Đổi mới phương pháp định giá đất: Thiếu đầu mối quản lý

LTS: Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Chỉ thị số 40/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu giá tài sản. Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu đảm bảo giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp tình hình thực tiễn.

Mảnh đất số 8 - 12 Lê Duẩn (TP Hồ Chí Minh) khi cổ phần hóa được định giá thấp hơn giá thị trường.

Báo cáo tại Hội nghị sơ kết công tác tư pháp 6 tháng đầu năm 2020 của Bộ Tư pháp, đại diện Cục Bổ trợ tư pháp cho biết, hoạt động đấu giá tài sản thời gian qua vẫn còn tình trạng thông đồng, dìm giá, gây thất thoát tài sản nhà nước.

Trước đó, kết quả thanh tra, kiểm tra của Bộ Tài chính năm 2017 đã chỉ ra, có khoảng 60 mặt bằng dự án có dấu hiệu không minh bạch giá cả khi thực hiện bán chỉ định hoặc khi thực hiện phương thức cổ phần hóa, có dấu hiệu định giá thấp hơn giá thị trường. Đơn cử, mảnh đất số 8 - 12 Lê Duẩn (TP Hồ Chí Minh), nếu đúng theo giá thị trường xác định là hơn 400 triệu đồng/m², trong khi cơ quan ở địa phương xác định đơn giá chỉ có 176 triệu đồng/m².

Tuy nhiên, Báo cáo của Cục Bổ trợ tư pháp, hoạt động đấu giá tài sản chịu sự điều chỉnh của nhiều văn bản, liên quan đến nhiều khâu, thuộc quyền quản lý của nhiều cơ quan Bộ, ngành, địa phương. Luật Đấu giá tài sản chỉ quy định về trình tự, thủ tục đấu giá do các tổ chức đấu giá tài sản thực hiện trong khi các yếu tố tiên quyết quyết định thành công của cuộc đấu giá như thẩm định giá, xác định giá khởi điểm, phê duyệt phương án đấu giá, giám sát quá trình tổ chức thực hiện việc đấu giá, nộp tiền trúng đấu giá… chịu sự điều chỉnh của các luật chuyên ngành (Luật Đất đai, Luật Quản lý sử dụng tài sản công …), thuộc thẩm quyền quản lý của nhiều cơ quan nhà nước khác nhau.

Trên thực tế, tài sản đấu giá ở Việt Nam hầu hết là tài sản công (đấu giá quyền sử dụng đất chiếm hơn 90%) nhưng chưa có đầu mối chung để xử lý như mô hình của một số nước phát triển, do đó, dễ dẫn đến nguy cơ trục lợi.

Hiện ở Bộ Tài chính, chức năng quản lý nhà nước đối với tài sản công được giao cho Cục Quản lý công sản, còn chức năng thực hiện quản lý nhà nước về giá là giao cho Cục Quản lý giá. Xác định giá đất là nhiệm vụ thuộc Tài nguyên và Môi trường...