Chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng để đánh thức tài nguyên hàng tỷ USD đang “ngủ yên"

Báo cáo tại cuộc họp cho hay, nền kinh tế dữ liệu toàn cầu đang trong giai đoạn mở rộng mạnh mẽ. Trong đó ở Việt Nam, thị trường dữ liệu năm 2024 ước tính đạt khoảng 1,57 tỷ USD, năm 2030 dự báo đạt khoảng 3,53 tỷ USD, tăng 14,2%.

Nền kinh tế số của Việt Nam được kỳ vọng đạt khoảng 45 tỷ USD vào năm 2025 và có thể đạt trong khoảng 90 - 200 tỷ USD vào năm 2030 với tiềm năng to lớn của thị trường dữ liệu và vai trò quan trọng của sàn dữ liệu trong tổng thể chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia.

Chính sách phát triển sàn dữ liệu

Để hoàn thiện chiến lược phát triển sàn dữ liệu, Bộ Công an đề xuất một số chính sách như: hoàn thiện mô hình kinh tế dữ liệu; tiếp tục xây dựng khung pháp lý toàn diện về phát triển và quản lý sàn dữ liệu; bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu trong hoạt động sàn giao dịch; phát triển mô hình hợp tác công - tư trong lĩnh vực dữ liệu; tăng cường phát triển nguồn nhân lực và hợp tác quốc tế.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với Bộ Công an tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện trình ban hành thông báo kết luận cuộc họp.

Dành thời gian phân tích về yêu cầu làm mới các động lực tăng trưởng mới, trong đó có kinh tế số, kinh tế dữ liệu, Thủ tướng khẳng định dữ liệu là tài nguyên chiến lược, là tư liệu sản xuất mới sau đất đai, lao động, vốn và công nghệ, có cơ sở dữ liệu Việt Nam thì mới có trí tuệ nhân tạo Việt Nam.

Theo Thủ tướng, hiện chúng ta đang có một khối lượng dữ liệu khổng lồ nhưng đang bị phân tán, phân mảnh, “đang ngủ yên chứ chưa được đánh thức”, chưa được khai thác, đặt ra yêu cầu kích hoạt được nguồn tài nguyên dữ liệu.

Do đó, việc xây dựng và phát triển sàn dữ liệu trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ tất yếu, khách quan, nhằm đánh thức và bổ sung nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng phát biểu kết luận cuộc làm việc về xây dựng hành lang pháp lý, chính sách và thể chế để thúc đẩy hình thành và phát triển sàn dữ liệu Việt Nam. Ảnh: VGP

Thủ tướng nhấn mạnh, việc xây dựng thành công sàn giao dịch dữ liệu tại Việt Nam sẽ mang lại những lợi ích chiến lược toàn diện.

Theo đó, sẽ hình thành một loại thị trường mới, thị trường giao dịch dữ liệu có giá trị gia tăng cao; đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Cùng với đó, phát triển hệ sinh thái dịch vụ dữ liệu, thúc đẩy phát triển một thị trường dịch vụ dữ liệu chuyên nghiệp, hiện đại, mang tầm quốc tế, khu vực, kiến tạo ra các mô hình kinh doanh mới dựa trên cơ sở dữ liệu; đa dạng hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.

Đồng thời, giúp phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, cung cấp nguyên liệu dữ liệu chất lượng cao, đa dạng, được chuẩn hóa cho việc phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, kết nối các kho dữ liệu đang bị phân tán, phân mảnh, thúc đẩy thu hút đầu tư, nguồn vốn ngoài nhà nước.

Về nâng cao năng lực quản trị quốc gia, việc hình thành sàn dữ liệu sẽ đẩy nhanh quá trình chuẩn hóa, minh bạch hóa, liên thông, kết nối và tái sử dụng dữ liệu của các cơ quan Nhà nước, giữa khu vực công với khu vực tư, giữa trong nước và ngoài nước, kết hợp nguồn lực bên trong với bên ngoài…

Sàn dữ liệu nếu được hình thành cũng sẽ góp phần phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả; bảo vệ an ninh dữ liệu quốc gia và thực thi chủ quyền dữ liệu trên không gian mạng...

Định hướng giải pháp trong thời gian tới, Thủ tướng cho rằng xây dựng sàn dữ liệu tại Việt Nam phải đổi mới từ tư duy, nhận thức đến hành động, tiến hành theo lộ trình phù hợp, khoa học, bài bản.

Sàn giao dịch dữ liệu không phải là chợ dữ liệu thông thường

Thủ tướng nhấn mạnh, sàn giao dịch dữ liệu không phải là kho dữ liệu hay là chợ dữ liệu thông thường chỉ để mua bán thông tin, mà phải là nền tảng cung cấp tài nguyên, nâng cao giá trị dữ liệu phục vụ nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội.

Cùng với đó, Thủ tướng lưu ý cần xác định an ninh, an toàn dữ liệu là yêu cầu xuyên suốt, điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển thị trường dữ liệu.

Nêu yêu cầu, Thủ tướng nhấn mạnh việc xây dựng và thực thi chính sách phát triển sàn giao dịch dữ liệu phải mang tính đột phá, đẩy mạnh cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các vấn đề mới nhưng phải đảm bảo khung khổ pháp lý.

Thủ tướng cũng quán triệt tạo mọi điều kiện thuận lợi để các chủ thể tham gia với thủ tục hành chính, quy định kinh doanh thông thoáng, không để xảy ra tình trạng "trên trải thảm dưới rải đinh".

Cùng với yêu cầu đảm bảo cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, Thủ tướng lưu ý có cơ chế giám sát, quản lý rủi ro ngay từ đầu vào để đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu và tuyệt đối tuân thủ các quy định pháp luật về dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thủ tướng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tập trung nghiên cứu và triển khai vận hành thử nghiệm, cố gắng vận hành thử sàn giao dịch dữ liệu ngay trong tháng 11. Bộ Công an cũng được giao nhiệm vụ thực hiện thẩm định, cấp phép hoạt động.

Bộ Khoa học và Công nghệ được giao xây dựng cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công lập, các tổ chức, doanh nghiệp nội địa, hỗ trợ hình thành doanh nghiệp công nghệ chiến lược quy mô lớn, hoàn thành trong quý 2/2026.

Bộ Công Thương xây dựng phương án bảo đảm cung ứng đầy đủ, ổn định nguồn năng lượng cho trung tâm dữ liệu, ưu tiên nguồn năng lượng xanh, sạch cho trung tâm dữ liệu quốc gia.

Bộ Công an xây dựng khung tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất cho các tổ chức doanh nghiệp để đảm bảo an ninh dữ liệu, hoàn thành trong tháng 6 năm 2026. Nghiên cứu mở rộng quy mô hạ tầng lưu trữ của Trung tâm Dữ liệu quốc gia số 1, trong đó có ưu tiên sàn giao dịch dữ liệu, phấn đấu hoàn thành trong tháng 11 này.

Đẩy mạnh và ưu tiên triển khai các công nghệ chiến lược hiện đại, nhất là mô hình ngôn ngữ lớn, trợ lý ảo quốc gia, công nghệ chuỗi khối, trung tâm tính toán hiệu năng cao tại Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Tiếp tục triển khai các Trung tâm Dữ liệu quốc gia số 2, 3. Nghiên cứu, đề xuất bổ sung các vi phạm về quyền sở hữu dữ liệu, vi phạm liên quan đến cơ sở dữ liệu vào Bộ luật Hình sự.