Ai hưởng lợi từ độc quyền xây mộ nghĩa trang?

Ông Nguyễn Duy Tuế, Giám đốc Xí nghiệp CTCC, trả lời phỏng vấn

Xây mộ cũng độc quyền

Nghĩa trang này được quy hoạch mở rộng từ năm 1997 với diện tích khoảng 18ha ở ấp 6, xã Tiến Hưng, thị xã (TX) Đồng Xoài, đây là nơi hầu hết các hộ dân trong TX khi có người thân qua đời đều được an táng. Đến đầu năm 2014, thời điểm NT được UBND thị xã giao cho Xí nghiệp công trình công cộng (CTCC) quản lý mới bắt đầu nảy sinh những vấn đề phức tạp.

Cũng từ thời điểm trên, xí nghiệp thành lập Đội dịch vụ nghĩa trang để hợp đồng đảm nhận việc an táng, bao xây toàn bộ các phần mộ tại đây. Người dân không được đưa người thân hoặc thuê mướn cơ sở bên ngoài vào lập mộ theo nguyện vọng nữa. Theo ông Nguyễn Xuân Trượng, Trưởng ấp 6, thì: "Trước đây, khi các gia đình an táng người thân trong NT, chi phí rất ít, vì chính quyền ấp cùng bà con xóm giềng chung tay lo ma chay, lập mộ, vừa thể hiện đạo lý dân tộc vừa góp phần xây dựng tình làng nghĩa xóm. Còn hiện nay thì chính quyền và xóm giềng chỉ giúp được về tinh thần thôi, vì mọi thứ đều do Ban quản lý NT qui định hết rồi. Người dân chỉ phải nộp tiền theo yêu cầu của họ. Có hộ an táng 2 người thân trong 1 năm phải vay mượn mới chu toàn được".

Ông Nguyễn Phước Tùy (1946, ngụ TX Đồng Xoài, con Mẹ Việt Nam Anh hùng) cho biết: "Cuối tháng 8 vừa qua có người quen qua đời cần an táng tại NT này, khi gia đình liên hệ cơ sở xây dựng bên ngoài vào làm mộ thì Ban quản lý NT không cho và đưa ra mức bao trọn gói 40 triệu đồng, trong khi bên ngoài rẻ hơn 5 triệu mà còn cho trả dần. Đề nghị bãi bỏ độc quyền này cho người dân nhờ, tất nhiên phải tuân thủ quy định của UBND thị xã”.

Ông Đoàn Xuân Vân - Giám đốc Công ty TNHH MTV Xuân Hương (trụ sở tại KP.Thanh Bình, P.Tân Bình, TX.Đồng Xoài), người có thâm niên xây mộ tại trung tâm TX Đồng Xoài cho biết đã gửi đơn khiếu nại đến UBND thị xã và UBND tỉnh về việc độc quyền của Xí nghiệp CTCC. "Nếu họ cho thầu khoán thì phải đấu giá, để các doanh nghiệp cạnh tranh lành mạnh. Tuy nhiên, xí nghiệp không làm thế mà ngầm bắt tay với cơ sở khác, trong khi đó cơ sở chúng tôi thiết kế, thi công vẫn đảm bảo đúng quy định của chính quyền, khiến công ty lâm cảnh thất nghiệp dù được nhiều người thuê xây dựng bia mộ... Không chỉ riêng tôi mà các cơ sở xây dựng trên địa bàn cũng bức xúc trước tình trạng này vì chính sách trên chỉ làm lợi cho một nhóm người trong khi dân thì chịu khổ", ông Vân nhấn mạnh.

Theo một số cơ sở làm dịch vụ xây mộ, quyết định của ủy ban khiến người dân rơi vào tình thế phải chọn dịch vụ với giá cao gấp 1,5 lần các cơ sở khác. Cụ thể, mộ gạch men các cơ sở làm 9-10 triệu đồng thì phía xí nghiệp là 13,6 triệu, chưa kể tiền mua chỗ an nghỉ, công đào... (7,3 triệu), mộ đá đen Bình Định từ 18 triệu bị đội lên hơn 24,4 triệu đồng; mộ đá hoa cương đen Ấn Độ từ 24 triệu tăng lên hơn 33 triệu...

Đội bảo vệ nghĩa trang và Công an xã Tiến Hưng cũng khẳng định có sự cạnh tranh không lành mạnh nên đã xảy ra việc tranh giành xây mộ dẫn đến ẩu đả khiến 1 nhân viên bị thương.

Vẫn đang chờ lời giải đáp

Đem thắc mắc của người dân trao đổi với ông Nguyễn Duy Tuế - Giám đốc Xí nghiệp CTCC thị xã Đồng Xoài, chúng tôi được giải thích: "Xí nghiệp CTCC được UBND thị xã giao quản lý NT Đồng Xoài và thực hiện đúng theo quy định. Tuy nhiên có một số cơ sở xây mộ không đảm bảo chất lượng nên chúng tôi không chọn hợp tác".

Trả lời câu hỏi vì sao chỉ chọn một cơ sở độc quyền xây mộ, ông Tuế phân trần: "Xí nghiệp chọn Minh Hiếu vì cơ sở này có mối quan hệ tốt, chấp hành đúng quy định và chất lượng xây cất cũng đảm bảo. Giá thành chênh lệch không quá cao, bởi chúng tôi phải đóng thuế cho Nhà nước" (!).

Về việc bị tố cáo "bắt tay" để ăn chia, ông Tuế khẳng định: "Không có sự mập mờ ở đây, do thiếu vốn và nhân viên kỹ thuật nên xí nghiệp hợp tác với phía Minh Hiếu để thi công tại NT. Tỷ lệ ăn chia là 4/6 (xí nghiệp hưởng 4) trên tổng kinh phí hợp đồng với các gia đình xây mộ. Do bước đầu còn tồn tại nhiều khó khăn, chưa thể tổ chức đấu thầu để các cơ sở có điều kiện cạnh tranh công bằng. Chúng tôi sẽ từng bước giải quyết với mục đích giảm giá thành, tránh gây bức xúc cho người dân".

Trước đó, nhận đơn khiếu nại của Công ty TNHH MTV Xuân Hương, cuối tháng 6-2014 Chủ tịch UBND thị xã Đồng Xoài đã trả lời: "Việc Xí nghiệp CTCC độc quyền là đúng quy định, không đồng ý cho công ty ông Vân vào xây mộ là đúng thẩm quyền". Ngày 18-9 vừa qua, Thanh tra tỉnh tổ chức đối thoại kín giữa đại diện công ty và lãnh đạo Xí nghiệp CTCC tại UBND P.Tân Bình về vấn đề trên, tuy nhiên vẫn chưa có kết luận cuối cùng.