Biến không gian chung thành của riêng

Không sử dụng điện thoại, đậu xe máy trước tòa nhà”. Nhiều người đi qua tuyến đường Kỳ Đồng (phường 9, quận 3) không khỏi khó chịu khi đọc nội dung “lệnh cấm” trên được gắn vào một cây xanh trước tòa nhà 14 bis Kỳ Đồng. Trong trường hợp này, không gian công cộng lẽ ra dùng để sử dụng chung là lòng đường, vỉa hè đã bị tuyên bố “chủ quyền” biến thành của riêng.

Tại TP.HCM, không khó bắt gặp những cách ứng xử tương tự. Nhiều người đã tùy nghi sử dụng phần không gian phía trước nhà mình (cấm người khác dừng xe, cải tạo vỉa hè theo ý riêng…), xem đây là tài sản riêng, bất kể lợi ích chung. Điển hình, lối đi dành cho người khiếm thị trên vỉa hè trước một cao ốc trên đường Lê Duẩn (quận 1) bị tùy tiện cắt ngang, xây gờ nổi. Tương tự, nhiều đoạn vỉa hè ở khu dân cư An Phú (phường An Phú, quận 2) bị các chủ biệt thự đua nhau bao chiếm để trồng rau. Người đi bộ chỉ còn cách đi xuống lòng đường.

Theo một luật sư Đoàn Luật sư TP.HCM, vỉa hè là khoảng không gian công cộng được bố trí cho người đi bộ, trồng cây xanh, lắp đặt cột điện, biển báo, thùng rác… Những người có các hành động “gây khó chịu” như trên là do cố tình hiểu lầm giữa quyền sử dụng chung và quyền sử dụng riêng. “Vỉa hè, lòng đường là không gian công cộng, mọi người được phép sử dụng đúng mục đích, miễn không trái quy định của Luật Giao thông đường bộ, không làm mất trật tự, mỹ quan đô thị…” - vị này khẳng định.

Biển “cấm” dùng điện thoại, đậu xe máy trước tòa nhà 14 bis Kỳ Đồng, quận 3, TP.HCM. Ảnh: MINH PHONG

Bó vỉa trước tòa nhà The Manor 2 (quận Bình Thạnh) được xây cao hơn 0,5 m, thẳng đứng chẳng khác gì dải phân cách gây nhiều khó khăn cho người già, phụ nữ, trẻ em. Ảnh: MINH PHONG

TS Nguyễn Hữu Nguyên, Trung tâm Phát triển kinh tế miền Nam, cũng cho rằng nhiều người đang ngộ nhận mình có toàn quyền đối với phần không gian phía trước nhà. “Vỉa hè là không gian công cộng, không ai được tùy tiện cấm người dân sử dụng (trừ một số trường hợp đặc biệt như đại sứ quán, lãnh sự quán… thì không được dừng, đậu xe). Để đảm bảo trật tự giao thông, các cơ quan chức năng tùy vào thực tế địa phương sẽ gắn biển báo cấm dừng, đậu xe. Người nào dừng, đậu xe sai luật thì đã có lực lượng chức năng xử lý” - TS Nguyên nhấn mạnh.

Cũng theo TS Nguyên, việc một số chủ đầu tư tham gia chỉnh trang vỉa hè xung quanh tòa nhà là đáng hoan nghênh. Nhưng việc lát gạch vỉa hè, làm bó vỉa phải đảm bảo đồng bộ, thuận tiện cho người sử dụng và phải tuân theo quy chuẩn chung. “Hiện nhiều nơi cố ý làm vỉa hè với bó vỉa rất cao nhằm không cho xe máy dừng, đậu. Đó là một sự tùy tiện!” - ông Nguyên nói.