Tại quận Thủ Đức, có khá nhiều trường hợp được cấp nhà, đất tại khu biệt thự Làng Đại học, sử dụng làm nhà ở ổn định và nay có nhu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở theo hiện trạng. Tuy nhiên, nếu áp dụng quy định tách thửa theo Quyết định 19, những trường hợp trên không được giải quyết, vì nơi đây thuộc khu vực quy hoạch đất làng biệt thự (theo điểm a khoản 1 Điều 3).
Về vướng mắc này, Sở TN-MT đã
hướng dẫn phân loại để giải quyết. Cụ thể, đối với những trường hợp cán
bộ, chiến sĩ được cấp nhà, đất từ năm 1993, việc hình thành thửa đất ở
đã có từ trước ngày Quyết định 19 có hiệu lực thi hành, do vậy sẽ không
điều chỉnh theo quy định về tách thửa mà áp dụng theo thủ tục cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất ở để giải quyết cấp giấy chứng nhận theo
hiện trạng.
Đối với trường hợp thửa đất ở (tách từ đất khu biệt thự) hình thành sau khi Quyết định 19 đã có hiệu lực, do khu vực này đang là biệt thự tiếp tục quản lý theo quy hoạch nên không được xem xét tách thửa. Trường hợp quy hoạch chi tiết này không còn phù hợp thì phải thực hiện điều chỉnh quy hoạch theo quy định pháp luật trước khi thực hiện tách thửa. Thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị thuộc UBND quận Thủ Đức.
Do người dân ngại phiền hà khi làm thủ tục tách thửa nên nhiều cò đất nhận làm dịch vụ này. Ảnh: Hương Huyền
Một vướng mắc khác tại
nhiều quận - huyện là những hộ nghèo muốn tách thửa để chia cho các
thành viên trong gia đình hoặc những trường hợp chia thừa kế, hòa giải
tranh chấp nên có nhu cầu tách thửa nhưng diện tích lại quá nhỏ, dưới
hạn mức đất ở tối thiểu theo quy định của Quyết định 19. Đối với những
trường hợp này, UBND TP đã trao quyền cho chủ tịch UBND quận - huyện căn
cứ quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật đô thị, điều kiện để hợp khối, cảnh quan
khu vực và quy chuẩn xây dựng để xem xét giải quyết, nhưng diện tích
tối thiểu của các thửa đất hình thành (đất ở) không nhỏ hơn 25m².
Tách thửa theo nhu cầu và khả năng tài chính của người dân
Điểm vướng mắc người dân “kêu”
nhiều nhất là quy định về tách thửa đất nông nghiệp nằm xen cài trong
khu dân cư, thuộc khu vực đã có hạ tầng. Nhiều gia đình khi muốn tách
thửa, chia một phần đất cho con cái xây nhà ở đã “choáng” khi bị địa
phương yêu cầu phải nộp tiền chuyển mục đích sử dụng cho toàn bộ diện
tích đất rồi mới được làm thủ tục tách thửa (ví dụ, một hộ dân ở huyện
ngoại thành có 1.000m² đất vườn, chỉ muốn tách thửa 120m² cho con xây
nhà ở khi lập gia đình nhưng lại bị yêu cầu đóng tiền chuyển mục đích sử
dụng đất cho toàn bộ 1.000m² đất vườn sang đất ở).
Điều này gây khó khăn và bức xúc
trong dân vì nhiều hộ không có khả năng tài chính hoặc không có nhu cầu
chuyển mục đích toàn bộ diện tích đất. Sở TN-MT đã trao đổi với các quận
- huyện và thống nhất cách giải quyết.
Theo đó, việc chuyển mục đích sử
dụng đất phải đảm bảo theo quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt, theo
nhu cầu của người sử dụng đất. Do vậy, UBND các quận - huyện cần căn cứ
vào quy hoạch để xem xét giải quyết việc tách thửa theo nhu cầu và khả
năng tài chính của người sử dụng đất, không buộc người sử dụng đất phải
chuyển mục đích toàn bộ thửa đất khi không có nhu cầu hoặc không đủ khả
năng để thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Ngoài ra, việc xem xét
giải quyết tách thửa dứt khoát phải căn cứ vào quy hoạch chi tiết 1/2000
đã được phê duyệt. Những khu vực chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng
được duyệt thì chưa đủ cơ sở để giải quyết tách thửa, UBND các quận,
huyện có trách nhiệm khẩn trương hoàn thành việc lập, trình duyệt quy
hoạch chi tiết.