Chứng khoán ngày 5/11: Có nên “đau đầu” với lãi suất?

Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cơ bản được tăng lên thành 9%/năm. Lâu nay lãi suất thị trường theo cơ chế thỏa thuận nên sự chú ý tới động thái lãi suất cơ bản không còn nhiều. Tuy nhiên, lãi suất cơ bản vẫn có hiệu lực tới một số loại lãi suất khác, vốn ảnh hưởng tới hoạt động ngân hàng.

Cùng với lãi suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn cũng tăng thêm 1%/năm, lên 9%/năm. Lãi suất tái chiết khấu lên 7%/năm. Lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt trong thanh toán bù trừ lên 9%/năm.

Thời điểm công bố tin tăng lãi suất là ngay sau khi kết thúc phiên giao dịch sáng nay. Tuy nhiên, nếu nằm trong mạch thời sự, nhà đầu tư có thể nhận thấy tín hiệu đã có từ hôm qua. Cùng với việc cung ngoại tệ để hạ nhiệt thị trường ngoại hối, Chính phủ cũng quyết định nâng giá trị VND, không ép các ngân hàng phải hạ lãi suất như vài tháng trước đó.

Những thông điệp của đại diện Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia đưa ra hôm qua cũng phát đi tín hiệu về khả năng tăng lãi suất. Thực tế hiện tại lãi suất thị trường tuy có giảm nhẹ nhưng vẫn đi kèm với những thỏa thuận khác, dù là với hoạt động gửi tiền hay cho vay. Chấp nhận tính thị trường hơn của lãi suất hàm ý một khả năng tăng.

Theo ước tính của Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia, ông Lê Đức Thúy, thì lãi suất huy động có thể tăng lên mức 12-13% mà không có các khoản phụ phí. Lãi suất cho vay khoảng 15-17% là mức chấp nhận được.

Việc tăng lãi suất cơ bản tác động đến các công cụ lãi suất khác của Ngân hàng nhà nước dĩ nhiên sẽ tác động tới chi phí vốn của các ngân hàng. Tuy nhiên điều mà thị trường quan tâm là phản ứng từ các tổ chức cho vay tới đây sẽ như thế nào, hơn là nhìn vào mức tăng của lãi suất cơ bản.

Thông thường động thái tăng lãi suất mang ý nghĩa thắt chặt tiền tệ. Điều đó cũng không khó đoán trong tình hình hiện nay khi mức tăng trưởng tín dụng đã gần đạt chỉ tiêu, tăng trưởng kinh tế tốt, các chỉ số vĩ mô khác cũng “đẹp”. Hai vấn đề “đau đầu” cần giải quyết ngay là nguy cơ lạm phát và tỉ giá. Đây là thời điểm phải lựa chọn chính sách và trọng tâm được đặt ra với ưu tiên bình ổn. Việc tăng lãi suất cơ bản đạt được yêu cầu đó.

Từ góc độ thị trường, mặc dù thông tin về tăng lãi suất cơ bản có thể chậm về thời điểm (sau khi phiên giao dịch đóng cửa) nhưng chưa hẳn đã bất ngờ: Nhà đầu tư có thể dự đoán được chính sách này.

Vấn đề quan trọng hơn mà thị trường trông đợi là diễn biến của thị trường ngoại tệ tới đây và hiệu lực thực sự của hoạt động cung ngoại tệ ra của Ngân hàng nhà nước. Đồng thời lãi suất thực trên thị trường sẽ tăng lên mức nào sau quyết định tăng lãi suất cơ bản?

Sự hạ nhiệt của tỷ giá hôm nay tương đồng với “kịch bản đẹp” sau quyết sách của Chính phủ. Lãi suất VND tăng có thể góp phần làm giảm tâm lý tích trữ USD và ổn định tỉ giá. Đó là điểm tích cực đối với thị trường chứng khoán.

Diễn biến của thị trường chứng khoán hôm nay chưa thể chắc chắn là phản ứng toàn diện với thông tin tăng lãi suất cơ bản. Có lẽ số đông vẫn chưa tính đến khả năng tăng lãi suất ngay lập tức với mức độ như vậy. Người tranh mua giá trần hôm nay cũng có lý do để lo lắng.

Lực mua giá cao hôm nay đã tăng mạnh đáng kể. Thanh khoản sàn HOSE tăng khoảng 28% và giá trị tăng 41%. Nhóm 40 cổ phiếu lớn nhất tăng tới 1,9%, mức tăng mạnh nhất trong vòng hơn 2 tháng qua. VN-Index cũng tăng 8,32 điểm (1,85%). Chỉ số đóng cửa ở mức cao nhất cho thấy lực mua đủ bền để đẩy giá trong phiên. Đây là lần đầu tiên trong vòng 2 tháng VN-Index mới có mức tăng tốt cùng với sự gia tăng đáng kể về khối lượng.

Nhóm cổ phiếu tài chính tạo sự chú ý. HCM, PVF, SJS, SSI có lúc kịch trần. BVH trong vài phút đầu tiên sụt tới 1.500 đồng/cổ phiếu đã kéo chỉ số mất đà. Tuy nhiên diễn biến ngập ngừng điều chỉnh chỉ kéo dài trong khoảng 15 phút đầu phiên hai và từ 9h trở đi, chỉ số tăng gần như liên tục.

Có thể thấy rõ hơn sự kỳ vọng của thị trường về bình ổn tỉ giá từ động thái của khối ngoại. Hôm nay, lần đầu tiên trong vòng 5 tuần trở lại đây, khối ngoại mới rót vào mua đạt giá trị 215,5 tỷ đồng một phiên. Giá trị ròng tính riêng khớp lệnh đạt khoảng 165,5 tỷ đồng, cũng là mức cao nhất kể từ đầu tháng 10.

Như vậy có thể thấy nhà đầu tư nước ngoài đánh giá rất tích cực về động thái bình ổn thị trường ngoại hối của Chính phủ. Giá trị mua vào của khối này chiếm tới xấp xỉ 30% tổng giá trị khớp lệnh sàn HOSE hôm nay là một kỷ lục kể từ tháng 9/2008.

Mặc dù vậy quan điểm đánh giá về tác động của việc tăng lãi suất cơ bản vẫn còn khác biệt. Nhà đầu tư sẽ có hai ngày nghỉ cuối tuần để bận rộn bàn luận. Trên phương diện kỹ thuật, phiên tăng mạnh hôm nay đã đẩy VN-Index vượt lên trên đường giá bình quân 20 ngày, đem lại kỳ vọng sẽ kiểm tra lại mức kháng cự quanh 470 điểm.