Đại gia nước ngoài muốn có mảnh đất màu mỡ của nền kinh tế trực tuyến đang bùng nổ tại Việt Nam

Mặc dù Euromonitor International ước tính thương mại điện tử chỉ chiếm 3% thị trường bán lẻ của Việt Nam trong năm ngoái - mức nhỏ nhất ở Đông Nam Á - nhưng tiềm năng tăng trưởng là rất hấp dẫn. Theo một nghiên cứu của Alphabet Inc. – công ty mẹ của Google, Temasek Holdings Pte và Bain & Co., nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam được dự báo sẽ tăng lên 52 tỷ USD vào năm 2025, tăng 29% hàng năm so với năm 2020.

Các công ty khởi nghiệp được hỗ trợ bởi Warburg Pincus LLC, Goldman Sachs Group Inc. và JD.com Inc., các công ty trong khu vực bao gồm Shopee của Singapore’s Sea Ltd. và thậm chí Amazon.com Inc. cũng đang nhắm mục tiêu đến tầng lớp trung lưu đang phát triển của Việt Nam. Từ năm 2016 đến nửa đầu năm 2020, các nhà đầu tư đã rót 1,9 tỷ USD vào lĩnh vực trực tuyến của Việt Nam, nghiên cứu của Google, Temasek và Bain cho thấy.

Ông Ralf Matthaes, Giám đốc điều hành của Infocus Mekong Research có trụ sở tại TPHCM cho biết: “Việt Nam đang ở giai đoạn đầu trở thành một xã hội số hóa với dân số trẻ yêu thích công nghệ. Vì vậy, tất cả các công ty này đang vấp ngã để cung cấp các dịch vụ này”.

Một nhóm nhà đầu tư do Alibaba Group Holding Ltd. và Baring Private Equity Asia dẫn đầu đang đầu tư 400 triệu USD cho 5,5% cổ phần trong chi nhánh bán lẻ của tập đoàn Masan Group tại Việt Nam. Là một phần của thỏa thuận được công bố ngày 18/5, Masan sẽ hợp tác với Lazada, đơn vị thương mại điện tử Đông Nam Á của Alibaba. “Sự kết hợp giữa chuyên môn về bán lẻ trực tuyến của Alibaba, nền tảng thương mại điện tử của Lazada tại Việt Nam và mạng lưới ngoại tuyến hàng đầu của Masan sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ để hiện đại hóa cảnh quan bán lẻ của Việt Nam”, Kenny Ho, Giám đốc đầu tư khu vực Đông Nam Á của Alibaba, cho biết trong một tuyên bố.

M-Service JSC, một công ty khởi nghiệp Việt Nam được hỗ trợ bởi Goldman Sachs Group Inc., vận hành ứng dụng thanh toán MoMo, vào tháng 1 đã huy động được hơn 100 triệu USD từ một nhóm các nhà đầu tư bao gồm Warburg Pincus.

Ngày nay, người dân Việt Nam được quan tâm đến hình thức bán lẻ lấy khách hàng làm hàng đầu vốn phổ biến ở các nền kinh tế phát triển khi hàng chục công ty thương mại điện tử xây dựng lòng trung thành trong tầng lớp trung lưu ngày càng tăng của quốc gia.

Ông Matthaes cho biết, đại dịch đã thúc đẩy ngành bán lẻ kỹ thuật số với 30% người Việt Nam mua mọi thứ từ thực phẩm đến điện tử trực tuyến vào năm ngoái. Một đợt dịch Covid-19 mới quét khắp cả nước có thể nâng cao hơn nữa sự phát triển của thương mại điện tử khi TPHCM, Hà Nội và các khu vực đang ở trong trình trạng giãn cách.

Jeffrey Perlman, Giám đốc điều hành Warburg Pincus tại Singapore, cho biết bối cảnh bán lẻ của Việt Nam đang thay đổi nhanh hơn so với các thị trường phát triển. Việc chuyển sang bán lẻ hiện đại đã bỏ qua việc mua sắm theo danh mục và các cửa hàng bách hóa độc lập khi các trung tâm thương mại bắt đầu mọc lên phần lớn trong thập kỷ qua.

Tiki là trang thương mại điện tử cây nhà lá vườn lớn nhất Việt Nam trong số hàng chục nền tảng mua sắm trực tuyến địa phương, bao gồm một số nền tảng do các nhà bán lẻ điều hành đã thiết lập trang web riêng. Kỹ sư phần mềm Trần Ngọc Thái Sơn ra mắt Tiki vào năm 2010 với 5.000 USD. Nhà sáng lập Tiki đã viết mã, mua 100 cuốn sách tiếng Anh từ Amazon, và sau đó giao chúng bằng xe máy của mình.

Tiki hiện có 3.100 nhân viên và hệ thống quản lý kho hàng hiện đại được giám sát bởi Henry Low, cựu giám đốc điều hành của Amazon và Coupang Corp.

Khi công ty của ông Sơn phát triển, nỗ lực thu hút người tiêu dùng cũng vậy. Ông Sơn đã triển khai hệ thống loại bỏ hàng giả và cho biết Tiki sẽ trả lời các khiếu nại hợp pháp của khách hàng. Ông nói: “Nếu có sai sót trong một chiếc điện thoại mới và khách hàng muốn trả lại, chúng tôi sẽ hỗ trợ khách hàng 100%. Nếu người bán không đồng ý với điều đó, chúng tôi sẽ loại bỏ người bán”.

Các nhà đầu tư bao gồm Sumitomo Corp. và JD.com đã ủng hộ Tiki với số vốn đầu tư 192,5 triệu USD, theo Crunchbase. Trần Ngọc Thái Sơn cho biết ông mong đợi sẽ có thêm nhiều vòng tài trợ và có kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng.

Henry Low, cựu giám đốc điều hành của Amazon cho biết, Tiki chỉ xử lý dưới hai triệu đơn hàng mỗi tháng, từ hộp tã đến hộp bia Corona trong một kho hàng rộng 10.000 mét vuông vào một buổi chiều gần đây. Tiki đang triển khai trí tuệ nhân tạo và robot có khả năng di chuyển 800 kg sản phẩm để tăng tốc độ.

“Quá nhanh”, Trần Ngọc Thái Sơn nói về hệ thống hậu cần của ông ấy có khả năng cung cấp 500.000 sản phẩm để giao trong hai giờ từ 200.000 sản phẩm hiện nay, giúp Tiki đạt được lợi nhuận. “Khách hàng không có cơ hội thay đổi quyết định”.