Bộ trưởng Tài chính: Sẽ có chấn chỉnh để bảo đảm hoàn thuế VAT nhanh nhất cho doanh nghiệp

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, chiều 28/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Khắc phục hiện tượng doanh nghiệp phải đi đòi nợ thuế ở các địa phương

Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội bày tỏ sự đồng tình cao với chủ trương tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng từ 10% xuống 8% trong thời gian từ 1/7/2025 đến 31/12/2026, nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế, thúc đẩy tiêu dùng và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn Thái Bình). Ảnh: BÙI GIANG

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn Thái Bình) đề nghị Quốc hội bổ sung vào nghị quyết trách nhiệm của cơ quan thu và cơ quan hoàn thuế giá trị gia tăng. “Hiện nay, vấn đề này đang rất bức xúc trong doanh nghiệp, bởi vì lúc thu thì rất dễ nhưng lúc hoàn thuế thì rất khó”, đại biểu nói.

Theo đại biểu, cần sòng phẳng về trách nhiệm trong pháp luật. Khi doanh nghiệp chậm nộp thuế giá trị gia tăng thì bị phạt, vậy cơ quan chức năng nhà nước nếu hoàn thuế muộn thì cũng phải chịu trách nhiệm tương tự.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương) đề nghị Bộ trưởng Tài chính xem xét tình trạng một số cơ quan nhà nước, một số địa phương sử dụng vốn ngân sách nhà nước nợ thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp. Doanh nghiệp nhiều năm không đòi được VAT, phải nợ lại cơ quan quản lý thuế đóng trên địa bàn đó.

Cơ quan thuế của tỉnh nọ nợ tỉnh kia, doanh nghiệp đứng giữa. Tình trạng này càng phức tạp khi sáp nhập tỉnh, thành, các cơ quan cũ không còn, doanh nghiệp đứng trước nguy cơ không đòi được khoản thuế đó.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương). Ảnh: BÙI GIANG

Về nguyên nhân, đại biểu nêu rõ không phải do các cơ quan ở địa phương tắc trách mà do khi xây dựng các danh mục dự án, bố trí vốn thì không bố trí khoản VAT, các cơ quan chỉ nghĩ tổng mức đầu tư thực tế cho công trình chứ không nghĩ nhà nước phải đóng VAT, phải trả VAT cho doanh nghiệp để doanh nghiệp nộp VAT cho cơ quan nhà nước khác.

“Thành ra năm nào cũng có câu chuyện số tiền không lớn nhưng địa phương không bố trí vốn đấy và đã không bố trí vốn thì các ban quản lý dự án cũng chịu, người ta không thể nào có tiền, kể cả chỉ một vài trăm triệu người ta không thể cơ cấu lấy đâu ra tiền để trả doanh nghiệp. Khoản nợ cứ kéo dài từ năm nọ đến năm kia, có khi đến 7-8 năm”, đại biểu Huân nêu thực tế.

Từ đó, đại biểu đề nghị nhân dịp Quốc hội xem xét giảm thuế VAT để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, cơ quan soạn thảo nghiên cứu giải pháp đưa vào nghị quyết nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng doanh nghiệp phải đi đòi nợ thuế ở các địa phương.

Có chính sách tài khóa phù hợp để bù đắp cho khoản miễn giảm thuế

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự kiến chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng thì sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước trong 6 tháng cuối năm của 2025 là 39,54 nghìn tỷ đồng và năm 2026 sẽ giảm khoảng 82,2 nghìn tỷ đồng.

Nhưng đổi lại, việc giảm thuế lại có tác động tích cực cho kích thích sản xuất và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, qua đó tạo thêm nguồn thu cho ngân sách đồng thời thúc đẩy cho tăng trưởng kinh tế.

“Vừa qua, Chính phủ và Bộ Tài chính đã đưa ra các giải pháp để cố gắng có các chính sách tài khóa phù hợp, từ đó bù đắp cho khoản miễn giảm thuế này”, Bộ trưởng thông tin.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: BÙI GIANG

Đề cập ý kiến đại biểu về vấn đề hoàn thuế, Bộ trưởng nêu rõ, thực tế quy định về quản lý thuế có chia ra hai trường hợp. Một là, có những trường hợp thuộc đối tượng hoàn thuế trước. Các cơ quan thuế khi thực hiện việc hoàn thuế sẽ làm rất nhanh hay hải quan sẽ làm rất nhanh. Hai là, trường hợp hoàn thuế sau. Sau khi kiểm tra chứng từ theo quy định của Luật Quản lý thuế tối đa là 40 ngày các cơ quan phải có nghĩa vụ hoàn thuế cho doanh nghiệp.

Ghi nhận phản ánh của đại biểu về một số trường hợp thời gian hoàn thuế dài hơn, Bộ trưởng Tài chính khẳng định sẽ có chấn chỉnh để bảo đảm thời gian hoàn thuế sớm nhất có thể cho các doanh nghiệp.

Có một số ý kiến đại biểu khi thảo luận tổ đề nghị kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng sang sau năm 2026. Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, đây là một khoản ngân sách mỗi một năm tương đối lớn. Chính sách giảm thuế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong lúc khó khăn, còn lúc bình thường phải áp dụng các chính sách thuế như bình thường để bảo đảm thu ngân sách.