Trung Quốc cảnh báo Mỹ về một cuộc chiến tranh lạnh mới

“Trung Quốc không có ý định thay đổi Hoa Kỳ, cũng như không bao giờ muốn thay thế Hoa Kỳ”, ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bố hôm Chủ Nhật trong cuộc họp báo của ông diễn ra bên lề các cuộc họp của Quốc hội tại Bắc Kinh. Ông cũng chỉ trích Nhà Trắng vì đã làm chậm các cuộc đàm phán hạt nhân với Triều Tiên và cảnh báo họ không được vượt qua lằn ranh đỏ của Bắc Kinh với Đài Loan.

Mối quan hệ Hoa Kỳ - Trung Quốc đã xấu đi đáng kể trong vài tháng qua khi Mỹ trở thành một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch coronavirus, vốn lần đầu tiên được phát hiện tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đụng độ bởi một loạt các vấn đề từ thương mại đến nhân quyền, với động thái mới nhất của Bắc Kinh nhằm thắt chặt sự kìm kẹp của mình đối với Hồng Kông. Điều này đã thổi bùng một cuộc đối đầu khác giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

“Một bộ phận trong khối chính trị Hoa Kỳ đang sử dụng mối quan hệ Mỹ - Trung Quốc như con tin, đẩy các mối quan hệ khác vào nguy cơ của một cuộc chiến tranh lạnh mới. Điều này là một mối nguy lớn cho nền hòa bình toàn cầu”, ông Vương tuyên bố.

Wang Yi phát biểu vào ngày 24/5. Ảnh: Nicolas Asfouri / AFP qua Getty Images

Vương cũng cảnh báo Hoa Kỳ không nên vượt qua lằn ranh đỏ giữa Trung Quốc với Đài Loan. Tuyên bố này ám chỉ hành động của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phá vỡ truyền thống và chúc mừng tổng thống mới nhận chức của Đài Loan là bà Thái Anh Văn vào tuần trước. Được biết Bắc Kinh vốn xem quốc đảo này là một tỉnh của mình.

“Sự thống nhất giữa 2 bên eo biển sẽ là một tất yếu của lịch sử, không ai hay không một lực lực nào có thể cản trở nó”, ông Vương nói. Trước đó, dường như Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã cáo buộc Mỹ bán ngư lôi cho Đài Loan.

Ông đổ lỗi cho Washington cản trở các cuộc đàm phán lịch sử giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên, nói rằng Trung Quốc hy vọng sẽ tiếp tục chứng kiến sự tương tác giữa hai bên. Những bình luận này được đưa ra sau khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un - người đã phải đối mặt với các câu hỏi về sức khỏe của mình - đã có tuyên bố công khai đầu tiên sau ba tuần, yêu cầu các nhà lãnh đạo quân sự tăng cường “răn đe chiến tranh hạt nhân”.

“Chúng tôi đã thấy một số dấu hiệu tích cực của DPRK trong vài năm qua đối với việc phi hạt nhân hóa. Đáng tiếc, các bước đi này đã không được tiếp nối thành công bởi phía Hoa Kỳ. Đây là lý do chính cho sự bế tắc đang diễn ra ở cuộc đàm phán DPRK”, Ngoại trưởng Trung Quốc tuyên bố.

Vấn đề Hồng Kông

Căng thẳng tăng vọt vào tuần trước sau khi Bắc Kinh tuyên bố nhà chức trách nước này sẽ thông qua luật can thiệp sâu vào chính quyền Hồng Kông để hình sự hóa những chỉ trích gay gắt nhất đối với Trung Quốc và đảng cầm quyền. Động thái này đã nhanh chóng dấy lên làn sóng lên án từ các nhà hoạt động dân chủ ở Hồng Kông, những người đã thách thức các biện pháp giãn cách xã hội liên quan đến virus và tập hợp tại trung tâm thành phố ngay cả khi cuộc họp báo của Vương Nghị vẫn đang diễn ra.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gọi biện pháp này là một đề xuất thảm họa và chỉ ra rằng nó có thể khiến Hoa Kỳ xem xét lại tình trạng thương mại đặc biệt của Hồng Kông.

Cuộc biểu tình ở Hồng Kông vào ngày 24/5. Ảnh: Justin Chin /Bloomberg

Vương Nghị trong cuộc họp báo hôm Chủ nhật đã lặp đi lặp lại lập trường của Trung Quốc rằng các vấn đề Hồng Kông là vấn đề nội bộ, đồng thời nhấn mạnh nguyên tắc không can thiệp phải được tất cả các nước ủng hộ. Ông đã không trực tiếp trả lời những câu hỏi về sự trả đũa tiềm tàng của Hoa Kỳ.

Ông cũng lập luận rằng đại dịch coronavirus cho thấy thế giới là một “ngôi làng toàn cầu” và mọi quốc gia cần phải hợp tác với nhau. Vị Ngoại trưởng này cũng liên tục bác bỏ những cáo buộc của dư luận quốc tế về các vấn đề nội bộ Trung Quốc.

Các đạo luật của Hoa Kỳ

Các nhà lập pháp của xứ sở cờ hoa đã đưa ra một số điều luật nhắm vào Trung Quốc trong những tuần gần đây, với sự hỗ trợ của lưỡng đảng trong bối cảnh các cuộc kêu gọi gắn kết để Bắc Kinh bị trừng phạt. Lý do được cho vì nước này đã không tiết lộ thông tin sớm về sự lây lan của Covid-19, khiến hơn 100.000 người Mỹ thiệt mạng và hàng chục triệu người thất nghiệp.

Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố hôm thứ Bảy rằng ông sẽ không để Trung Quốc quay lại thời kỳ nền kinh tế theo kế hoạch, nhằm đẩy lùi những chỉ trích của Hoa Kỳ rằng nước này đã không thực hiện được sự cải cách như đã hứa.

“Chúng tôi thấu hiểu được rằng chúng ta không nên bỏ qua sự mù quáng của thị trường hay chúng ta nên quay về lối mòn về một nền kinh tế theo kế hoạch”, ông Tập nói với các cố vấn chính trị tại Bắc Kinh, theo tờ Tân Hoa Xã.