Chuyên gia WB: Đánh giá thuế nhà ở tác động rất nhỏ tới hộ nghèo

Ông Sebastian Eckardt

Theo ông Sebastian Eckardt, thuế tài sản không chỉ là nguồn thu mà còn là công cụ góp phần nâng cao tính công bằng và hiệu quả, trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương, góp phần phát triển thị trường nhà đất, cơ sở hạ tầng.

Chuyên gia này đánh giá nếu thực hiện chính sách thuế này, Việt Nam còn nhiều dư địa khi hiện nay thuế tài sản chỉ chiếm 0,04% GDP, trong khi ở các nước có nền kinh tế chuyển đổi tỷ lệ này là 0,5% và ở các nước đang phát triển là 2%.

Căn cứ vào dự thảo chính sách thuế tài sản mà Bộ Tài chính mới công bố gần đây, WB cho biết có khoảng 1,8 triệu hộ gia đình (7,2% số hộ) sẽ chịu tác động của thuế này và đánh giá thuế nhà ở tác động rất nhỏ tới hộ nghèo (khoảng 23.000 hộ) và đóng góp khoảng gần 3.000 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, tỷ lệ số thuế nhà phải nộp so với thu nhập của hộ nghèo (0,83%) lại cao hơn tỷ lệ này của hộ gia đình giàu có (0,58%).

Do vậy, phía WB cho biết số thu từ chính sách này ở Việt Nam sẽ không lớn, trong khi chi phí quản lý thuế là không nhỏ (chiếm từ 10 - 20% số thu). Để thực hiện, WB cho rằng Việt Nam cần tiếp tục gia cố chính sách thuế theo từng giai đoạn, xem xét cách tính thuế theo giá trị tuyệt đối hoặc theo tỷ lệ giá trị tài sản,...

Ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia của WB tại Việt Nam cho rằng, lợi ích của chính sách thuế tài sản không thể chỉ hướng tới nguồn thu mà phải đi kèm với trách nhiệm và đề cao trách nhiệm giải trình của chính quyền cơ sở với người dân trong sử dụng số thuế này đầu tư vào hạ tầng.

Vị này cũng nói thêm rằng Việt Nam không nên thực hiện chính sách thuế này một cách đơn lẻ mà đặt trong cải cách hệ thống chính sách tài chính nói chung.

Thời gian qua, dư luận có nhiều ý kiến trái chiều về dự thảo Luật Thuế tài sản do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng. Đặc biệt, là đề xuất áp thuế với mọi ngôi nhà, gồm căn hộ chung cư, đất ở, đất xây nhà chung cư, đất kinh doanh... có giá trị từ 700 triệu đồng, thuế suất là 0,4% một năm (cho phần giá trị vượt 700 triệu đồng) nhận được sự quan tâm của đông đảo dư luận. Trong đó, phần đông cho rằng, việc đánh thuế này là chưa phù hợp với tình hình thực tế đời sống và họ phải chịu cảnh thuế chồng thuế nếu áp dụng. Cũng có không ít ý kiến trái chiều khi cho rằng ngưỡng chịu thuế trên 700 triệu đồng sẽ mang tạo sự không công bằng giữa người thu nhập thấp và người giàu.