đảm bảo được những vấn đề như ai là người cam kết, ai là người giám sát, phương thức giám sát sẽ như thế nào, mức độ tham gia của khách hàng, cam kết của chủ đầu tư về thời gian hoàn thành dự án ra sao, trong trường hợp chủ đầu tư không giữ đúng cam kết, sử dụng tiền sai quy cách, phương án xử lý sẽ như thế nào…

Nhiều chuyên gia BĐS cũng cho rằng, sự thiếu minh bạch chính là một trong những vấn đề tồn tại lớn nhất trên thị trường BĐS. Từ trước đến nay mọi vấn đề liên quan đến dự án đều bị chủ đầu tư giấu kín, khách hàng lâm vào thế bị động hoàn toàn.

Tuy nhiên hiện nay thời thế đã khác. Có lẽ đã đến lúc chủ đầu tư xây dựng dự án phải tính đến phương án công khai, minh bạch thực sự, bởi lẽ thời điểm người mua chấp nhận xuống tiền bằng mọi giá đã thực sự trôi qua.